پانوراما از برجسته‌ترین رویدادهای مربوط به زنان در خاورمیانه برای سال ٢٠٢٢ (٢)
علی‌رغم پیشرفت‌هایی که زنان در تعدادی از زمینه‌ها به دست آورده‌اند و ادعاهای مستمری که بر لزوم توانمندسازی و حمایت از آنان برای پیشرفت جامعه تأکید دارد، همچنان موانع و مشکلاتی وجود دارد که آن‌ها را از رسیدن به موفقیت‌ها باز می‌دارد.
غدیر عباس
مرکز خبر- همه ساله تغییرات اساسی در تمامی سطوح رخ می‌دهد که برخی از آن‌ها قابل پیش‌بینی و برخی دیگر شگفت‌آور و تکان‌دهنده هستند، کشورهای خاورمیانه همواره شاهد حوادث بسیاری بوده‌اند که افکار عمومی داخلی و بین‌المللی را به خود مشغول کرده و مورد توجه گسترده‌ی جهانیان قرار گرفته است.
همان‌طور که زنان در سال ٢٠٢٢ فعالیت‌های مهمی داشتند، موانع زیادی نیر در برابر آنان وجود داشت که حضور آن‌ها را در عرصه‌ی سیاسی و زندگی عمومی محدود می‌کرد و در قسمت دوم گزارش موانع و چالش‌هایی را که مانع از ارتقاء زنان و حضور آنان در جامعه شده بود را بررسی می‌کنیم.
حضور کم زنان در عرصه‌ی سیاسی
در سطح سیاسی، وضعیت زنان در مراکش در سالهای اخیر در مقایسه با تعدادی از کشورهای همسایه شاهد پیشرفت چشمگیری بوده است، زیرا آن‌ها مجموعه‌ای از دستاوردهای قانون اساسی، قانون‌گذاری، سیاسی و حقوق بشری را به دست آوردند. گروهی از پیشگامان جنبش زنان مراکش، فعالان حقوق بشر و سیاستمداران برای به دست آوردن حقوق زنان به جنگ پرداختند و قوانین خانواده اولین نشانه‌های نبردی بود که زنان برای آن جنگیدند.
پس از انتخابات ٨ سپتامبر ٢٠٢١، حضور زنان در پارلمان مراکش بیشتر شد، زیرا قانون تشکیلاتی مربوط به مجلس نمایندگان شماره ٢٧.١١ که در چارچوب اصلاحات قانون اساسی و قانون آمده بود، برداشته شد. تعداد کرسی‌های اختصاص یافته برای زنان از ٣٠ به ۶٠ کرسی افزایش یافت و قانون‌گذاران مجلس سپس تعداد کرسی‌های «سهمیەای» زنان را به ٩٠ کرسی از ٣٩۵ کرسی رساندند که منجر به ورود ٩۵ زن به مجلس شد.
تونس همیشه پیشگام در صدور قوانین برای زنان بوده است. مبارزه‌ی فمینیستی با فعالیت جنبش‌های چپ در اوایل دهه‌ی هفتاد قرن گذشته از طریق مجموعه‌ای از مطالبات که خواستار تکمیل روند آزادی زنان بودند، تشدید شد. تا جایی مطالبات فمینیستی به مجله‌ی احوال شخصیه ترجمه شد که قانون خانواده را از طریق تصویب قانونی تنظیم می‌کرد و برابری جنسیتی را اصلاح می‌کرد و نقطه‌ی اوج جنبش اصلاحات و تضمینی قانونی برای حقوق اساسی زنان و مقررات روابط درون خانواده در ٢١٣ فصل بود. قانون اساسی ١٩۵٩ برابری جنسیتی را تثبیت کرد و سپس قوانینی برای تثبیت حقوق مدنی و سیاسی زنان از قبیل حق رأی، تحصیل و کار برای مشارکت در چرخه‌ی اقتصادی که زنان در آن بودند و هنوز هستند، دنبال شد. این حقوق با تصویب موافقت‌نامه‌های بین‌المللی مربوط به حقوق زنان توسط تونس حمایت شد.
