تبعیض جنسیتی در کار و اشتغالزایی جایگاە ویژەای دارد، زنان برای سرپا ماندن و ادامە زندگی بدون تبعیض، تلاش می‌کنند. زمانی کە از شغل سخن بە میان  می‌آید، بیشتر شغل‌ها مردانە محسوب می‌شوند و تعداد کمی از این شغل‌ها زنانە هستند. با وجود اینکە زنان بیشتر کار می‌کنند اما دستمزد کمتری از مردان عایدشان می‌شود، کار زنان از کارگاەهای ریسندگی آغاز شد و اکنون نیز زنان در ببخش‌های خدماتی کار می‌کنند. در این زنجیرە نوشتار مراحل رشد وضعیت زنان و تغییرات فرهنگی و سیاسی را بیان می‌کنیم. در این بخش از آغاز فعالیت زنان و مقاومتشان در کارگاەهای ریسندگی سخن می‌گوییم.

 

زینب آکگول

آنکارا- ما نمی‌توانیم مرد را تنها  بە عنوان یک جنسیت تعریف کنیم بلکە باید بە عنوان مفهمومی فراگیرتر بە آن بنگریم و آن را بە عنوان سازندەی سوبژکتیو و سیستماتیک تعریف کنیم. بە دلیل مشکلات اجتماعی کە وجود دارد مردی کە فکر می‌کند تسلط و یا هژمونی خود را از دست می‌دهد، از طریق بە کار گرفتن خشونت علیە زنان خواهان پس گرفتن تسلط خود است و احساس بزرگی و موجودیت می‌کند، این وضعیتی نو نیست و مردان در طول تاریخ همیشە چنین کردەاند و خشونت را یکی از ابزارهای قدرت در نظر گرفتەاند.

 

 در مدارک حقوق زنان دربارەی خشونت

خشونت‌هایی کە در مدارک حقوق زنان نوشتە شدە است سبب شد تا سال ١٧٩٣ الیمپ دیگوگس با حکم قتل مواجە شود. همچنین سال ١٨٣۴ تعدادی از زنان جوان، بە دلیل گردوخاک پنبە در کارگاەهای بافندگی در لیویل، جانشان  را از دست دادند. در نیویورک سال ١٨۵٧ تعدادی از زنان کارگر بە دلیل آتش در کارگاەهای بافندگی جانشان را از دست دادند، سال ١٩٠٠ در آمریکا ١۴۶  کارگر زن در کارگاە ریسندگی و بافندگی بە دلیل دود آتش جانشان را از دست دادند، ٢٠٠۵ در کارگاە خیاطی "اوزای" در منطقەی بورسای ترکیە بە دلیل اینکە زنان شبانە کار می‌کردند، درهای کارگاە بە روی آنها قفل شد بعد از آتش گرفتن کارگاە نتوانستند از آنجا نجات پیدا کنند و بە شیوەای تراژدی جانشان را از دست دادند. این چنین مشکلات و خشونت‌هایی کە زنان با آن مواجە بودەاند سبب شد تا زنان برای بە دست آوردن حقوق خود تلاش کنند و بخشی از آن را بە دست بیاورند، در اینجا بە برخی از کشتار جمعی کە زنان با آن مواجە شدەاند می‌پردازیم.

 

نخستین کوشش زنان

با تغییرات اجتماعی کە پدیدار شد وضعیت زنان نیز تغییر کرد، کوشش زنان برای بە دست آوردن آزادی، از اجازە یافتن برای بیرون رفتن از منزل و رفتن بە بازار آغاز شد. می‌توان گفت کوشش زنان در این مرحلە آغاز شد و رشد یافت.

نخستین فعالیت زنان بە شیوەای سازمان یافتە سال ١۶۴٢ با شکایت از پاپا بە سازمان‌های جهانی آغاز شد. زنان در برابر مردان دینی اعتراض کردند و خواستار برابری زن و مرد از نظر دینی در هر شرایطی شدند.

خواستار دوم سال ١۶۴٧ از سوی دختران خدمتکار مطرح شد، زمانی کە بابت خشونت‌ها و فشارهایی کە در مشاغل با آن روبرو می‌بوند شکایت کردند و بە این دلیل اعتراض کردند.

در همان سال با هدف عفو عمومی برای زنان دستگیر شدە و آزاد کردنشان، درخواستی نوشتە شد، در این درخواست زنان گفتند "آیا ما سکوت کنیم و در خانە بنشینیم؟"، در این هنگام چنین فعالیت‌هایی سبب شد تا فعالیت‌های زنان جلب توجە کنند و هرچە بیشتر بتوانند خود را سازماندهی کنند.

 

الیمپ دیگوگس نامی کە نباید هرگز فراموش شود

حقوق برابر زنان در قوانین بسیاری از کشورها وجود ندارد. در پاریس کە تاریخ چشمگیری را دارا است و فرانسە بە عنوان کشوری پیشرفتە در جهان دیدە می‌شود، سال ١٩۶٠ با قوانین قدیمی ادارە می‌شد، سقط جنین ممنوع بود، قانون حضانت کودک تنها برای پدران بود، زنان برای بە دنیا آوردن کودک خود حق تصمیم‌گیری نداشتند، همچنین مردان باید بە زنان اجازە می‌دادند تا بتوانند کار کنند.   

