روژین قادری

سردشت - خیزش انقلابی همزمان با اعمال ایست‌های بازرسی در بین‌ شهرهای کوردستان، محدود کردن مرزها و کم شدن قدرت خرید مردم، موجب رونق بیشتر بازارهای هفتگی شده است. شهروندان در بازارهای هفتگی دام و طیور، میوه و سبزی، اثاثیه خانه و  محصولات ارگانیگ را با قیمت مناسب عرضه می‌کنند. دوشنبه بازار ربط به محلی برای خرید به صرفه شهروندان تبدیل شده است زنان در چرخەی تولید، عرضه و خرید محصولات در این بازار نقش پررنگ دارند. برای افرادی که توان خرید در بازار را ندارند در این بازار میوه، تخمه و شکلات ارزان قابل خرید است و مردم از مناطق مختلف به دوشنبه بازار می‌آیند و خرید می‌کنند. در پی افزایش دلار قدرت خرید مردم کاهش یافته است و مردم بیشتر به محصولات محلی روی آورده‌اند آنها هم ارزان قیمت‌تر و هم سالم‌تر هستند.

شهروندان از شهر ربط، شهرهای اطراف سردشت و خصوصا روستاها برای خرید و فروش به این بازار می‌آیند. کالاهایی که در این بازار عرضه می‌شوند به دلیل نپرداختن کرایه مغازه، بدون واسطه دلال‌ها ارزان‌تر از کالاهای مشابه در بازار هستند. ارزانی کالاها اغلب شهروندان و بخصوص قشر کم دآرمد را جذب این بازار کرده است.

 عایشه که برای خرید به این بازار آمده بود در مورد خریدهایش در دوشنبه بازار ربط گفت: «خانه‌ام در ربط است، برای خرید مایحتاج خانه به اینجا آمده‌ام، نسبت به داخل شهر ارزان‌تر است. در این گرانی خرید مواد غذایی گران قیمت در بازار و فروشگاه‌ها برای من مقدور نیست اینجا قیمت گوشت، تخمه، شکلات و انواع مواد غذایی سی هزار تومان نسبت به بازار ارزان‌تر است به همین دلیل هر هفته به دوشنبه بازار می‌آیم و حتی لباس‌های مناسب را برای فصل زمستان هم از اینجا خریده‌ام.»

سحر که خیاط است و سرپرست دو فرزندش است، می‌گوید:« سرپرست دو فرزندم هستم و کرایه خانه می‌دهم و تامین مخارج زندگی تنهایی برای من خیلی دشوار است به همین دلیل برای خرید وسایل ترشی به اینجا آمده‌ام. پنج کلم قرمز را با چهل هزار تومان خریده‌ام در بازار این پنج کلم صد هزار تومان است از قیمت محصولات اینجا راضی هستم».

فاطمه هفتاد سال دارد و از روستای سیسر برای فروش کره، پنیر، ماست و انواع محصولات محلی هر هفته به دوشنبه‌بازار می‌آید او می‌گوید: «خودم محصولات را در طول هفته آماده می‌کنم و روز دوشنبه صبح زود برای فروش آن‌ها به بازار می‌آیم».

 او در مورد بازار می‌گوید: «خیلی راضی هستم و مردم به دلیل طبیعی بودن محصولات خیلی راضی هستند و این کار من منبع درآمدی برای تأمین مایحتاج خانواده‌ام شده است».

آغاز قیام «ژن، ژیان، آزادی» در روژهلات کوردستان و ایران تغییراتی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در جامعه به همراه داشته است. نیروهای سپاه پاسداران شهرهای کوردستان را ملیتاریزه کرده‌اند، اقدامی که باعث شده است رونق اقتصادی در کوردستان مختل شود. قبلاً شهروندان کولبری می‌کردند و کالاهایی که از طریق مرزها وارد می‌شد راه‌ تأمین معاش شهروندان بود اما بعد از قیام ژینا، کنترل مرزها به شدیدترین حالت خود رسید و در بین همەی میسرهای روستایی و شهری ایست‌های بازرسی قرار داده‌ شده است و این در امرار معاش طیف گسترده‌ای از شهروندان تأثیر منفی داشته است.