پس از پایان درگیریها؛ زنان سودانی میتوانند چه سمتهایی بر عهده بگیرند؟
زنان سودانی با توجه به نقشی که در میدانهای جنگ ایفا کردهاند و مشارکتشان در حمل سلاح، امیدوارند پس از پایان درگیریها میان ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع، به مناصب بلندپایهای در کشور خود دست یابند.
آیه ابراهیم
سودان - عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای حاکمیت سودان، طی مراسمی که در ژانویه به مناسبت شصت و نهمین سالگرد استقلال کشور برگزار شد، اعلام کرد که اصلاحاتی در سند قانون اساسی در دست اقدام است. این اصلاحات شامل تخصیص سهمیههای مشخص برای زنان در تمامی سطوح حکومت و مدیریت خواهد بود.
در خلال این مراسم، از نقش زن سودانی در نبرد عزت تمجید شد و زنان را ستون جامعه و سازنده مردان توصیف کرد، و تأکید کرد که زن سودانی ویژگیهای استثنائی دارد و بار عمده جنگها را به دوش میکشد. وی گفت: مقاومت و حمایت زنان نقش مهمی در مقابله با چالشها و ناکام گذاشتن نقشههای علیه سودان ایفا کرده است. این سخنان، به ویژه در مورد امکان اجرایی شدن این وعدهها در واقعیت و اینکه زنان سودانی پس از پایان درگیریها به چه مناصبی خواهند رسید، واکنشهای زیادی از سوی فعالان حقوق زنان را برانگیخت،.
حنان احمد عبدالرحمن، کمیسیونر وزارت تجارت فدرال در ایالت شمالی سودان، در این زمینه، گفت: زنان بیشتر از سایر اقشار جامعه تحت تأثیر جنگ قرار گرفتهاند و علاوه بر تأثیرات ناشی از آوارگی به مناطق امن و پناهندگی به کشورهای دیگر از آسیبهای روانی، اجتماعی و اقتصادی جنگ رنج بردهاند.
وی توضیح داد: بسیاری از زنان شغلهای خود را از دست دادهاند و تعدادی دیگر با نقض حقوقشان مواجه شدهاند، اما آنها توانستهاند این چالشها را پشت سر بگذارند. بر اساس این تجارب، زن سودانی نقش فعال و اصلی در صحنه ایفا میکند و حمایت از نیروهای مسلح در طول درگیریها، تجربیات و مهارتهای او را سنگینتر کرده است.
وی بر لزوم توجه دولت به مسائل زنان پس از پایان درگیریها تأکید کرد و خواستار گسترش مشارکت آنها در تمامی زمینهها، چه در نهادهای اجرایی و چه در مناصب قانونی شد و گفت: «با توجه به تجربههایی که زنان بهویژه در رهبری نهادها، به ویژه نهادهای اقتصادی کسب کردهاند، میتوانند به مناصب مهمی مانند شورای حاکمیت دست یابند.»
حنان عبدالرحمن با اشاره به اینکه درگیریها زیرساختهای صنعتی را ویران کرده است، بر اهمیت ادامه پروژههای توانمندسازی اقتصادی زنان و صنایع کوچک، تأکید کرد. وی همچنین بر لزوم توجه به ایجاد فرهنگ کارآفرینی و بهرهبرداری از توانمندیهای زنان روستایی برای افزایش تولید تأکید کرد و این امر را نیازمند اصلاحاتی در سیاستهای مربوط به تأمین مالی بانکی، مزایا و شرایط دریافت وام برای پروژههای زنان عنوان کرد و افزود: «این امر مستلزم تصمیمگیریها و اقداماتی روشن بر اساس دستورالعملهای دولت است تا فرصتی برای زنان در فرآیند بازسازی و عمران پس از جنگ فراهم کند.» حنان عبدالرحمن همچنین اشاره کرد که زنان نقش بزرگی قبل و حین درگیریها ایفا کردهاند و در مناصب اجرایی در سطح معاونین و وزارتهای اقتصادی و همچنین در مناصب قانونی مشغول به کار بودهاند.
رشان اوشی، روزنامهنگار نیز با تأکید بر اینکه مشارکت زنان سودانی در موقعیتهای تصمیمگیری در کشور دیگر به نسبتهای قبل از آغاز درگیریها نخواهد بود، بلکه مشارکت آنها به صورت باز و گسترده خواهد بود، گفت: آرزوهای زنان سودانی در سالهای اخیر، به ویژه پس از نبرد عزت بیحد و مرز شده است، «بسیاری از زنان در شهر الفاشر سلاح به دست گرفتند و در کنار مردان مبارزه کردند.»
وی با بیان اینکه این امتیازات را زنان از طریق مبارزات خود به دست آوردهاند و بنابراین حاضر به پذیرش نمایندگی کمتر از ۵٠٪ نیستند، گفت: مشارکت زنان بر اساس شایستگی خواهد بود و موقعیتها برای رقابت آزاد باز خواهند بود. این روزنامهنگار با ابراز تأسف از اینکه نهادهای نظامی توجه کافی به توسعه زنان ندارند، گفت: زنان میتوانند در مناصب مهمی مانند وزارت کشور، وزارت اطلاعات یا وزارتهای حاکمیتی و حتی شاید وزارت دفاع فعالیت کنند.
وی در ادامهی صحبتهای خود با اشاره به اینکه آرزوهای زنان سودانی برای مشارکت در اداره کشورشان حد و مرزی ندارد، گفت: «زنان حس میکنند در حقشان ظلم میشود زیرا با وجود اینکه او نقش بزرگی در زمینههای مختلف ایفا کرده است، از مناصب برجستهای که سزاوار آن هستند، محروم میشوند. با اینکه زنان بهطور فعال در انقلاب شرکت کردند و با حضور مستمر در خیابانها و رهبری اعتراضات، رئیسجمهور پیشین را سرنگون ساختند، اما نتوانستند به آنچه که انتظار داشتند، دست یابند.»
وی در ادامه افزود: امیدوارم نقش بزرگ زنان در جنگ باعث شود که پس از پایان درگیریها، به آنها مناصب عالی داده شود.
مریم الهندی، رئیس انجمن ملی حرفهایهای کشور، گفت: «ارتقای جایگاه زن تصمیمی مهم برای دولت پس از پایان درگیریها است، بهویژه اینکه زنان از دیرباز در بسیاری از نهادها و مسئولیتها حضور داشتهاند، علیرغم اینکه زنان منظم هستند و قوانین و مقررات را رعایت میکنند اما اگر به سطح حاکمیتی نگاه کنیم، حضور آنها ضعیف است. اعطای مناصب بالاتر به زنان موجب پیشرفت مثبت خواهد شد.»
وی در پایان صحبتهای خود با اشاره به اینکه ارتقای جایگاه زنان باعث خواهد شد تا جامعه بینالمللی نگاهی مثبت به سودان داشته باشد، گفت: از زمان استقلال، هیچ زنی در سطح حاکمیتی وجود نداشته و حتی در سطح آفریقا نیز این امر نادر بوده است. اگر سودان به این سمت حرکت کند، پیشرفت مهمی در جهت تغییر واقعی خواهد بود. زنان از زمان استقلال تاکنون توانستهاند الگوهای شایستهای ارائه دهند و مردان بزرگی را تربیت کنند، اما خودشان را ارتقا ندادهاند، زنان بیش از هر گروه دیگری از درگیریها رنج بردهاند.