رجاء خیرات

مراکش- انجمن نخیل برای زنان و کودکان از زمان تأسیس در سال ١٩٩٧در مراکش، از طریق مراکز شنود که در هفت شهر  جنوب کشور توزیع شده است، پناهگاهی برای زنان آسیب‌دیدە از خشونت از شهرهای مختلف مانند ورزازات، الصويرة، شيشاوة، قلعة السراغنة، أيت أورير وشيشاوة ایجاد کردە است.

انجمن زنان و کودکان نخیل پذیرای زنان آسیب‌دیدە از خشونت است و  از طریق راهنمایی، مشاوره حقوقی و ارائه حمایت روانی برای آنها تلاش می‌کند. این انجمن در یک شبکه ملی فعالیت می‌کند که به طور دوره‌ای برای ترویج مراقبت از زنان و کودکان آسیب دیدە خشونت، مانند شبکه «ربيع المساواة »، شبکه «أنازور» و «ربيع الكرامة» به منظور مبارزه با قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان و تقویت سیاست‌های عمومی با برنامه‌هایی که برابری و فرصت‌های برابر بین جنس‌ها را تضمین می‌کند، فعالیت دارد.

علیرغم مشارکت اولیه انجمن در مبارزه با خشونت و همه اشکال تبعیض علیه زنان، همچنان با محدودیت‌های زیادی مواجه است که مانع از کاهش پدیده خشونت می‌شود و همچنان در حال افزایش است.

نادیە بوسوف، مسئول مرکز انجمن نخیل گفت: علیرغم وجود بسیاری از قوانین ضد خشونت از جمله قانون ١٣-١٠٣، خلأهای زیادی در آن وجود دارد. از طریق پرونده‌هایی کە بە مرکزی ما ارجاع دادە می‌شود، متوجە می‌شویم ما با اجبارهای بسیاری روبرو هستیم که برخی از آنها قانونی و برخی فرهنگی-اجتماعی است و به ویژه با فرهنگ مردانه حاکم در جامعه مرتبط است، فرهنگی که حتی زنان ممکن است گاهی آن را تحمل کنند.

وی افزود: برخی از زنان، علیرغم اینکه در معرض خشونت قرار دارند، از گزارش آن خودداری می‌کنند و وقتی از آنها می‌خواهیم شکایتی را به دادستانی عمومی بدهند، از ادامه روند قانونی خودداری می‌کنند، گاهی اوقات به دلیل کودکان و گاه به دلیل وضعیت قانونی همسر.

وی توضیح داد که مداخله انجمن محدود به ارائه توضیحات لازم است که می‌تواند به زنان آسیب‌دیدە از خشونت کمک کند تا در مورد گزارش جنایات خشونت‌آمیز تصمیم گرفتە و گزارش دهند، از قبیل به دست آوردن مدارک پزشکی مبنی بر قرار گرفتن آنها در معرض خشونت، تا ارائه شکایت. کارکنان زن در مرکز شنوایی عواقب عدم مراجعه به سلولی که از زنان قربانی خشونت در بیمارستان مراقبت می‌کند، توضیح می‌دهند، گاهی اوقات مجبور می‌شوند نمونه‌هایی از زنانی را ارائە دهند که در معرض خشونت قرار گرفته‌ و از گزارش آن خودداری کرده‌اند، اما بعد متوجه شده‌اند که دارای معلولیت دائمی یا آسیب‌های جسمی جدی هستند.

او توضیح داد که شنونده متوسل می‌شود تا بازماندگان خشونت را متقاعد کند تا برای دریافت گواهی پزشکی که ثابت می‌کند در معرض خشونت قرار گرفته است به بخش مراقبت از زنان آسیب دیدە مراجعه کند، حتی اگر بعداً تصميم بگيرد عليه همسر خشن به تشريفات قانونی متوسل شود، پشتوانه قانونی در اختيار دارد و اگر از تعقيب همسر صرف نظر كرد و امور بين آنها حل و فصل شد، بهتر است سند در دستان او باشد، تا هر زمان خشونت از طرف همسر تکرار شد، بتواند از آن استفادە کند.

وی خاطرنشان کرد: گواهی پزشکی که یک زن بدسرپرست می‌تواند دریافت کند، مبنای قانونی لازم است که در همه موارد می‌تواند برای استحکام موقعیت قانونی خود برای احراز تمام حقوق به آن استناد کند و در صورتی که زوج به بهانه اختلاف دعوای طلاق می‌کرد، گواهی بر اخذ غرامت غیرنقدی او  دادە شود و اگر او ترجیح داد به دلیل اختلاف، دعوای طلاق اقامه کند، آن را به عنوان سندی ارائه دهد که بتواند بر روی آن تمرکز کند تا دادگاه را متقاعد کند طلاق را صادر کند.