قانون احوال شخصیه آخرین تلاش برای صدور قوانینی نبود که برای ارتقای وضعیت زنان آمده بود، بلکه قانون اساسی ٢٠١۴ حقوق بیشتری را برای زنان در نظر گرفت. زیرا ماده‌ی ٢١ بر اهمیت دستیابی به برابری بین شهروندان بدون تبعیض تأکید داشت، در حالی که ماده‌ی ٣۴ نمایندگی زنان در انجمن‌های منتخب را و ماده‌ی ۴٠ حق کار در شرایط مناسب و با دستمزد عادلانه را تأیید می‌کند و قانون شماره ٣٧ سال٢٠٢١ نیز وضعیت کارگران زن در شرایط نامطمئن و ناایمن را ارتقا داده و قبل از آن قانون شماره ۵٨ سال ٢٠١٧، برای مبارزه با خشونت علیه زنان و فمینیست‌ها آن را عنوانی برای یک انقلاب واقعی عنوان کردند.
با این حال، فرمان جدید شماره ۵۵ صادر شده در ١۵ سپتامبر، که اعمال سیستم رأی‌گیری برای افراد را فراهم می‌کند، نارضایتی و خشم فعالان مدنی و فعالان حقوق زنان را برانگیخت به این دلیل که زنان تونس را از صحنه‌ی سیاسی حذف می‌کند و حضور آن‌ها در شوراهای منتخب را کاهش می‌دهد.
انجمن‌های فمینیستی همچنین مخالفت خود را با قانون اساسی جدید که در ٢۵ ژوئیه توسط تونسی‌ها تصویب شد، اعلام کردند و آن را نقض حقوقی دانستند که زنان مدت‌ها پیش به دست آورده بودند، همچنین آن را تداوم سیاست طرد و به حاشیه راندن دولت‌های متوالی و ریاست جمهوری دانستند.
با گذشت بیش از هفت سال از محاصره و بسته شدن راه‌های اصلی شهر تعز در جنوب یمن، امسال زنان فعال محلی برای اولین بار در مذاکرات اخیر که در ماه مه انجام شد، شرکت کردند. و ابتکاراتی از جمله ابتکار «زنان تعز برای زندگی» را راه‌اندازی کردند.
با به تعویق افتادن نامحدود انتخابات پارلمانی لیبی، تمهیدات و تلاش‌های زنان برای میزبانی از انتخابات لیبی که قرار بود در ٢۴ دسامبر برگزار شود، بی نتیجه ماند. زنان در دوره‌هایی برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت انتخابات و ثبت نام در آن پیوستند و آن‌ها به عنوان «سفیران آگاهی انتخاباتی» شناخته می‌شدند.
در لبنان، کشوری که زنان کمتر از ۵ درصد مجلس نمایندگان را تشکیل می‌دهند برای اولین بار از سال ١٩۶٣ و در یک رویداد تاریخی، ١١٨ زن در انتخابات پارلمانی سال ٢٠٢٢ شرکت کردند.
اگرچه بسیاری بر روی تغییر تصویر انتخابات ٢٠٢٢ شرط‌بندی می‌کردند، اما این انتخابات شاهد حضور گسترده‌ی مردم در پای صندوق‌های رأی نبود، بلکه میزان مشارکت در تمامی مراکز و مناطق لبنان از ۴١.٠۴ درصد فراتر نرفت. مجلس ٢٠٢٢ اکنون شامل ٨ زن است، در حالی که در پارلمان ٢٠١٨، ۶ زن حضور داشتند.
