زنان افغانستان با اتکا بر تجارب گذشتهی خویش میتوانند به حق و حقوق خویش دست یابند... (۱)
با خروج ناگهانی نظامیان آمریکا و ورود دوبارهی نیروهای طالبان در مرداد ماه امسال ورق برگشت خورد و چهرهی واقعی حاکمان امپریالیست و همکارانش در منطقه نمایان شد و وضعیت افغانستان و بخصوص زنان را از آنچه بود، وخیمتر کرد. به یکباره محروم ساختن زنان از تحصیل، کار، خارج شدن از خانه و عدم مشارکت اجتماعی همچون پتکی بود که بر سر زنان کوبید. البته ناگفته نماند زنان دیگر همچون ۲۰ سال گذشته نبوده و چهرهی واقعی طالبان و نیروهای مداخلهگر در افغانستان را بخوبی میشناسند و آماده نیستند که باری دیگر تمام عمر خویش را در کنج خانه بسر ببرند و قرار را بر فرار ترجیح دادند.
سمیرا صلواتی
مرکز خبر -
مبارزات و اعتراضات زنان در طول این مدت جهت احقاق حق و حقوق اولیهشان از قبیل تحصیل، کار، مشارکت اجتماعی، ورزشی، هنری و فرهنگی همچنان ادامه دارد و در خیلی از شهرهای افغانستان این مبارزات خودجوش گسترش و به سطح چشمگیری میرسد. اگر چه طالبان سعی دارد که این مبارزات را سرکوب کند اما زنان افغان که چشمشان به واقعیات باز شده، به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی آماده نیستند از مطالبات خود دست بکشند.
خبرگزاری زن (نوژنها) در این رابطه و همچنین در مورد نقش تشکل و سازماندهی زنان افغانستان با سیلی غفار فعال حقوق زنان و سخنگوی حزب همبستگی به گفتوگو پرداخته است.
"آمریکا به هیچ وجه خواهان صلح و ثبات در افغانستان نبوده و نیست"
سیلی غفاردر ابتدای سخنانش به نقش پیشرو و زنان آیندهی افغانستان پرداخت و گفت: "برای بررسی وضعیت افغانستان مسائل زیادی وجود دارد اما من به چند نکتهی کوتاه اشاره میکنم. با توجه به شناختی که از نیروهای تاریکاندیش در افغانستان داریم، مردم ما روزهای خونینبارتر و فاجعهبارتری را در پیش رو خواهد داشت. افغانستان امروزه تبدیل به جهنمی سوزان برای خلق و بخصوص زنان شده است. امروزه بر هر کسی آشکار و مبرهن است که طالبان طی یک معاملهی از قبل تعیین شده و توسط آمریکا در دوحه یکبار دیگر بر خلق افغانستان حاکم شدند. آمریکا یک حکومت پوشالی را با یک حکومت پوشالی دیگر تعویض کرد. هم غنی و هم طالبان دستنشاندهی آمریکا هستند و آمریکا برای منافع سیاسی خود در منطقه میخواهد از طالبان استفاده کرده، بهمین جهت دوباره او را بر کرسی قدرت نشاند. حکومت کرزای و غنی در ۲۰ سال گذشته یک حکومت مزدور و پوشالی و عاری از حمایت مردمی بود و از هم فروپاشیدن این حکومت طی یک هفته دال بر این واقعیت است. مسلما طالبان هم بدون حمایت پاکستان نمیتواند زیاد دوام بیاورد بخصوص اگر مقاومتهای مردمی افغانستان ادامه پیدا کند."
سیلی در ادامهی سخنانش اظهار داشت، اگر چه کشورهای مختلفی از جمله فرانسه، ترکیه، ایران و ... از همهشمول بودن حکومت جدید سخن میگویند، اما مسلما هدف آنها از همهشمول بودن نه حکومتی مردمی بلکه یکبار دیگر به قدرت رسیدن نوکرهای قدیمی و سرسپردهی آنها از قبیل احزاب دوسُتم، جمعیتیها، محقق و خلیلی میباشد و اضافه کرد: "آنها میخواهند دولتی متشکل از جنایتکارهای چند دههی گذشته را تشکیل دهند. بدین مراتب مطمئنا طالبان بدتر از گذشته به قهقهرا کشیده خواهد شد. همچنان که امروز هم شاهدیم خود دولتهای آمریکا و پاکستان به طور رسمی اعلام کرده که اگر وضعیت همچنان ادامه پیدا کند و حکومت همهشمول نشود، جنگی داخلی در افغانستان براه خواهد افتاد. چون آمریکا به هیچ وجه خواهان صلح و آرامش در افغانستان نبوده و نیست و تمامی اینها بازیهای استعماریست که آمریکا براه انداخته است. و هیچ انتظاری از این دول نداریم که خواهان صلح و ثبات در افغانستان باشند و حتما یکبار دیگر کشور ما را به گورستان مردمش مبدل خواهند ساخت."
