طی ١٠ سال گذشتە استفاده از سلاح‌های بدون مجوز در ترکیە ۱۰ برابر شده است. آئین‌نامەی لغو سلاح  حزب‌های AKP-MHP برای مقابلە با خشونت علیه زنان در جلوگیری از کشتار زنان چگونە است؟ این روش چە نقشی در محافظت از زنان داستە است؟ استفاده از سلاح‌های مجاز / غیرمجاز در ترکیه چگونه است؟ چند قتل زن در نه ماهه اول سال ۲۰۲۱ انجام شده است؟ چند نفر از آنها از سلاح استفاده کردند؟ این سوالات بار دیگر بی‌توجهی AKP-MHP در پرداختن به موضوع قتل زنان را نشان می‌دهد.

 

ساریا دنیز

مرکز خبر - در سراسر جهان زنان به دلیل زن بودنشان توسط مردان کشته می‌شوند. به دلایل بسیاری؛ مانند خانه، خیابان، محل کار، به دلیل تقاضای جدایی، از لباس تا خنده‌ی آنها، از تصمیمات آنها در مورد زندگی‌شان و گاهی بدون دلیل کشته می‌شوند. زنان برای بقا در سیستم مردسالار تلاش می‌کنند. نیروهای دولتی و سیاسی در سراسر جهان مسئول جلوگیری از خشونت علیه زنان، جلوگیری از قتل و اجرای سیاست‌ها در این زمینه هستند. اما در دنیایی که کشتار زنان به عنوان  "نسل‌کشی" تعریف شدە است، در ترکیه کشتن زنان نادیده گرفته می‌شود، و دولت بر کرسی مجرم نشسته است. در نظام مدرنیته‌ی سرمایه‌داری، زنان عمیق‌ترین مستعمره  تلقی می‌شوند. در این نظام همیشە حق با مردان است و خشونت  علیە زنان توجیه می‌شود، از طریق سازوکارهای خود که در آن زنان مجرم و مردان حق بە جانب هستند زمینه را برای ادامه‌ی خشونت ایجاد می‌کند.

 

وزارتخانه‌ها کار مشخصی انجام نمی‌دهند

ترکیه از نظر خشونت علیه زنان و نسل‌کشی جنسی در بین کشورهای OECD (توسعه و همکاری اقتصادی) رتبه‌ی نخست را دارد. بر اساس تحقیقات OECD در سال ۲۰۱۹ کە در ۳۶ کشور عضو این سازمان انجام شدە است ، نسبت خشونت علیە زنان در ترکیه با بیشترین تعداد زنانی که حداقل یکبار مورد خشونت جسمی و روحی قرار گرفته‌اند، ۳۸ درصد است.

آمار مربوط به خشونت در ترکیە تنها توسط سازمان‌های زنان منتشر می‌شود و این دسترسی به آمار حقیقی را دشوار می‌کند، چرا کە سازمان‌های زنان داده‌های مربوط به قتل زنان را از طریق شکایت‌هایی که دریافت می‌کنند یا از اخبار منتشر شده در مطبوعات جمع‌آوری می‌کنند. وزارت امور داخلی کشور در رابطه با قتل زنان، چرایی، چگونگی و اینکە قتل توسط چە کسانی انجام شدە اقدامی نکردە است و وزارتخانه‌ی دیگری برای رسیدگی بە آن وجود ندارد بنابراین، دولت قتل زنان یا مرگ‌های مشکوک زنان را که تعداد آنها روز به روز افزایش می‌یابد فاش نمی‌کند و هیچ راه‌حل معقولی برای متوقف کردن قتل‌ها اتخاذ نمی‌کند.