نمایندگان عنایه عزالدین، پولا یعقوبیان و ستریدا جعجع بار دیگر به سمپوزیوم پارلمان بازگشتند، اما زنانی مانند بهیه حریر که از سال ١٩٩٢ سابقه‌ی حضور در تمامی ادوار مجلس نمایندگان را داشته است در انتخابات کنونی حضور نداشت. از برجسته‌ترین چهره‌های جدید، می‌توان به حلیمه قعقور، ندی بستانی (وزیر سابق)، سینتیا زرازیر، نجاه عون و غاده ایوب اشاره کرد.
محدودیت‌ها علیه زنان
از زمانی که طالبان در اوت ٢٠٢١ قدرت را به دست گرفتند، این کشور شاهد نقض حقوق بشر توسط طالبان بوده است و ظلم و ستم سیستماتیک بر زنان و دختران در جامعه بسیار فاحش شده است.
در ٧ مه، طالبان زنان را ملزم به پوشیدن نقاب در انظار عمومی کردند و در ماه مارس دستور تعطیلی تمامی مدارس متوسطه دخترانه را تنها چند ساعت پس از بازگشایی آن‌ها صادر کرد.
در ماه مارس، طالبان به خطوط هوایی در افغانستان اعلام کردند که زنان نمی‌توانند در پروازهای داخلی و خارجی بدون «سرپرست مرد» و یا بە همراە داشتن محرم سفر کنند.
در ماه می، طالبان با توقف صدور گواهینامه برای زنان، فعالیت مربیان آموزشگاه رانندگی را ممنوع کردند.
طالبان در تاریخ ٢۵ سپتامبر از مداوای بیماران زن توسط پزشکان مرد بیمارستان ابوعلی سینا در ولایت بلخ جلوگیری کردند و همچنین پزشکان زن حق معالجه‌ی بیماران مرد را ندارند . همچنین به پزشکان زن در همان بیمارستان دستور داده بودند که حجاب اسلامی مورد تأیید طالبان ( پوشیدن برقع) را داشته باشند و از قدم زدن در ساختمان‌های بیمارستان و مطب مردان خودداری کنند. در ١٨ جولای، طالبان دانشجویان زن دانشگاه‌های دولتی کابل را وادار کردند تا صورت خود را کاملاً بپوشانند و در صورت عدم رعایت آن‌ها از ورود به دانشگاه جلوگیری کردند.
در ١٩ ماه مه، تمامی مجریان زن که در تمامی شبکه‌های تلویزیونی کار می‌کردند، مؤظف شدند هنگام ارائه‌ی برنامه، صورت خود را بپوشانند.
طالبان در ١٢ می، تصمیمی برای جدا کردن مردان از زنان حتی اگر متأهل باشند در رستوران‌ها صادر کردند و همچنین تفکیک جنسیتی در پارک‌های عمومی و تعیین روزهای جداگانه برای زنان و مردان برای حضور در مکان‌های تفریحی صادر شد.
و در ماه مارس، طالبان در ولایت بلخ در افغانستان از حضور استادان زن در جلسات غیرضروری در دانشگاه بلخ و صحبت استادان مرد با دانشجویان زن در این دانشگاه جلوگیری کردند. همچنین در این بخشنامه آمده است که دانشجویان زن باید حجاب را رعایت کنند و از روسری‌های رنگی استفاده نکنند و هیچکس حق صحبت با زنان در مدیریت دانشگاه یا کلاس‌های درس را ندارد و دانشجویان دختر اجازه‌ی استفاده از تلفن همراه در محوطه‌ی دانشگاه را ندارند.
در ١٣ نوامبر نیز طالبان پس از ممنوعیت ورود زنان به پارک‌ها و باغ‌های عمومی در کابل، ورود زنان به ورزشگاه‌ها و حمام‌های عمومی ممنوع اعلام کرد.
در آغاز ماه دسامبر، طالبان سونوگرافی زنان را در بیمارستان حوضوی هرات به بهانه‌ی این‌که در بخش سونوگرافی متخصصان زن حضور ندارند، ممنوع کرد، زیرا این معاینه توسط متخصصان مرد انجام می‌شد.
