مرضیه فریقی؛ صدایی به رنگ عشق به کوردستان

مرضیه فریقی، هنرمند کوردی که با صدای پرشورش از کوه‌های کوردستان تا تبعید، مبارزه و زیبایی‌های کوردستان را با روحیەای انقلابی بیان می‌کرد.

 

تو شادی منی، تو شادی منی، تو فرشته آزادی منی

تو آشیانه خوشبختی منی، تو پیام ایستادگی منی.

سلیمانی - دو بیت از آهنگ‌های هنرمند مرضیه فریقی که می‌توان در آن عشق به میهن را مشاهده و احساس کرد. مرضیه، هنرمند انقلابی بود که هنر کوردی را غنی‌تر ساخت.

مرضیه فریقی در تاریخ ١ خردادماه ١٣٣٧(٢٢ می ١٩۵٨) در شهر مریوان روژهلات کوردستان از پدر و مادری اصالتاً اهل سنه متولد شد.

مرضیه از همان دوران کودکی استعداد هنری خود را دریافت، اما در آن دوران خوانندگی زنان مغایر با آداب و سنن جامعه بود و مرضیە نیز فرصت شکوفا ساختن استعداد خود را نیافت.

مرضیه که صدایش چون آتشفشان از درونش می‌جوشید، تسلیم آداب و رسوم جامعه نشد و مبارزات خود را ابتدا با آداب و رسوم منسوخ جامعە آغاز کرد. وی ابتدار فعالیت هنری خود را با تئاتر آغاز و برای اولین بار در سن ٩ سالگی اولین آهنگ خود را که قطعه‌ای از آهنگ «فتانه ولیدی» بود در صحنه‌ی تئاتر اجرا کرد.

مرضیه دوران کودکی خود را تا سن ١٧ سالگی در مریوان گذراند، سپس در اواخر دهه ١٣۴٩ به شهر سنه نقل مکان کرد تا در رشته‌ی آموزگاری تحصیل کند. در شهر سنه دیپلم آموزگاری گرفت و در روستایی نزدیک مریوان مشغول به آموزش به کودکان شد.

مرضیه فریقی در سال ١٣۵۶ در شهر سنه با ناصر رزازی(هنرمند سرشناس کورد) آشنا شد و در سال ١٣۵٧ ازدواج کردند.

 

مرضیه فریقی، هنرمندی مبارز

مرضیه همواره الهام‌بخش هنر و هنرمندان میهن‌دوست بوده است. مرضیه فریقی در سال ١٣۵٨ همزمان با اعتراضات خلق‌های ایران در تظاهرات و راهپیمایی مشارکت یافت و بە همین دلیل بازداشت و سپس از آموزش و پرورش اخراج شد. اما از خواسته‌های خود صرف‌نظر نکرد و در همان سال به دلیل فعالیت‌های سیاسی مجبور به ترک سنه شد و به همراه ناصر به کوهستان‌های کوردستان روی آورد و بە عنوان پیشمرگ فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. مرضیه پس از پیوستن به صفوف پیشمرگ تنها هنرمند نبود، بلکه هنرمند انقلابی بود.

اعتقاد براین است کە هنر جزئی از انقلاب است و هنرمندان پیشگامان انقلاب هستند، مرضیه نیز از جملە هنرمندان انقلابی بود کە درطول سال‌های حضور خود در کوهستان‌های کوردستان بە سرودن ترانە و اجرای آهنگ‌های انقلابی پرداخت کە خالق شجاعت و مبارزە بود. سرود (رفیق پیشمرگ) از جملە سرودهایی است که توسط مرضیە اجرا شد و موجب جوش و خروش درون هر میهن‌دوستی است کە بە میهن خود عشق می‌ورزد.

مبارزات مرضیه فریقی تا سال ١٣۶٣ در کوهستان‌های کوردستان تدوام یافت و در سال ١٣۶۴ در سوئد اقامت گزید.

مرضیه که تنها جسمش در اروپا و روحش هنوز در کوردستان بود، احساس دوری از وطنش همواره وی را آزار می‌داد، در سال ١٣٧٣ با ضبط چندین اثر هنری سعی در کاهش این درد داشت.

سبک موسیقی و آهنگ‌های مرضیه فریقی که سرشار از حس میهن‌دوستی و عشق به کوردستان است، هنوز هم نماد و سمبل زنان هنرمند کورد در هنر موسیقی و آواز کوردی است. وی همچنین نمونه‌ای از یک زن انقلابی میهن‌دوست و مدافع آرمان و استقلال کوردستان است و همواره به صورت فعال در فعالیت‌های مختلف برای حمایت از حقوق زنان و کودکان شرکت کرده است.

مرضیه هنرمندی با روحیه میهن‌دوستی بود که دشمن نتوانست کوردستانی تکه تکه را در فکر و ذهنش رسوخ دهد. مرضیه با قدم‌هایی راسخ که در زندگی و مبارزات هنری خود داشت، پیوسته برای کوردستانی یکپارچه تلاش کرد و با گویش‌های مختلف کوردی ترانە اجرا کرد و امروزە برای نسل جدید ترانه‌های او نشان از میهن‌دوستی است که مرضیه تا آخرین نفس با آن زندگی کرد.

مرضیه فریقی هنرمند انقلابی در تاریخ ١٨ سپتامبر سال ٢٠٠۵ بر اثر بیماری در سوئد درگذشت و پس از سال‌ها به آغوش کوردستان بازگشت و در تپه سیوان شهر سلیمانی باشور کوردستان به خاک سپرده شد.

عبدالله اوجالان رهبر خلق کورد می‌گوید: «پدیده زن به عنوان یک پدیده هنری واقعی‌تر و حیاتی‌تر است». مرضیه فریقی زنی بود که با هنر خود به زندگی، رنج و ستم خلق کورد و کوردستان معنا بخشید. مرضیه زنی انقلابی بود که مسئولیت خود را در قبال جامعه به عنوان یک هنرمند زن درک کرده بود، همانطور که در مصاحبه‌ای در خانه‌اش در سوئد می‌گوید: عشق او به کوردستان پیش از همه چیز است و آرزو و امید او آزادی کوردستان است. مرضیه عشق به هنرش را با عشق به وطنش در هم آمیخته بود و با صدای زیبایش، عشق به میهنش کوردستان را در کوه و دشت می‌سرایید.