متقاعد کردن برخی از زنانی که قربانی خشونت می‌شوند، آسان نیست، گاهی اوقات به راحتی نمی‌توانند از حقوق خود صرف نظر کنند یا گزارش دهند، زیرا بسیاری از آنها این رویکرد را به دلیل پیگرد قانونی که ممکن است متوجه همسر شود، رد می‌کنند، زیرا او تنها نان‌آور خانواده است، یا به دلایل دیگر، که نادیە بوسوف آن را به عنوان ترس از انتقام خلاصه می‌کند.

او توضیح داد که برخی از شاکیان از انتقام‌جویی از سوی همسر پس از آزادی از زندان می ترسند، که باعث می‌شود سکوت کنند و گزارش ندهند. عدم شفاف‌سازی پیامدهای گزارش خشونت، سبب تشدید آن شدە و ممکن است  قربانی جان خود را از دست بدهد.

وی افزود: پس از همه گیری کرونا، ما متوجه شدیم که موارد خشونت به طور چشمگیری افزایش یافته است، به طوری که خشونت روانی در رأس همه انواع خشونت قرار گرفته است، به دنبال آن خشونت اجتماعی-اقتصادی، سپس خشونت فیزیکی و قانونی، با ظهور نوع جدیدی از خشونت مرتبط به خشونت دیجیتال، به ویژه در میان دختران.

طبق آنچه نادیە بوسوف گفت، انجمن نخیل تجربه خاصی را از طریق مراکز شنود خود پشت سر گذاشت و از راه دور از طریق شماره سبزی که برای زنان آسیب‌دیدە از خشونت تعیین شده بود، به صحبت‌های آنان گوش داد.

او توضیح داد که کودکان در طول همه‌گیری نقش مهمی داشتند، زیرا از اینترنت برای پیگیری درس‌های آموزشی استفاده می‌کردند و این امر به برخی از آنها امکان داد تا موارد خشونت علیه مادران خود را در خانه از طریق شماره‌های موجود در شبکه گزارش دهند که همین آنها را قادر ساخت تا به بسیاری از بازماندگان خشونت دسترسی پیدا کنند.

وی در مورد خشونتی که برخی از زنان در مناطق کوهستانی در جریان زلزله استان الحوض در معرض آن قرار گرفتند، تأیید کرد: انجمن از طریق سه خط تلفنی که در اختیار زنان تحت خشونت قرار داده بود، با آنها ارتباط برقرار کرد، زیرا بە دلیل مسدود شدن جاده‌ها، دسترسی به آنها امکان پذیر نبود، آسیب‌دیدگان اینگونه بیان کردند: «زلزله طبیعی به ما تحمیل شد و بعد زلزله خانوادگی رخ می‌دهد که هر روز از آن رنج می‌بریم.»

وی همچنین با اشاره به اینکه تعدادی از زنان آسیب‌دیدە از خشونت در شب زلزله از خانه مشترک اخراج شدند و بعد از چند ساعت نیز همسر بر اثر زلزله از خانه بیرون رفت، گفت: برخی از شاکیان حتی از داخل چادرهایی که برای پناه دادن به افراد آسیب دیده در نظر گرفته شده بود اخراج شدند، این امر آنها را وادار کرد تا روند طلاق را ادامه دهند، زیرا آنها تأیید کردند که پس از ویران شدن خانه‌ها و بیرون ماندن همه در فضای باز چیزی برای از دست دادن ندارند.

وی بر لزوم ایجاد سرپناه برای زنانی که ناچار بە ترک خانە خود می‌شوند، به ویژه کسانی که از مناطق دور افتاده می‌آیند، تأکید کرد، زیرا پیوستن به خانوادهایشان که در مناطق دورافتاده قرار دارد دشوار است، به ویژه اگر کودکانی وجود داشته باشند کە برای انتقال به مدارس دیگر مشکل دارند.

به منظور کاهش این پدیده، نادیە بوسوف، نیاز به قوانین بازدارنده جامع برای جلوگیری از سوء‌استفاده‌کنندگان و حمایت قانونی از زنان بدسرپرست را پیشنهاد می‌کند. با ارائه مراکز سرپناه، علاوه بر سیاست‌های عمومی کاهش شکنندگی، فقر، اعتیاد و بی سوادی که یکی از دلایل اصلی افزایش خشونت در برخی از محافل اجتماعی است.