 

راه‌حلی برای اسلحه‌ها

در حال حاضر دولت با خروج از توافقنامه استانبول اعلام کرده است که قصد حفاظت از زنان را ندارد. زنان ماه‌ها پس از خروج از توافق‌نامه، اظهارات حزب عدالت و توسعه در این زمینه را زیر نظر داشته‌اند. پس از خروج از معاهده، یک برنامه‌ی اقدام ملی جدید برای مبارزه با خشونت علیه زنان معرفی شد، اما این برنامه خلاء دارد.

 به تازگی، آیین‌نامه‌ی جدیدی برای زنان ایجاد شده است که در آن آمدە است، "با تغییرات ایجاد شدە توسط رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان در مقررات مربوط به سلاح، چاقو و سایر تجهیزات، مجوز شخصی که مرتکب خشونت علیه زنان می‌شود، متوقف شده و حکمی علیه وی صادر شده و سلاح موقتاً توقیف می‌شود."

 

مواردی که باعث تامل در تصمیم‌گیری می‌شود...

 به عبارت دیگر، بر اساس قانون شماره‌ی ۶۲۸۴ در مورد حمایت از زنان و جلوگیری از خشونت علیه زنان، مجوزها دیگر به افرادی که محکوم شده‌اند و در مرحله‌ی محکومیت نیستند، اعطا نمی‌شود. در این مورد، شخصی که علیه او حکم محدودیت صادر شده است از حمل یا در اختیار داشتن سلاح معلق می‌شود و سلاح در طی مراحل احتیاط به اداره‌ی پلیس "امانت" داده‌ می‌شود. آیا این روش‌ها برای محافظت از زنان صحیح است؟ استفاده از سلاح‌های مجاز / غیرمجاز در ترکیه چگونه است؟ چند زن در نه ماهه اول سال ۲۰۲۱ در این کشور بە قتل رسیدەاند؟ در قت چند نفر از آنها از سلاح استفاده شدە است؟ چند زن تحت حمایت قرار گرفتەاند؟

 

۸۵ درصد سلاح گرم بدون مجوز است

 بر اساس داده‌های جنایی اداره‌ی کل امنیت ترکیه، در ١٠ سال گذشتە تعداد سلاح‌های بدون مجوز در ترکیه ۱۰ برابر شده است. در مجموع ۲۲.۵ میلیون سلاح در کشور وجود دارد که ۲.۵ میلیون سلاح دارای مجوز و ۲۰ میلیون سلاح بدون مجوز است. ۲۵ میلیون نفر سلاح دارند کە حدود ۸۵ درصد آنها فاقد مجوز هستند. یعنی تخمین زده می‌شود که از هر دو مرد یکی از آنها اسلحه‌ داشته باشد. در هر ۱۰ قتلی کە انجام می‌شود در ۷ مورد از آنها از اسلحە استفادە شدە است.

براساس آخرین آمار منتشر شدە توسط وزارت کشور ۱۰۶ هزار و ۷۴۰ سلاح مفقود شده است. براساس این آمار استفادە از سلاح بدون مجوز افزایش یافتە و به گفته‌ی این وزارتخانه، در سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۹ در ۱۸۸،۴۲۵ مورد از حوادث سلاح استفاده شده کە بیشتر آنها سلاح‌های بدون مجوز بودەاند.

بر اساس مطالعه‌ی بنیاد Umut، در ۹ ماه اول سال ۲۰۲۰، در مجموع ۲۴۵۵ مورد حادثە، از جمله ۲۰۶۱ مورد استفاده از سلاح، در مطبوعات گزارش شده است حتی در طول روند همه‌گیری کرونا و قرنطینە‌ وقایع خشونت‌آمیز کاهش نیافت.

از سوی دیگر، غیرنظامیان در سال حق استفادە از ٢٠٠ "تیر و یا گلولە" را داشتند، اما در کلیاتی که توسط سلیمان سویلو وزیر کشور در ۱۴ مارس ۲۰۱۸ امضا شد، این تعداد به ۱۰۰۰ عدد رسید. شرایط و ضوابط حمل‌ و نقل سلاح با ماده‌ای که در ۷ نوامبر ۲۰۱۹ به قانون گمرک اضافه شد، اصلاح شد. این مورد باعث شد تا کسانی که به جرایم اسلحه محکوم شده بودند دوباره بتوانند تحت شرایط‌ خاصی سلاح در اختیار بگیرند.

