راهاندازی برنامه رادیویی جدید در تونس برای تقویت آگاهی حقوق زنان
در نخستین برنامهای اختصاص یافته به موضوعات زنانه در شهر نابل تونس، عنوان شده با عنوان «ما زنان»، چالشها و دغدغههای مختلفی که زنان، به ویژه زنان روستایی، با آن مواجه هستند به بحث گذاشته میشود.
اخلاص حمرونی
تونس- برنامه رادیویی «ما زنان»، شناخته شده نیز به نام Nous les femmes و ارائه شده توسط یک گروه از زنان، به عنوان یک سکوی رسانهای برجسته برای پرداختن به مسائل و خواستههای زنان در تونس به طور کلی و به ویژه در نابل عمل میکند. این برنامه، که متعهد به معرفی زنان به عنوان عناصر اساسی و فعال در جامعه است، نه تنها به ارائه مسائل مربوط به آنها میپردازد بلکه بر اهمیت و ضرورت حقوق زنان تأکید میکند و آنها را فراتر از نقشهای سنتی و تزیینی در رسانهها میبیند.
یک گروه از خبرنگاران زن، برنامه رادیویی «ما زنان» را با هدف ارتقاء و بررسی مسائل و دستاوردهای زنان، راهاندازی کردهاند. حذامی بوشیبه، رئیس تحریریه و خبرنگار این برنامه، از تجربیات خود در رادیو CAP FM، نخستین رادیو منطقهای نابل که به عنوان «وطن قبلی» شناخته میشود و در تاریخ ۲۴ مارس ۲۰۱۲ افتتاح شده بود، سخن گفت. او بیان داشت که مسیر حرفهای او در این رادیو و از همان زمان آغاز شده است.
ایده ایجاد برنامه «ما زنان» یاNous les femmes، اختصاص یافته به زنان، از تصمیم برای افزودن یک برنامه صبحگاهی جدید به پالایش رسانهای تونس آغاز شد. تیم تولید، در ابتدا قصد داشت یک برنامه متنوع مشابه سایر برنامههای موجود ارائه دهد، اما به سرعت به این نتیجه رسید که ارائه یک برنامه منحصربهفرد، که تازگی و نوآوری را به همراه داشته باشد، مطلوبتر است. با وجود ترس از شکست و پرسشهایی درباره محتوای قابل عرضه در طول دو ساعت پخش زنده، از جمله انتخاب موضوعات و سازماندهی بخشها، این تیم شروع به آمادهسازی گزارشها کرد و به این نتیجه رسید که هیچ برنامهای در تونس به طور کامل و اختصاصی به زنان اختصاص نیافته است. این کشف، اطمینان آنها را برای ارائه یک برنامه زنانه به عنوان یک ایده موفق، تقویت کرد.
برنامه «ما زنان»، که پخش آن از دو سال پیش با مدت زمان روزانه دو ساعت آغاز شده، شامل بخشهایی نظیر «حرایر تونس» و «عیش حره» است که به امور و موضوعات منطقهای در استان نابل و به ویژه منطقه الحمامات میپردازد. این برنامه از زمان آغاز به کار، گسترش قابل توجهی یافته است. در ابتدا، اختصاص یک برنامه کامل به موضوعات مرتبط با زنان، واکنشهای شگفتزدهای از سوی شنوندگان به همراه داشت. بسیاری پرسیدند چرا باید یک برنامه تماماً به زنان اختصاص یابد. تیم برنامه توضیح داد که هدف از این کار فراتر از مسائل زنانه است و شامل موضوعات مهمی میشود که به بزرگسالان، کودکان و مردان نیز مرتبط است، اگرچه مهمانان برنامه عمدتاً زنانی هستند که در حوزههای جامعهشناسی، اقتصاد و سیاست فعالیت میکنند.
تیم برنامه «ما زنان» تأکید کرد که زنان روستایی ستون اصلی محتوای آنها را تشکیل میدهند، چرا که مسائل و چالشهایی که این زنان با آن روبرو هستند، نه تنها برای زنان در نابل بلکه برای یک طیف وسیعی از زنان در شهرهای دیگر داخلی نیز اهمیت دارد. مسائلی نظیر افزایش نرخ خودکشی و طلاق که به موضوعاتی نگرانکننده تبدیل شدهاند، نقش مهمی در انگیزه برای توسعه این برنامه داشتند. برای تهیه محتوا، تیم به کار میدانی روی آورد و با بازدید از شهرها و روستاها، موضوعات را بر اساس تجربیات و شهادتهای زنده چهار یا پنج زنی که به طور مستقیم با چالشهایی مانند گرانی، آموزش و طلاق دست و پنجه نرم کرده بودند، شکل دادند.
حذامی بوشیبه، در مورد چالشهایی که در ابتدای راهاندازی برنامه «ما زنان» با آن مواجه شدند، توضیح داد: این تیم از تنها دو خبرنگار زن تشکیل شده بود که مسئولیت تهیه و ارائه برنامه روزانه را بر عهده داشتند. یکی از بزرگترین موانعی که آنها با آن روبرو بودند، کمبود منابع انسانی در نقش خبرنگار بود. با وجود این کمبود، آنها ساعتها زمان صرف برنامهریزی برای قسمتهای بعدی میکردند تا اطمینان حاصل شود که محتوای رسانهای با کیفیت بالا و اطلاعات دقیق و بهروز ارائه میشود.