در روزهای اخیر طالبان ورود زنان بە دانشگاەها رو بە طور کلی ممنوع کرد و مدارس ابتدایی دختران را نیز مسدود کرد.
فعالان و مدافعان حقوق زنان در واکنش به این محدودیت‌های شدید تحمیل شده از سوی گروه طالبان، تظاهراتی را برای محکوم کردن این تصمیمات سازماندهی می‌کنند، در همین حال، ده ها فعال از جمله ظریفه یعقوبی، فرحات پوپلزی و حمیرا یوسف بازداشت شدند.
یک حمله‌ی انتحاری در مرکز آموزشی کاج در محله‌ی دشت البرشی در غرب کابل پایتخت افغانستان به تاریخ ٣٠ سپتامبر رخ داد که بر اثر آن بیش از ۵٠ نفر که اکثر آن‌ها دانش‌آموزان دختر بودند، کشته شدند و حدود ١٠٠ نفر نیز زخمی شدند. موج گسترده‌ی اعتراضات از سوی این دختران به راه افتاد، اما طالبان دختران را گروگان گرفتند و در دانشگاه بلخ برای سرکوب تظاهرات، آن‌ها را مورد ضرب و شتم قرار دادند و به مکان نامعلومی منتقل کردند.
در یمن، حوثی‌ها محدودیت‌های جدیدی را برای زنانی که می‌خواهند به مناطق تحت کنترل خود رفت‌و‌آمد کنند، اعمال کردند. در اواسط ماه آوریل، حوثی‌ها بخشنامه‌ای را به تمام شرکت‌های حمل‌ونقل در شهرهای تحت کنترل خود صادر کردند و زنان را از سفر بدون نوشته رسمی مبنی بر رضایت قیم منع کردند.
بازداشت فعالان و سیاستمداران و آزادی دیگران
در سال ٢٠٢٢ همزمان با آزادی تعدادی از زنان بازداشت شده، بسیاری از فعالان و سیاستمداران زن آزاد شدند. در ٢٣ ژانویه، دادگاهی در ایران، نرگس محمدی، فعال حقوق بشر ایرانی را به هشت سال زندان و ٧٠ ضربه شلاق محکوم کرد.
در ٢٧ اکتبر مقامات ترکیه شبنم کورور فینجانی، رئیس هیئت مرکزی اتحادیه‌ی پزشکان ترکیه (TTB) را به دلیل اظهاراتش در مورد حملات شیمیایی به اقلیم کوردستان بازداشت و به هفت سال و شش ماه زندان محکوم شد.
در ٣٠ دسامبر، یک نیروی امنیتی وابسته به اطلاعات نظامی در یمن، خبرنگار حله فؤاد بداوی را به این دلیل که در صفحه فیس بوک خود پستی نوشته بود، دستگیر و تلفن های همراه وی را مصادره کرد.
در اوایل نوامبر، طالبان سه زن فعال حقوق بشر به نام‌های ظریفه یعقوبی، فرحات پوپلزی و حمیره یوسف را دستگیر کردند.
به عنوان بخشی از نسل کشی سیاسی که توسط مقامات ترکیه انجام می‌شود، در جریان یورش به خانه‌ها در ٨ ژوئن، صفیه آلکاش سردبیر روزنامه‌ی « ژن‌نیوز» و سردبیر و روزنامه‌نگار نگار گولشین کوتشوک، سعاد دوغوهان، بریوان کارا توراک، الیف اونگور و رمزیه تمل و چند خبرنگار دیگر را بازداشت کردند.
در چارچوب بخشی از تحقیقات دفتر دادستان عمومی در آنکارا علیه جنبش زنان آزاد (TJA) به اتهام « مدیریت و تبلیغ برای یک سازمان»، در ٢٩ نوامبر، مقامات ترکیه به ۵٧ خانه در ١۴ شهر مختلف ترکیه یورش بردند و در باکور کوردستان ١۶ زن را که یکی از آن‌ها زینب بوقا، فعال جنبش زنان آزاد( TJA) بود، بازداشت شد.
