نگارش اصول زنان و کاربرد آن در فرآیندهای جنگ
آریا مله احمد: برای اولین بار در خاورمیانه و کل جهان، خود زنان اصول و قوانینی را می‌نویسند که از حقوق قانونی آنها حمایت می‌کند.
سورگل شیخو
قامشلو- برای اینکه زنان بتوانند از حقوق خود در قانون، قانونگذاری و عدالت دفاع کنند، نیاز به قوانین دارند. در آستانە یازدهمین سال انقلاب ١٩ ژوئیه، زنان قوانین و اصولی را نوشتند که از حقوق و موجودیت آنها در بحبوحه جنگ و نسل‌کشی که با آن روبرو بودند، محافظت می‌کند.
آریا مَلَه احمد، رئیس مشترک شورای قانونگذاری منطقه جزیرە شمال و شرق سوریه، اصول زنان و قانون خانواده که در سال‌های ۲۰۱۴ تا ٢٠٢٢ نوشته شده است را ارزیابی کرد.
«نوشتن اصول زنانه با فرآیندهای جنگی»
آریا مله احمد، انقلاب شمال و شرق سوریه را یک انقلاب اجتماعی بیان کرد و ادامه داد: بدون شک این انقلاب منجر به نگارش اصول جدید و تحول بنیادین در بسیاری از مفاهیم و موارد اجتماعی شد. یکی از موارد اساسی که به همه طبقات جامعه مربوط می‌شود و تحولاتی را بە وجود آورد موضوع زنان بود، در طول انقلاب و بین سال‌های۲۰۱۴-٢٠٢٢ با اعلام حکومت خودمدیریت دموکراتیک، تغییرات اساسی بسیاری رخ داد. در سال ۲۰۱۴، سازمان‌های زنان و نهضت‌ها اصول زنان و حکومت‌های خاص را نوشتند و آن را به مجلس قانونگذاری منطقه جزیرە ارائه دادە و بە تصویب رسید.
«قانون خانواده از اصول زنان بیرون آمده است»
آریا مله احمد با تأکید بر اینکە اصول زنان زمینه‌ای را برای نگارش قانون خانواده ایجاد کرد گفت: از سال ۲۰۱۴ تا ٢٠٢٢، اصول تغییرات جدی و عمیقی در وضعیت زنان منطقه ایجاد کرد. سال‌ها تشکل‌ها و جنبش‌های زنان ایجاد قانون خانواده را ضروری می‌دانستند، زیرا اصول زنان دیگر راضی‌کننده نیست، از این رو برای صدور قوانین خانواده، دیدگاه‌های واحد تشکل‌های زنان شکل گرفت که چنین قانونی نه تنها حمایت از زنان بلکە، حقوق آنها، حقوق کودکان و برابری را در همه موارد در جامعه تضمین می‌کند.
«اصول روشن بود اما مبنای حقوقی آن نامشخص!»
آریا مله احمد با تاکید بر اینکه اصول زنان تا چه اندازه در عرصه حقوقی و قانونی از زنان حمایت می‌کند، گفت: اصول زنان و قواعد خاص آن در دادگاه‌ها اعمال می‌شد، اما به قوت قانون نبود و تنها اصول و احکام اولیه بود. اعمال آن در محاکم و دادگستری مشکل داشت، اصول روشن بود، اما اصول حقوقی که دیوان عدالت و قضات به آن استناد می‌کردند، روشن نبود، مثلاً یکی از مسائل اصول، نفی تعدد زوجات بود اما مجازات مرتکب این جنایت چه بود؟ مشخص نبود. همین امر در مورد خشونتی که زنان با آن روبرو بودند نیز صدق می‌کند مشخص نبودن مجازات مرتکبین، منجر به تدوین قانون خانواده و گسترش این اصول بر مبنای قانونی بیشتر شد.
«تغییر مطابق انتظارات مردان و جامعه نبود»
آریا مله احمد در مورد تغییرات ایجاد شده در قانون خانواده اینگونه توضیح داد: حقوق زنان ثابت ماند، چیزی تغییر نکرد، اما همه قشرهای جامعە منتظر بودند قانون خانواده تنظیم شود و تغییراتی را مطابق با آنها اعمال کند. به عنوان مثال در مورد کاهش کودک همسری و چند همسری بحث شد تا استثنائاتی در قانون وجود داشته باشد اما در این بندها چیزی تغییر نکرد و مفاد قانون ثابت ماند ولی بعضی موارد مفصل بود.
«اجرای قانون خانواده به یک پایه محکم نیاز دارد»
آریا مله احمد با بیان اینکه قانون خانواده تنها در منطقه جزیرە تصویب شده و دلیل عدم اجرای آن در شمال و شرق سوریه گفت: مجلس قانونگذاری هر کانتون و منطقه شمال و شرق سوریه ابتکاراتی دارد که به شرح زیر است؛ بر اساس شرایط فرهنگی و تشکل‌های اجتماعی برای تهیه قوانین ویژه در حال حاضر تشکل‌ها و ارگان‌های زنان در حال ایجاد بستری مستحکم و مناسب برای ایجاد قانون خانواده در هر ٧ کانتون هستند. یکی از مشکلات اجرای قانون خانواده در منطقه توسط احزاب و جامعه مربوطه این است که این قانون در کل منطقە اجرا نشده است. یکی از رایج‌ترین مسائلی که با آن مواجه هستیم جرایم علیه زنان است. اما همه تشکل‌ها و جنبش‌های زنان در تلاش برای ایجاد یک پایه قوی و زمینه حفاظت از دستاوردهای زنان را که مبتنی بر قوانین و اصول زنان است می‌باشند.
«تبدیل به یک الگوی جهانی»
آریا مله احمد با بیان اینکه انقلابی که از اینجا به وجود آمد تحولی بزرگ و اساسی در مفاهیم اجتماعی ایجاد کرد که توجه خاورمیانه و جهان را به خود جلب کرد، ادامه داد: زنان شمال و شرق سوریه در عرصه نظامی، سیاسی، اداری و با اصول زنانەای که نوشته شدە بە یک الگوی جهانی تبدیل شدەاند، اگر منطقه خود را با سایر مناطق خاورمیانه و کشورهای همسایه مقایسه کنیم، خواهیم دید که تاکنون در آن کشورها تغییراتی در مفاهیمی که ما در حقوق خانواده داریم، ایجاد نشدە است. همچنین تاکنون خشونت علیه زنان و جنایات تحت عنوان ناموس در آن کشورها در حال وقوع است و هیچ اقدامی برای جلوگیری از آن انجام نشده است.
«حفاظت اعمال می‌شود»
آریا مله احمد در پایان سخنان خود گفت: اصول در سال ۲۰۱۴ تصویب شد، اما برای اعمال سالم و عادلانه آنها به مبارزه بزرگی نیاز است. این وظیفه همەی زنان است که از اصول زنان محافظت و از قانون خانوادە مراقبت کنند تا در کل شمال و شرق سوریه اعمال شود.