بهاران لهیب

هرات- سه سال از حاکمیت طالبان بر افغانستان می‌گذرد. در این مدت، زنان از لحاظ روحی و روانی، جسمی، مادی و معنوی به ‌شدت از سوی حاکمان ضد زن ضربه خورده‌اند. اگر کوچک‌ترین صدای زنی بلند شده، با زندان، شکنجه، آزار و اذیت جنسی، تجاوز، ترور، سنگسار، شلاق، قتل، توهین و تحقیر مواجه شده است. رهبران طالبان همواره تلاش کرده‌اند قوانین زن‌ستیزانه‌ای را برای محدود کردن زنان مطرح و اجرا کنند.

باوجود این سرکوب و اختناق شدید، زنان افغان از هر فرصت ممکن استفاده کرده‌اند و در همکاری با یکدیگر، تلاش دارند تا در این شرایط خفقان کنار هم باشند و هم‌صدا برای آزادی خود مبارزه کنند، در شرایط فعلی، یگانه بخشی که زنان اجازه فعالیت در آن دارند، تولید صنایع دستی و خیاطی است، به همین دلیل، زنان از این فرصت استفاده کرده و کارگاه‌های تولیدی، هرچند کوچک، ایجاد نموده‌اند تا علاوه بر رسیدن به خودکفایی اقتصادی، به زنان دیگر نیز کمک کنند.

یکی از این زنان، خانم منتظری از ولایت دایکندی است که مدت ۱۵ سال در ولایت هرات زندگی می‌کند. وی درباره فعالیت‌های خود می‌گوید: «مدت ۱۳ سال است که در بخش‌های مختلف صنایع دستی فعالیت دارم، از جمله مهره‌دوزی، خیاطی، شیشه‌دوزی، محرم‌کاری و ربان‌دوزی، در این سال‌ها شاگردان زیادی را آموزش داده‌ام و اکنون آنان در بخش‌های مختلف مشغول فعالیت هستند.»

خانم منتظری می‌افزاید: «قبل از شیوع ویروس کرونا، ما به‌ صورت حضوری کار می‌کردیم و شاگردان را آموزش می‌دادیم، اما متأسفانه با آغاز کرونا، رفت‌وآمد کم شد و همه چیز محدود گردید. به همین دلیل، مجبور شدیم صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی با نام «ربان‌دوزی بانوان باسلیقه دایکندی» ایجاد کنیم، از این طریق، نتایج خوبی گرفتیم؛ هم هنر ربان‌دوزی را در ولایات دورافتاده معرفی کردیم و هم توانستیم چند زن دیگر را مشغول به کار کنیم، در حال حاضر، حدود ۱۵ الی ۱۶ زن با من در این بخش فعالیت دارند. این هنر طرفداران زیادی دارد و زنان از آن برای تهیه جهیزیه نیز استفاده می‌کنند.»

در ادامه، خانم منتظری در ویدیویی به معرفی تولیدات خود پرداخته و می‌گوید: «خوشبختانه شاگردانی داشته‌ایم که از ولایات دیگر بودند آموزش دیدند و پس از بازگشت به ولایت خود، در همین بخش ربان‌دوزی فعالیت دارند.»

او در رابطه با هدف از فعالیتش توضیح می‌دهد: «ایجاد صفحه اجتماعی «ربان‌دوزی بانوان باسلیقه دایکندی» و تأسیس این کارگاه، برای مستقل شدن خودم بود، می‌خواستم تا حد توان، زنان دیگر را نیز مشغول این هنر کنم. این کار علاوه بر تقویت صنایع دستی و ترویج فرهنگ هنری، به استقلال مالی زنان نیز کمک می‌کند، زیرا پولی را که به دست می‌آورند، حاصل تلاش خودشان است.»

در پایان، خانم منتظری پیامی به زنان دیگر افغانستان دارد و می‌گوید: «هر هنری که دارید، هرچند محدودیت‌ها برای همه زنان یکسان است، اما ناامید نشوید. از خانه‌های خود استفاده کنید و در بخش‌هایی مانند خیاطی، گلدوزی و بافندگی کار کنید. هنری که برای شما و خانواده‌تان مفید باشد، قطعاً تأثیرات خوبی بر جامعه نیز خواهد داشت. هر فرد به اندازه توان خود تلاش کند تا به خودکفایی برسد. مسئولیت زندگی هر شخص بر دوش خودش است، نه فردی دیگر. پس ناامید نباشید!»