در ٢٩ آوریل، دادگاه بدوی مراکش سعیده عالمی، وبلاگ نویس و فعال را به دلیل پستی که در حساب فیس بوک خود منتشر کرد، به دو سال زندان محکوم کرد.
مقامات ترکیه در دوم مارس صدف کاباش روزنامه‌نگار را به اتهام «توهین به رئیس‌جمهور» به دو سال و چهار ماه زندان محکوم کردند.
در ٢١ نوامبر دادگاه انقلاب تهران، نرگس حسینی، معترض به حجاب اجباری و دختر مخالف حجاب اجباری موسوم به دختران انقلاب را به اتهام «برهم زدن امنیت کشور» به سه سال و شش ماه و یک روز حبس محکوم کرد.
دادگاه ضد تروریسم در عربستان سعودی سلما شهاب فعال حقوق زنان را به دلیل نظراتی که او در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرد و خواستار اصلاحات شد به ٣۴ سال زندان محکوم کرد.
در اوایل ماه ژانویه، مقامات ایرانی، لیلا حسین‌زاده، فعال دانشجویی را پس از ۲۶ روز بازداشت در زندان‌های اوین و عادل‌آباد شیراز، به اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» و « تبلیغ علیه نظام » با قرار وثیقه‌ی «یک میلیارد و پانصد میلیون تومانی» آزاد کردند.
مقامات ترکیه، آیسل توغلوک، سیاستمدار کورد را که از سال ٢٠١۶ در زندان کاندیرا محبوس بود، در ٢٧ اکتبر پس از انتشار گزارش پزشکی قانونی مبنی بر عدم تحمل زندان به دلیل بیماری آلزایمر، آزاد کردند.
نازنین زاغری رتکلیف نیز در ١۶ مارس پس از توافق بین انگلیس و ایران مبنی بر پرداخت بدهی‌های ۵٢٠ میلیون دلاری ایران در زمان محمدرضا شاه پهلوی برای خرید تانک در ازای آزادی او آزاد کردند.
مقامات ترکیه پس از ٣٠ سال حبس، نویسنده، مزگین روناک، را در ١٠ اوت از زندان زنان جبزی آزاد کردند.
پرونده‌های قتل افکار عمومی را برانگیخت
روزنامه‌نگار، آکادمیست و سردبیر مجله‌ی ژنولوژی و یکی از اعضای مرکز ژنولوژی ناگهان آکارسل پس از یک حمله‌ی مسلحانه در مقابل منزلش در شهر سلیمانی در اقلیم کوردستان در روز ۴ اکتبر ترور شد. ناگهان آکارسل روزنامه‌نگاری است که در بسیاری از روزنامه‌ها و مجلات زنان کار کرده است و در مورد زنان کوردستان و خارج از آن کار و تحقیق زیادی انجام داده است. وی چندین سال در سلیمانی برای تأسیس آکادمی ژنولوژی در اقلیم کوردستان فعالیت داشت و شیوه‌ی ترور او واکنش‌های محلی و بین‌المللی بسیاری را برانگیخت و فعالیت‌های متعددی برای محکوم کردن آن ترتیب داده شد. کنفرانس بین‌المللی زنان در برلین پایتخت آلمان به افتخار دستاوردهای او، زندگی و مبارزات او و همچنین در فعالیت‌های کمپین ١۶ روزه‌ی مبارزه با خشونت علیه زنان اختصاص یافت.
«شیرین ابوعاقله» خبرنگار الجزیره در ١١ ماه مه در کرانه‌ی باختری بر اثر گلوله‌های ارتش رژیم صهیونیستی جانباخت و در اوایل ژوئن، غفران وراسنه، روزنامه‌نگار فلسطینی جانباخت.
شیلر رسولی اهل منطقه‌ی مریوان در روژهلات کوردستان برای جلوگیری از اقدام به تجاوز جنسی خود را از طبقه‌ی دوم پرتاب کرد و متعاقباً در هشتم شهریورماه جان خود را از دست داد.