سیلی در رابطه با تروریسم و داعش نیز خاطر نشان کرد: "آمریکا همیشه از مسئلهی تروریسم به حیث حربه به خاطر ضربه زدن رقبای خود یعنی روسیه و چین از خاک افغانستان استفاده کرده است و هماکنون نیز از طریق طالبان این کار را انجام میدهد و بیثباتی را در آسیا حاکم ساخته است. آمریکا امروزه پروژهی مبارزه با طالبان را تا حدودی خاتمه داده و دوباره آنها را به قدرت رساند و از طرف دیگر داعش را نیز وارد افغانستان کرده است و در واقع میبینیم که بازی موش و گربه مابین آمریکا و طالبان تازه شروع شده است. در این میان تنها اقشاری که قربانی این سیاست میشوند مردم افغانستان هستند. چنانچه در ۲۰ سال گذشته گروههای تروریستی در وهلهی اول به مردم ما ضربه و با قتلعام روبرو ساختند، در حالی که نیروهای دولتی ناتو خسارت چندانی به آنها وارد نشد و اگر کشتارهای مردم افغانستان را با نیروهای ناتو مقایسه کنیم، اصلا قابل مقایسه نیست. حتی در این اواخر نیز شاهدیم که مسئولیت امنیت پایگاه بگرام را طالبان بر عهده گرفته بودند. در واقع میتوان گفت که جهاد آنها بر علیه مردم افغانستان بوده است. امروز هم در بازیهای موش موشک طالبان و داعش مردم قربانی خواهند شد و آمریکا به شیوهی رسمی اعلام کرد که در مبارزه با داعش با طالبان همکاری میکنیم. ما شاهد حادثهی ۲۹ آگوست که تعدادی از اعضای یک فامیل و طفلش را کشتند و گویا داعش این کار را کرده، اما مردم افغانستان از هر لحاظ مورد اهداف شوم آمریکا قرار میگیرد. این وضعیتیست که تحت نام جنگ علیه تروریسم جنگ در افغانستان ادامه پیدا کرده و باعث میشود وضعیت بدتر شود."
طالبان با سرکوب نیروهای انقلابی و فعالان سعی بر منفعل کردن جامعه دارد
سیلی غفاردر قسمت دیگری از سخنانش به سیاستهای روسیه، ایران و چین اشاره کرده و میگوید چنانچه که در گذشته از گروههای تروریستی حمایت کرده، امروز نیز همین کار را انجام میدهند تا مبادا آمریکا تروریسم را وارد خاک آنها بسازد. بهمین دلیل سفارت چین و روسیه در افغانستان فعال بوده و دیدارهای آشکار و پنهانی با طالبان دارند. وی ادامه داد: "ترس آنها از این است که مبادا کشورشان از طرف افغانستان مورد تهدید قرار بگیرد. ما میبینیم که افغانستان یکبار دیگر مرکز تروریسم جهانی و مرکز جنگهای نیابتی، مرکز رقابتهای استخباراتی کشورهای منطقه و جهانی خواهد شد. این موارد وضعیت افغانستان را از قبل بدتر کرده و باعث قربانی شدن مردم سرزمینمان میشود."
وی همچنان افزود که، قتل نیروهای آزاداندیش و پیشرو انقلابی روشنفکران مورد مهم دیگریست که احتمال دارد رو به افزایش یابد چون میخواهند خطری را از این نیروی مقاوم احساس میکنند در حد توان سرکوب کرده و فعالین اجتماعی و سیاسی را از بین ببرند. طالب از بدو ورودش با فاعل مجهول کردن یک شاعر، ترور شاعر و روشنفکران، روزنامهنگاران و فعالان اقدامات تروریستی خود را شروع کرده است. آنها نمیخواهند به هیچ وجه نیروهای فعال اجتماعی و انقلابی در افغانستان جای پا داشته باشند. بنابراین سعی بر سرکوب آنها به هر شیوهی ممکن میباشد.
سیلی در مورد فقر و تنگدستی مردم افغانستان میگوید: "مردم از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در وضعیت بسیار فلاکتباری بسر میبرند. هیچ منبع درآمدی برای مردم باقی نمانده، همگی وظایف خود را از دست داده و خانهنشین شدهاند، زنان دوباره در چهار دیواری خانه اسیر شدهاند، از حق تحصیل، کار و فعالیت در دیگر عرصهها محروم شدند. متاسفانه این فقر و تنگدستی زمینهی سربازبگیری را برای گروههای تروریستی آماده میکند. در دورهی کرزای و غنی نیز خانوادههای فقیر از روی ناچاری یا به نیروهای نظامی پیویسته و یا به گروههای داعش و یا اینکه از کشور خارج میشدند."
