چالش‌های کودکان کار در افغانستان: نگاهی به فقر، بیکاری و نقض حقوق کودک
بیش از یک سال است که طالبان کودکان دست‌فروش را با زور از جاده‌ها جمع‌آوری و به زندانی به نام «اصلاح تربیت اطفال» منتقل می‌کنند، جایی که شرایط آن از جاده‌های افغانستان بدتر است.
بهاران لهیب
افغانستان- کودکان کار یکی از مشکلات جوامع است. در جوامع فقیر و جنگ‌زده مانند افغانستان که همواره حکومت‌ها در دست حکومت طالبان بوده‌اند، کار کودکان یکی از نقض‌های حقوق کودکان و جنایاتی است که جامعه کودکان افغانستان را فراگرفته و روز به روز در حال افزایش است.
در جامعه افغانستان، به دلیل ناآگاهی و کمبود امکانات صحی، خانواده‌ها به‌طور بی‌وقفه کودکان را به دنیا می‌آورند و بسیاری از آنها راه‌های جلوگیری از بارداری را نمی‌دانند. از سوی دیگر، ملاها و حاکمان طالبان که آن را «حکمت الله» می‌نامند، مانع جلوگیری از افزایش زاد و ولد می‌شوند و همواره شعارشان این است: «روزی را خداوند می‌دهد و زمین گرانگی(وزن) را می‌بردارد.» بنابراین، معتقدند حق نداریم جلوی زاد و ولد را بگیریم.
با داشتن تعداد زیادی فرزند، خانواده‌ها در فقر و بیکاری به سر می‌برند و نمی‌توانند کاری انجام دهند. در حاکمیت طالبان، این وضعیت تشدید شده است و از هر فعالیتی که انجام شود، حتی دست‌فروشی و حمل وسایل مردم با کراچی(چرخ‌دستی) مالیات سنگینی را ماه‌هانه دریافت می‌کنند.
علاوه بر این، در طول سه سال اخیر قدرت طالبان، زنان شغل خود را از دست داده‌اند و مردان نیز از کارهای شان سبک دوش شده‌اند و تعدادی از ملاهای طالبی جایگزین آنان شدند. با نداشتن شغل، پدران و مادران مجبور شده‌اند تا کودکان شان را برای به دست‌اوردن لقمه‌ای نان بخور و نمیر به کار تشویق کنند. کودکان کار روزانه با تحقیر و توهین، لت و کوب، گرسنگی، آزار و اذیت جسمی، جنسی و روحی روبرو هستند و علاوه بر این مسائل، از آموزش و پرورش نیز محروم مانده اند. آنان مجبور اند از بام تا شام کار کنند تا خود و خواهران و برادران کوچک‌ترشان را از گرسنگی نجات دهند.
براساس آمارهای ارائه‌شده، گفته می‌شود که تعداد کودکان کار در افغانستان حدود ۳.۷ میلیون نفر است.
همچنان، «سازمان جهانی کار» در روز جهانی کار کودکان در سال ۱۴۰۳ اعلام کرده که تعداد کودکان کار در افغانستان ۳ میلیون نفر است.
در سال ۱۳۹۷، «کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان» گزارشی تحقیقی از کودکان کار منتشر کرد. در این گزارش آمده است: «۳۳ درصد کودکان در جریان کار مورد لت و کوب قرار می‌گیرند، ۳۹ درصد تحقیر و توهین می‌شوند، بیش از ۲۷ درصد مجبور به کارهای طاقت‌فرسا می‌شوند و ۱۶ درصد مورد آزار و اذیت جنسی قرار می‌گیرند.»
همچنان در این گزارش اشاره شده است: «۹۰ درصد کودکان بیش از ۳۵ ساعت در هفته کار می‌کنند و حتی برخی شب‌ها مشغول به کار هستند. تعدادی از کودکان به دلیل یادگیری حرفه و دستمزد رضایت‌بخش از کار خود راضی هستند. کودکان کار بین ۷ تا ۱۸ سال سن دارند که ۸۰ درصد از آنان بالای ۱۲ سال و ۹۲ درصد پسر هستند.»
سخنگوی «وزارت کار و امور اجتماعی» در همان سال اعلام کرده بود: «تعداد کودکان کار در افغانستان به یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر می‌رسد و ۳ میلیون کودک در زیر خط فقر به سر می‌برند.»
با این حال، رئیس دفتر «وزارت کار و امور اجتماعی طالبان» با انتشار گزارش سازمان جهانی کار گفته است: «تعداد کودکان کار در افغانستان بین ۳ تا ۴ هزار نفر می‌رسد و بیشتر وجود ندارد.»
باید یادآور شد که همیشه وقتی سازمان‌های جهانی گزارش‌هایی از جنایات جاری در افغانستان منتشر می‌کنند، مقامات طالبان با آن مخالفت کرده و می‌گویند: «آمار دقیق نیست.»
بیش از یک سال است که طالبان کودکان دست‌فروش و گداها را با زور از جاده‌ها جمع‌آوری و به زندانی به نام "اصلاح تربیت اطفال" منتقل می‌کنند، جایی که شرایط آن از جاده‌های افغانستان بدتر است. خانواده‌ها نیز تا زمان آزادی فرزندان شان از سرنوشت آنان بی‌خبر می‌باشند.
در رابطه با جمع‌آوری کودکان کار و گداها، روایت‌های متعددی وجود دارد. شاهدان می‌گویند: «اعضای بدن این کودکان به پاکستان قاچاق می‌شود یا آنان را به مدارس دینی در پاکستان منتقل می‌کنند تا به‌طور مشابه خود شان تربیت شوند.» اکنون در خیابان‌ها دیگر کودکان کار و گدایان دیده نمی‌شوند و طالبان از این فرصت استفاده کرده و ادعا می‌کنند: «فقر، کودکان کار و گدایی در جامعه از بین رفته است.»