جامعه‌ی مصر اخیراً شاهد یک سری جنایات علیه زنان در خیابان به دلایل مختلف بوده است که مهمترین آن‌ها امتناع چند زن از ازدواج با یک همکار یا دوست است که در آن ۴ قتل به همین دلیل رخ داده است که آن‌ها از ازدواج امتناع کرده بودند این جنایات علیه خلود السید، نیره اشرف، سلمی محمد و امانی عبدالکریم رخ داده است.
مرگ هناء خضر لبنانی پس از آن که همسرش در اوایل ماه اوت جسد او را به دلیل اختلافات خانوادگی به آتش کشید، خشم در لبنان را برانگیخت.
جوهره خنیفس، فعال فمینیست ٢٨ ساله، در ٧ ژوئن در نزدیکی ورودی شهر شفا عمرو در منطقه‌ی جلیل در فلسطین، بر اثر انفجار خودروی خود با یک وسیله‌ی انفجاری کشته شد.
ماجرای قتل وفاء سبعیی چهل ساله که در ٢٩ اکتبر توسط همسرش در آتش سوخت، افکار عمومی تونس را تکان داد.
درگذشت چهره‌های برجسته‌ی زن
در ١٢ مه، آیسل دوغان، سیاستمدار که برای صلح در منطقه‌ی بین‌النهرین (مزوپتامیا) تلاش زیادی کرد، درگذشت.
پس از مدت‌ها مبارزه، نماد دفاع از حقوق زنان و مادران مجرد، عایشه شنا، فعال فمینیست و مدافع حقوق زنان، در سن ٨٢ سالگی در کازابلانکای مراکش، در ٢۵ سپتامبر درگذشت.
کاخ باکینگهام مرگ ملکه الیزابت دوم را در ٨ سپتامبر اعلام کرد که بیش از ٧٠ سال بر بریتانیا حکومت کرد و طولانی‌ترین و قدیمی‌ترین پادشاه جهان است.
فریده صابونجی، هنرمند الجزایری، یکی از ارکان هنر الجزایر، در سن ٩٢ سالگی پس از تحمل یک بحران شدید سلامتی در ١٧ سپتامبر درگذشت.
در ١٧ آگوست، شعبه‌ی سندیکای هنرمندان سوریه درگذشت هنرمند، آنتوانت نجیب را در سن ٩٢ سالگی پس از تحمل چندین سال بیماری اعلام کرد.
خانم تک، نقاش مشهور فرانسوی نقاشی که به نقاشی روی دیوارهای خیابان‌های پایتخت فرانسه، پاریس شهرت داشت در ۲۳ مه در سن ۶۶ سالگی درگذشت.
قوانین ایالتی... جوهر روی کاغذ
علی‌رغم برخی اصلاحات قانونی در متون مرتبط با حقوق زنان، راه برای دستیابی زنان به همه‌ی خواسته‌های خود راهی طولانی و دراز به نظر می‌رسد.
یکی از مهمترین مطالباتی که در این سال از سوی فعالان و مدافعان حقوق بشر مطرح شد، لزوم تصویب قانونی است که به زنان اجازه‌ی سقط جنین می‌دهد، زیرا مراکش پس از مرگ یک دختر ١۴ ساله، شاهد بحث‌های گسترده‌ای بر سر قانونی شدن سقط جنین بی‌خطر بوده است. این به خاطر دختر ١۴ سالهای به نام مریم در اواسط ماه سپتامبر بود که به دنبال سقط جنین مخفیانه جان خودرا از دست داد.
هجده سال پس از صدور قانون خانواده در مراکش، انجمن‌ها در سال جاری دومین کمپین را راه‌اندازی کردند و خواستار تغییر همه جانبه و ریشه‌ای در قانون خانواده برای اطمینان از برابری بین جنسیت‌ها و مطابق با تغییرات در حال وقوع در جامعه شدند.