با مواجه شدن با کمبود زمان برای پوشش دادن تمامی موضوعات و انجام مصاحبهها، تیم «ما زنان» تصمیم گرفت برنامه را یک ساعت دیگر توسعه دهد، چرا که دو ساعت موجود کافی نبود. این تغییر با استقبال چشمگیری از سوی شنوندگان روبهرو شد، و برنامه نه تنها در نابل بلکه در سراسر کشور بازخورد مثبتی دریافت کرد
در ابتدا، برنامه قرار بود با عنوان «فقط برای زنان» پخش شود، اما در نهایت به «ما زنان» تغییر نام داد، تأکیدی بر این واقعیت که سازندگان و شنوندگان برنامه بخشی از جامعه گستردهتر زنان هستند. این نامگذاری نشاندهنده هویت مشترک و ارتباط عمیق بین تیم تولید و جامعه شنونده است.
تیم پشت برنامه «ما زنان» خود را پیشگامان ایجاد برنامههای رسانهای مختص زنان میداند. حذامی بوشیبه تأکید کرد که راهاندازی این برنامه منجر به ظهور بسیاری از برنامههای مشابه در رسانهها شده است، که همگی تشویق و الهامبخش از سوی تیم «ما زنان» بودهاند. او معتقد است که وجود چنین تنوعی از برنامههایی که به انتقال صدای زنان از سراسر شهرها و روستاها میپردازند و مسائل و موفقیتهای آنها را بررسی میکنند، مثبت و سازنده است.
برنامه «ما زنان»، یک برنامه روزانه است که از ساعت ۱۲ تا ۲ بعدازظهر پخش میشود و به طور خاص به جنبههای جسمی و روانی زنان و به طور کلی به گروههای سنی مختلف میپردازد. این بخش، با حضور روانشناسان و پزشکان عمومی، به مسائل بهداشتی و روانی مربوط میشود. علاوه بر این، در بخشی به نام «حرائر تونس»، موضوعات اجتماعی با همکاری پژوهشگران علوم اجتماعی و مشاوران خدمات اجتماعی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار میگیرد، که شامل مباحثی چون جرمشناسی، انحراف، اعتیاد و طلاق است. برنامه «ما زنان» با افزودن بخشهای جدید، طیف گستردهای از موضوعات را پوشش میدهد. بخش «الفوندو» به آداب و رسوم میپردازد، نشان دهنده تلاش برنامه برای حفظ و اشاعه فرهنگ سنتی است. علاوه بر این، بخشی مخصوص داستانهای موفقیت، که ابتدا تحت عنوان «ما احلانی» معرفی شد و اکنون به «للا البیه» تغییر نام یافته، به روایت داستانهای الهامبخش از زنان در زمینههای مختلف از جمله کشاورزی، رسانه، خانهداری و کسبوکارهای کوچک اختصاص یافته است. نام «للا البیه»، که برگرفته از یک آهنگ تونسی است و به معنای «خانم یا بانوی من» است، بیانگر باور برنامه است که هر زنی در حوزه خود یک «بیه» یا متخصص است. همچنین بخش «کلمات»، به ادبیات و فرهنگ اختصاص دارد و برنامه با «کلمهی شیرین»، در کنار یکی از مربیان تربیت انسانی به پایان میرسد، ارائهای زیبا از هنر و ادبیات را به شنوندگان عرضه میکند.
نورهان بکار، خبرنگار و تهیهکننده برنامه «ما زنان»، از تجربه دو ساله خود در کار با این برنامه میگوید. او تأکید میکند که شروع کار در این برنامه با چالشهایی همراه بود، به خصوص زمانی که او به تنهایی مسئولیت تهیه محتوا را بر عهده گرفت. با این حال، با تشویق و حمایت دیگران، نورهان توانست محتوای رسانهای با هدف مشخصی را تولید کند. در ابتدا، زنان تمایلی به مشارکت رسانهای و بحث در مورد مسائل خود نداشتند، اما نگرشها به مرور زمان تغییر کرد. تغییر دیدگاه به واسطه تلاشهای برنامه برای قرار گرفتن در کنار زنان، شناسایی و بررسی مسائل و مشکلات آنها و جستجو برای یافتن راهحلهایی برای آنها بود.
نورهان بکار در خصوص فرآیند انتخاب و تهیه محتوای رسانهای برای برنامه «ما زنان» توضیح داد که هر بخش از برنامه به بحث و بررسی موضوعات خاصی در حوزههای اقتصاد، کشاورزی، سیاست، جامعهشناسی، یا فرهنگ اختصاص دارد. پس از انتخاب موضوع، تیم خبرنگاری به جمعآوری شهادتهای زنده از زنان میپردازد، که در این راستا، انجمن زنان دموکرات و وزارت زنان به عنوان دوی مهمترین حامیان برنامه شناخته میشوند. بکار به نقش خود به عنوان تهیهکننده اشاره کرده و میگوید که وی مهمانان را برای شرکت در برنامه انتخاب میکند، که برخی از آنها به طور مستقیم در استودیو حضور پیدا میکنند و برخی دیگر از طریق تلفن از دورترین نقاط و حتی به عنوان مهاجران با برنامه در ارتباط هستند.