حنان حارت

مراکش- مرگ زنان شاغل در کشاورزی در منطقه خمیسات در شرق رباط پایتخت مراکش، بار دیگر درد و رنج این گروه از جامعه را به ویژه با فجایع پی درپی که بدون هیچ راه‌حلی با آنها مواجە می‌شوند، برجستە کرد.

١١کارگر زن کشاورزی بین ٢۵ تا ۴۵ سال انتظار نداشتند که ٢٩ مارس آخرین روز زندگی آنها باشد.

جزئیات این حادثه حاکی از آن است که آنها در راه بازگشت از روستا بودند که خودروی حامل آنها بر اثر ترکیدن یکی از لاستیک‌ها به تنه درخت برخورد کرد در نتیجەی عدم کنترل خودرو از سوی راننده، خودرو واژگون شد و آنها جان خود را از دست دادند.

صبح روز بعد، حادثه رانندگی دیگری رخ داد که در آن کامیون حامل کارگران زن در منطقه اشتوکە آیت در جنوب مراکش رخ داد در نتیجە ٢۶ کارگر مجروح شدند.

در چنین حوادثی افراد زیادی جان خود را از دست دادە و ده‌ها نفر مجروح می‌شوند اما هر از چندگاهی این حوادث تکرار می‌شود، به ویژه در مکان‌هایی که زنان کارگر در بخش کشاورزی گستردە هستند.

از جمله جانباختگان این حوادث یک دانش‌آموز دختر ساکن قبیله آکلو در روستای زاویه از توابع شهرستان تیزنیت بود کە بعد از ترک تحصیل بە دلیل شرایط اضطراری ناشی از بیماری کرونا فقر او را به کار در مزارع سوق داد و مرگ او عنوانی سخت برای مصیبت‌ها و رنج‌های زنان کارگر تلقی شد.

کار زنان کشاورز معمولاً از اوایل روز شروع می‌شود، قبل از طلوع آفتاب با وانت‌های ناامن بین روستاها حرکت می‌کنند و  صورت‌های خود را با روبند می‌پوشانند تا کسی آنها را نشناسد، زیرا از دیدگاە و ذهنیت حقارت آمیز جامعە می‌ترسند.

«وقتی یکی از آنها بداند که من طلاق گرفته‌ام طمع او نسبت به من افزایش می‌یابد»

«بمنانه.ه» یکی از زنان شاغل در کشاورزی که از ذکر نام کامل خود خودداری کرد، گفت: من در روستای اللویزیه زندگی می‌کنم اما در روستای باین سلیمان کار می‌کنم هیچ یک از همسایه‌هایم نمی‌دانند که من کشاورزی می‌کنم، بنابراین زود از خواب بیدار می‌شوم تا قبل از طلوع آفتاب به روستا برسم و شروع به برداشت سبزیجات کنم.

وی ادامه داد: شرایط زندگی سخت شده و کسب درآمد آسان نیست، با دستمزد کم گوجه و سیب‌زمینی برداشت می‌کنم، از سال ٢٠١٨ در این روستا مشغول به کار هستم و با پایان فصل کشاورزی به چرای گوسفند و گاو و وجین علف‌های هرز از مزارع مشغول هستم. همچنین نظافت منازل مردم روستا را نیز انجام می‌دهم و شب‌ها تا دیروقت در این روستا کار می‌کنم.

 وی خاطرنشان کرد: ١٠ زن دیگر با من در کشاورزی کار می‌کنند، اما با پایان فصل کشاورزی منطقه را تا فصل بعد ترک می‌کنند، اما اهالی روستا با پیشنهاد مبلغی پول از من درخواست کردند در روستایشان بمانم و چوپانی کنم ، من پیشنهاد آنها را پذیرفتم چون در غیر اینصورت بدون کار در خانه می‌ماندم بنابراین برای تأمین امنیت و یک زندگی بهتر مجبورم این مشاغل را بپذیرم.

او با اشارە بە دیدگاه حقارت‌آمیز بە زنان شاغل گفت: ما را محتاج کسی می‌دانند کە ما را کامل کند مخصوصاً وقتی یکی از آنها بداند که من طلاق گرفته‌ام طمع او نسبت به من افزایش می‌یابد. اما با وجود مشکلات، دستمزد ناچیز و دید جامعه، کار در کشاورزی همچنان به عنوان یک حرفه برای رفع نیازهای مادر و پسرم ک پدرش حاضر بە پرداخت نفقەی او نیست کافی است.

 

«علاوه بر بهره کشی اقتصادی، مورد آزار و اذیت، خشونت جنسی و دیگر خشونت‌ها قرار می‌گیرند»

به نوبه خود، رشیدە فتحی، فعال سازمان زنان در بخش کشاورزی وابسته به دانشگاه ملی اتحادیه کارگری مراکش و اتحادیه مترقی زنان مراکش، تأیید کرد که زنان شاغل در بخش کشاورزی با همه استانداردها در شرایط سخت زندگی می‌کنند.

این فعال کارگری با بیان اینکه زنان شاغل مورد آزار و اذیت کارفرمایان و استثمار قرار می‌گیرند، تصریح کرد: هیچ قرارداد کاری وجود ندارد و از تامین اجتماعی برخوردار نیستند، زیرا کار از طریق قراردادهای عرفی انجام می‌شود و  تبعیض در مزد و  ساعات کاری طولانی مدت نیز بر آنها تأثیر می‌گذارد. همچنین علاوه بر بهره کشی اقتصادی، مورد آزار و اذیت، خشونت جنسی و دیگر خشونت‌ها قرار می‌گیرند.

وی افزود: کارگران از سختی‌های دیگری رنج می‌برند که از فرآیند حمل و نقل تصادفی و ناایمن شروع می‌شود، زیرا به تعداد زیاد با کامیون‌های کوچک بین روستاها جابه‌جا می‌شوند که این جان آنها را به خطر می‌اندازد.

وی در خصوص حضور خود در تشکل‌های صنفی اظهار داشت: در سال‌های اخیر حضور آشکار این گروه از زنان زحمتکش نسبت به سال‌های گذشته به ثبت رسیده است که تمایل خود را برای ادغام در نهاد صنفی برای شناخت حقوق و وظایف خود نشان داده‌اند.

رشیده فتحی در پایان سخنان خود بر اهمیت قرار دادن شرایط کاری زنان شاغل در بخش کشاورزی در اولویت بحث عمومی برای بهبود شرایط این قشر از جامعه تأکید کرد.