در اوایل ماه مارس، انجمن‌های تونس خواستار نیاز به بازنگری در فصول ٣ و ١٩ قانون اساسی شماره ۵٨ سال ٢٠١٧، مربوط به حذف خشونت علیه زنان شدند.
در چارچوب حق شهروندی کامل زن لبنانی و اعطای تابعیت او به فرزندانش، کمیسیون ملی زنان لبنان مطالعه‌ای را با عنوان «ملی شدن، نه تابعیتی» در ۶ سپتامبر به منظور یادآوری تبعیض‌هایی که قانون تابعیت لبنانی شاهد آن بود، آغاز کرد.
تغییرات آبوهوایی جهان را تحت تأثیر قرار داد
کل جهان شاهد تغییرات اقلیمی بود که به وقوع برخی بلایا و پدیده‌های طبیعی از جمله آتش‌سوزی، زلزله و سیل کمک کرد، از جمله مراکش که هر ساله شاهد آتش‌سوزی است. آتش‌سوزی کە در اواسط ژوئیه در این کشور رخ داد، حدود ٣٣ هکتار از مناطق جنگلی را سوزاند و منجر به کشته شدن تعدادی از جمله دو زن شد.
در آتش‌سوزی‌های جنگلی که در اواسط ماه اوت ١۴ ایالت شمال الجزایر را درنوردید دست‌کم ۴٣ نفر کشته و ده‌ها نفر زخمی شدند و حداقل ٢٠٠ نفر دیگر دچار سوختگی و مشکلات تنفسی شدند.
در ٢٢ ژوئن زمین لرزه‌ای به بزرگی ۵.٩ ریشتر بخش‌هایی از افغانستان و پاکستان را لرزاند که حداقل هزارو ۵۴٣ نفر کشته و بیش از ٢ هزار زخمی برجای گذاشت و در ١٧ ژانویه زمین زلزله‌ای به بزرگی ۵.٣ ریشتر غرب افغانستان را لرزاند که در جریان آن حداقل ٢٨ نفر کشته و بیش از ۴٠ نفر نیز زخمی شدند و همچنین در نتیجه‌ی زمین لرزه‌ای که در ۵ سپتامبر شمال شرق افغانستان را به لرزه در‌آورد و خانه‌های زیادی را ویران و حداقل ٨ نفر کشته و ٩ نفر دیگر زخمی شدند.
بر اثر وقوع سه زمین لرزه به بزرگی بیش از ۶ ریشتر در جنوب ایران در روز دوم ژوئیه، دست‌کم پنج نفر کشته و بیش از ۴۴ نفر زخمی شدند.
در ۵ سپتامبر، زمین لرزه ای در عمق تخمینی حدود ده کیلومتری استان سیچوان، جنوب غربی چین، بیش از ٩٣ کشته، بیش از ۴٠٠ زخمی و بسیاری از خانه‌ها را ویران کرد.
زمین لرزه‌ای به بزرگی ۵.۶ ریشتر روز ٢١ نوامبر جزیره‌ی جاوه‌ی اندونزی را لرزاند که طی آن بیش از ٣١٠ نفر کشته و صدها نفر مجروح شدند و بسیاری از ساختمان‌ها آسیب دیدند.
موج بی‌سابقه‌ی سیلاب و سیل تعدادی از کشورها را در اثر بارندگی‌های شدید فرا گرفت که منجر به تلفات جانی و خسارات شدید به جادەها، برخی ساختمان‌های مسکونی و زمین‌های کشاورزی شد و تعدادی از استان‌های کشور جنگ زده‌ی یمن تحت تأثیر سیل عظیم قرار گرفتند به گونه‌ای که سیل تمام این شهرها را ویران کرد و طی آن بیش از ٣۵ هزار خانواده در ۱۶ استان تحت تأثیر سیل قرار گرفتند و خسارات شدیدی به آوارگان و زیرساخت‌ها، از جمله منابع آب، خدمات عمومی، و اموال مردم وارد شد و ٧٧ نفر نیز جان خود را از دست دادند.