 

۱۸۱ زن کشته شدند

 بر اساس آمار ماهانه‌ی پلتفرم "ما قتل زنان را متوقف می‌کنیم"، ۱۸۱ زن در ۸ ماه اول سال ۲۰۲۱ در ترکیه توسط مردان کشته شدە ۱۳۲ مرگ مشکوک نیز ثبت شده است. از ۱۸۱ زن کشته شده، ۸۶ زن با اسلحه کشته شدند. ۹۵ زن با ابزارهای بُرنده (چاقو و ...)، خفه شده یا با ضرب و شتم کشته شدند. با نگرانی در مورد لغو مجوزهای تسلیحاتی نحوه‌ی حمایت از زنان چگونه باید باشد. آیا سلاح استفادە شدە در ۸۶ قتل دارای مجوز بوده است؟ آیا قبلاً سابقه‌ی شکایت از قاتلان وجود داشته است؟ آیا این شکایات مورد بررسی و رسیدگی قرار گرفتە است؟ به عنوان مثال، وقتی زنان به مرکز خشونت باز می‌گردند، دولت چگونه قتل زنان که با چاقو انجام شده، افشا می‌کند؟ باید به این سوالات پاسخ داده شود.

 

داده‌ها چه چیزی را نشان دادند؟

باید نگاهی دقیق به روند ۱۲ ماهه بیاندازیم. وقتی داده‌های سال ۲۰۲۰ را مورد بررسی قرار دادیم، اطلاعاتی مبنی بر کشته شدن ۳۰۰ زن توسط مردان توسط این پلتفرم به اشتراک گذاشته شد. ۱۷۰ نفر از این زنان با اسلحه، ۸۳ نفر با ابزار تیز و بُرنده، ۲۶ نفر با خفه شدن، ۱۰ نفر با ضرب و شتم، ٢ نفر با سوزاندن، ١ نفر با مواد شیمیایی و ١ نفر با سقوط از ارتفاع کشته شدند. معلوم نیست که آیا حکم حفاظتی برای ۲۶۳ زنی که در سال ۲۰۲۰ کشته شده‌اند وجود دارد یا خیر؟

 گفته می‌شود که تنها ۲۳ زن حکم اخراج دارند و ۴۵ زن در مرحله‌ی شکایت پلیس یا آزاد شدن هستند. به عبارت دیگر، نظامی که از زنان محافظت نمی‌کند، امسال قرارداد استانبول را لغو کرد و از مسئولیت‌های خود شانه خالی کرد، لغو مجوزهای تسلیحاتی در این دریای بزرگ هیچ معنایی ندارد.

 

زنان خواهان توافقنامه‌ی استانبول هستند

 زنان توسط نزدیکترین مردان خود در خانه‌های به اصطلاح "امن" خود، در وسط خیابان، در جلوی چشم همه با کمک دیگران کشته می‌شوند. زنان باید تجربیات خود را با هر کسی در میان بگذارند تا در مقابل امنیت تصمیم حفاظتی بگیرند. زنان خواهان حمایت از حقوق خود با توافقنامه‌ی استانبول هستند. اکنون لغو مجوز سلاح خبر خوبی برای حفاظت از زنان محسوب می‌شود اما در مواجهه با خطری که زنان با آن روبرو هستند، بی معنی است واین را آمار منتشر شدەی مربوط بە زنان  و مقامات رسمی تأیید می‌کنند، چرا کە حزب عدالت و توسعه در برابر قتل زنان سکوت می‌کند، آن را نادیده گرفته و بدون اهمیت جلوه می‌دهد.