"جامعهایی که در آن زنان فعال نباشند، فلج است"
سیلی غفاروضعیت زنان در افغانستان را غیرقابل اغماض ارزیابی کرده و میگوید: "اگر در کشوری نیمی از جمعیتش را بدور از عرصههای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی نگه دارد، چگونه میتوانیم به آیندهی افغانستان امیدوار باشیم و یا اینکه چگونه باور کنیم که وضعیت افغانستان از امروز بدتر نخواهد شد. بسیار واضح است که آیندهی تاریکتری در انتظار مردم افغانستان است، کشور از طرف ذهنیت مردسالار و زنستیز و قرون وسطایی اداره میشود، آیا در اینصورت میتوانیم به آیندهی کشور خوشبین باشیم؟ بدون شک چنین جامعهایی یک جامعهی بیمار و معیوب است که هرگز به پیشرفت و ترقی نمیرسد. راز موفقیت مردم کوبانی و کوردستان این است که زنان همراستا با مردان در تمام عرصههای زندگی فعال هستند، جامعهایی که زنان در آن فعال نباشند، فلج بوده و به هیچوجه آیندهی روشنی را پیشرو نخواهیم داشت."
سیلی در قسمت دیگری از سخنانش به تحصیل و آموزش زنان اشاره دارد و آن را همچون ستون فقرات یک جامعه میداند و میگوید: "طالبان نیروی بنیادگرایی که همیشه از نیرو و آگاهی زنان ترسیده به همین دلیل اولین کاری که به مجرد به قدرت گرفتن انجام داد، محروم ساختن زنان از حق اولیهی آنها یعنی تحصیل و مدرسه بود. جامعهایی را بوجود آوردهاند که با افکار مردسالارانه و زنستیزانه زمینهی مناسبی برای حکومت خود فراهم کنند. وقتی که نصف جامعه را از تمام فعالیتهای اجتماعی بدور بسازد نصف دیگر را براحتی میتواند زیر کنترل داشته باشد، ولی زنان با مقاومت و ایستادگی خود در مقابل این نیروی تاریکاندیش میتواند بخاطر مطالبات خود مبارزه کرده و با توانایی و ارادهی خویش به حقوق اولیهی خود برسند. طالبان هم در دوران حاکمیت و هم قبل از آن از آگاهی و علم زنان ترس داشته است و همیشه ضربهی اولشان نیز علیه زنان افغانستان بوده است. خوب میدانند اگر زنان با تمام نیروی خویش به پا خیزند، مسلما آنها نابود خواهند شد. بهمین دلیل اولین اقدامشان محروم ساختن زنان از حق تحصیل بود. من و خیلی از مادران دیگر که فرزند دختر داریم و در تشویش آیندهی آنها هستیم، این موارد باعث نگرانی ما میشود. اما در هر صورت ما زنان باید دست به دست هم داده و این نیروی زنستیز را خاتمه ببخشیم و آیندهی دختران خود را روشن بسازیم. طالبان به هیچ وجه این حق را به ما نمیدهند، بلکه ما باید به زور بازوی خویش این حق را بدست بیاوریم."
وی در ادامه متذکر شد: "ما بعنوان مادران و سازمانهای حقوق زنان باید برنامههایی را در پیشرو بگیریم که زنان به هیچ وجه از حق تحصیل محروم نشوند. اگر در مکاتب طالبان اجازهی تحصیل به دخترانمان داده نمیشود ما باید مکاتب و مدارس خود را داشته باشیم تا نسل و آیندهی بهتر و تحصیلکردهایی را به افغانستان تحویل بدهیم."
سیلی غفاردر ادامهی مباحث خویش به مسئلهی کار و تحصیل پرداخته و آن را همچون دو مورد ناگسستنی و در پیوند با هم میداند و اضافه میکند: "اگر زنان تحصیل نکنند، حضور و فعالیتشان در جامعه کمرنگ میباشد و نمیتوانند در سطح تصمیمگیری و مدیریت در جامعه فعال باشند. به همین خاطر این نیروهای عصر حجری میخواهد زنان را از حق تحصیل و حق کار بدور نگه دارند و چنین جامعهایی مسلما رو به فنا و فروپاشی است. ما نیز از این طالبان عصر حجری انتظاری بالاتر از این نمیتوانیم داشته باشیم و زنان در گذشته نیز چنین تجربهایی از این نیروی زنستیز داشته و ما به مبارزات خود در مقابل این نیروی ضدزن ادامه میدهیم تا بتوانیم به تمام حق و حقوق خود برسیم."