سیلاب که در ۵ جولای افغانستان را درنوردید، ٣٩ کشته برجای گذاشت و حدود ٢ هزار و ٩٠٠ خانه را در پنج ولایت افغانستان تخریب کرده وبه آنان خسارت وارد کرد.
در اواخر جولای، باران های سیل‌آسا و جاری شدن سیل در مناطق مختلف ایران بیش از ٨٠ کشته بر جای گذاشت.
سیل‌های ناشی از باران‌های موسمی شدید در پاکستان در اواسط ماه ژوئن باعث کشته شدن هزارو ۴٨١ نفر، مجروح شدن ١٢ هزارو ٧۴٨ نفر و خسارت به ١.٧۵ میلیون خانه شد که از این تعداد ۵۶٩ هزارو ٨٠٠ خانه به طور کامل ویران شد و ٩٠٨ هزارو ١٣رأس دام تلف شدند.
سودان در ١٧ آگوست شاهد باران‌های شدیدی بود که منجر به سیل و سیلاب شد که تعدادی از استان‌ها را در بر گرفت و این سیلاب‌ها باعث تخریب حدود ۵٠ هزار خانه و کشته شدن بیش از ٧۵ هزار نفر شد که بیشتر آن‌ها زن و کودک بودند.
فعالیت‌هایی برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت تغییرات آبوهوایی
پس از این‌که کشور یمن بر اساس شاخص سازگاری جهانی نوتردام، در سال جاری در میان ١٨٢ کشور در معرض خطر تغییرات آبوهوایی رتبه‌ی١٧٢ را به خود اختصاص داد، سازمان‌های زنان یمنی که کمترین آمادگی را برای بحران‌های اقلیمی داشتند، در اواسط فوریه یک کمپین آگاهی الکترونیکی را در شهرهای مختلف یمن برای افزایش آگاهی در مورد خطرات آلودگی محیط زیست و تغییرات آبوهوایی با شعار «محیط زیست ما آینده ماست»، راه‌اندازی کردند.
تحت عنوان «واقعیت زیست‌محیطی در تونس امروز چیست؟» مجمع حقوق اقتصادی و اجتماعی در اواسط ژوئیه تأیید کرد که مردم تونس از یک واقعیت زیست‌محیطی رو به وخامت رنج می‌برند و حجم آلودگی سال به سال در حال افزایش است که نشان دهنده‌ی فاجعەی زیست‌محیطی است.
امسال نام زن جوان سودانی، نسرین صائم، در فهرست کوتاه جایزه‌ی نوبل علم قرار گرفت که به مدت یک دهه روی مسائل مربوط به تغییرات آبوهوایی کار کرده است.
زنان غزه روز زمین را که مصادف با ٣٠ مارس است، با سازماندهی رویدادی تحت عنوان «زنان و آب... چالش‌ها و راهبردهای مقابله» احیا کردند تا رنج زنان و دختران از وخامت بخش محیط زیست و یافتن راه‌حل‌های موجود را بررسی کردند.
در گرامی‌داشت فعالیت‌های روز محیط زیست عربی، زنان در ١۶ اکتبر نمایشگاه گل‌های فلسطین را با شعار «با هم برای بازیابی سبز» ترتیب دادند تا ضرورت دستیابی به پایداری زیست‌محیطی را برجسته کنند.
نمایندگان کشورهای عربی شرکت کننده در کنفرانس «عدالت اقلیمی و مشارکت زنان عرب» که توسط شبکه‌ی عرب برای جامعه‌ی مدنی زنان و بنیاد «تقاطعات» با همکاری آکسفام در ١٢ و ١٣ اکتبر در عمان پایتخت اردن برگزار شد بر نیاز به راه‌حل‌هایی برای تغییر تأکید کردند در غیر این‌صورت شکاف جنسیتی بیشتر خواهد شد.