روژین قادری

سردشت- نداشتن حق بیمه و قرارداد در مورد زنان و به تبع آن اخراج آسان آنان از کار، عدم پوشش بیمه و عدم دریافت حقوق بازنشستگی، ازکار افتادگی و طلاق موضوعاتی هستند که مرتبط با تبعات اجتماعی، حقوقی و سیاسی در جامعه ایران هستند که امنیت و رفاه زنان را هدف قرار داده‎‌اند.

 

کار بدون مزد زنان خانه دار

زنان از حقوق بازنشستگی محروم هستند. این مشکل می‌تواند باعث ناتوانی زنان در تأمین نیازهای مالی پس از بازنشستگی، ازکار افتادگی و در نهایت کاهش امنیت مالی و وابستگی به دیگران شود.

«مهسا.ر» یکی از زنان جوان که در دفتر یکی از شرکت‌های بیمه کار می‌کند در رابطه با بیمه زنان گفت: «اکثریت زنان در حالی که شاغل یا خانه‌دار هستند، مشمول بیمه نمی‌شوند. در عین حال، بیمه فقط برای مردان ارائه می‌شود. باید زنان خانه‌دار و زنانی که در کارگاه‌ها، روستاها یا به عنوان کارگران فصلی در شهرهای دیگر مشغول به کار هستند، نیز بیمه شوند. در جامعه ما به دلایل مختلف از جمله تبعیض جنسیتی و نقص در قوانین کاری، زنان بیمه نمی‌شوند. این باعث می‌شود که زنان از مزایایی مانند بیمه بهداشت و درمان، بیمه بیکاری، مرخصی بیماری و حقوق بازنشستگی محروم شوند. بدون بیمه بودن، زنان ممکن است با عواقب جدی روبرو شوند.»

 

مشکلات مالی برای زنان سرپرست

زنان در ایران و روژهلات کوردستان به دلیل تبعیض جنسیتی و نقص در قوانین کاری، به راحتی از کار اخراج شوند. زنان خانه‌دار ممکن است با مشکلات مالی و امنیت مالی در دوران پیری، از کارافتادگی و در صورت وقوع طلاق مواجه ‌شوند. یکی از دلایل این مشکلات، عدم وجود بیمه و پوشش مناسب برای زنان خانه‌دار است.

«پروین.م» از زنان سرپرست که از همسرش طلاق گرفته است و سرپرست خانواده‌اش شده در رابطه با وضعیت خود گفت: «با همسرم اختلاف داشتیم و برای اینکه دو دخترم را خودم بزرگ کنم، سرپرستی آنها را بر عهده گرفتم. وقتی که طلاق گرفتم هیچ درآمدی نداشتم، این درحالی بود که چندین سال در خانه کار کرده بودم و چون کار من بدون مزد بود، خانه، ماشین و پس‌انداز به نام همسرم بود. بعد از طلاق گرفتنم تا الان در چند کارگاه کار کرده‌ام، هرچند با حقوق پایینی کار می‌کردم اما در یکی از کارگاه‌ها، صاحب کارگاه به خاطر اینکه به تعویق حقوقم برای چند ماه اعتراض کردم، من را از کار اخراج کرد و الان هم حقوقم را بعد یک سال به صورت کامل پرداخت نکرده است. همه زنانی که در کارگاه کار می‌کردند بدون حق بیمه کار می‌کردند و اگر بازرسی به کارگاه می‌آمد، صاحب کارگاه بازرس را با رشوه راضی می‌کرد تا از اینکه زنان شاغل در کارگاه بیمه نشده‌اند صرف نظر کند.»

 

استقلال مالی و برابری جنسیتی

«لیلا.ش» فعال زن در رابطه با موضوع استقلال مالی زنان و آزادی های زنان گفت: «من با اطمینان می‌گویم که استقلال مالی زنان و عدم وابستگی آنها به دیگران یکی از پیش‌شرط‌های اساسی برای آزادی و برابری جنسیتی است. وقتی زنان قادر به تأمین نیازهای مالی خود باشند، به طور طبیعی قدرت تصمیم‌گیری بیشتری در زندگی خود خواهند داشت. این استقلال مالی زنان را از وابستگی به شریک زندگی یا ساختارهای تحت تأثیر جنسیت جدا می‌کند و آنها را از بار تأمین مالی تکیه بر دیگران آزاد می‌سازد. با دستیابی به استقلال مالی، ما زنان قادر خواهیم بود به طور مستقل در تصمیم‌گیری‌های زندگی خود، از جمله انتخاب شغل، ادامه تحصیل، سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی مالی، عمل کنیم. استقلال مالی ما به ما اعتماد به نفس می‌دهد و ما را از ارزش قائل شدن به خود و ایجاد انگیزه برای رشد و پیشرفت پشتیبانی می‌کند. همچنین، این استقلال مالی نقش کلیدی در کاهش تبعیض جنسیتی و تحقق برابری جنسیتی دارد. با تعادل قدرت و توانمندسازی ما به عنوان زنان، موانعی که از پیشرفت و موفقیت ما در جامعه هستند، برطرف می‌شوند. این استقلال مالی می‌تواند به ایجاد یک جامعه عادلانه‌تر و برابرتر کمک کند و به ما امکان می‌دهد نقش فعالی در آن داشته باشیم.»

راهکارهای اصلاح قوانین کاری، افزایش آگاهی و ترویج بیمه اجتماعی می‌توانند تبعیض جنسیتی را رفع کرده و به زنان کارگر امکان دسترسی به پوشش بیمه و مزایای آن را فراهم کنند. ارتقای آگاهی و آموزش نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. افزایش آگاهی، تبعیض جنسیتی موجود در حقوق بیمه برای زنان کارگر را کاهش داده و وضعیت آنان بهبود می‌بخشد. برای تغییر در این مسائل، نیاز است تا جامعه به طور کلی به این مسائل حساس شود و از طریق اصلاحات سیاسی و قانونی، ترویج فرهنگ برابری جنسیتی و ایجاد شرایط مناسب برای زنان، به سوی رفع این ناهنجاری‌ها حرکت کند.