با انقلاب فرانسە و تأسیس جامعەی ملی فرانسە، بنیاد حقوق بشر نهادە شد، اعلامیەی حقوق بشر و حقوق ملت اعلام شد. اما الیمپ دیگوگس گفت کلمات این اعلامیە تنها خاص مردان است. برای نخستین بار در تاریخ انسانی سال ١٧٩١ اعلامیە حقوق زنان و زنان همشهری اعلام شد، در این اعلامیە از طرز برخورد انقلاب فرانسە با برابری جنسیتی و اجتماعی زنان انتقاد شد. بە همین دلیل الیمپ دیگوگس نخستین زنی بود کە تلاش خود را برای دست یافتن بە حقوق مساوی زنان آغاز کرد، بە عنوان زنی کە در تاریخ زنان هرگز فراموش نخواهد شد. متأسفانە بە دلیل اینکە در بیانیەی حقوق زنان گفتە بود باید انقلاب فرانسە بە انقلاب زنان تبدیل شود، بە اعدام محکوم و در سال ١٧٩٣ اعدام شد.

هنگامی کە تاریخ جهان را مطالعە می‌کنیم، فراموش شدن زنان و خواست‌هایشان بیشتر نمایان می‌شود، می‌فهیم کە بە خواست‌های زنان اهمیتی دادە نشدە است. اما با آغاز جنبش فمنیستی، زنان بار دیگر علیە تبعیضات اجتماعی و سیستماتیک ایستادند.

الیمپ دیگوگس در سال‌های زندگی خود علیە حکم اعدام فعالیت کرد و خواستار بنیان نهادن دادگاە مدنی بود، علیە بردەداری، اعترافات اجباری کودکان یتیم، برای حق تحصیل کودکان، همچنین برای پایان دادن بە فقر، نابرابری و ظلم تلاش کرد.

 

کوشش زنان کارگاە لیویل در تاریخ ثبت شدە است‌

سال ١٨٣۴ در کارگاە لیویل کە در آن پنبە تولید می‌شد در ایالت ماچستی آمریکا، زنان کارگر کە بە Mill Girls شناختە شدە بودند علیە کاهش دستمزدشان اعتراضات را آغاز کردند، این اعتراضات بعد از چندین سال بە آغازی برای موجی از فعالیت‌ها تبدیل شد. شرایط کار این زنان کە از ١٢ سال تا ٣٠ سال بودند بسیار سخت بود، چرا کە در طول روز کار می‌کردند، نور خورشید را نمی‌دیدندهمانند کسانی کە در کارگاەهای  ( AVM) کار کردە بودند کە نە روشنای خورشید  را می‌دیند و نە وزش نسیم طبیعت را حس می‌کردند.

دخترانی کە در کارگاەهای پنبە کار می‌کردند بە دلیل گرد وخاک پنبە بیمار می‌شدند وجانشان را از دست می‌دادند، زنان کە در هفتە، ٧٣ ساعت بە کار مشغول بودند جای خواب و استراحتشان در اطراف کارگاەها بود. مکانی کە در آن می‌خوابیدند از ساعت ١٠ شب بستە می‌شد و رفت وآمد در آن ممنوع می‌شد. علاوەبر این شرایطی تحت عنوان دین و ناموس بە آنها تحمیل می‌شد.

یکی از قوانین کار زنان در این کارگاەها، ممنوع بودن ورود زنان بە مکان‌های عبادت بود، بیرون رفتن از کارگاە برای زنان ممنوع بود و هر زنی کە بە بیرون از آن می‌رفت از کار دوبارە در آن محروم می‌شد.

پس از آنکە تصمیم بە کم کردن دستمزد زنان بە میزان ١۵ ٪ گرفتە شد، زنان تصمیم بە اعتراض گرفتند، اما بە دلیل سازمان دهی نشدن و کمبود تجربە با شکست روبرو شدند و بسیاری از این زنان مجبور شدند بار دیگر بە کار خود برگردند.  

 

خواستار برای برابری در کار و دسمتزد بە خواستەای عمومی تغییر یافت

علاوەبر تجربە اعتراضات قبلی، سال ١٨٣۶ بار دیگر برای افزایش دستمزد کارگران در کارگاە لیویل اعتراضاتی انجام شد، از این پس کارگاە لیویل بە محلی برای فعالیت‌ زنان کارگر تبدیل شد. در نتیجە اعتراضات زنان و شکایت‌هایشان صاحبان صنایع مجبور بە عقب نشینی شدند و دستمزدها را افزایش دادند. سال ١٩۴۵ و پس از مجموعە اعتراضات و راهپیمایی در ایالات متحدە آمریکا انجام شد، اتحادیە زنان کارگر آمریکا بە اسم جامعەی زنان لیویل برای اصلاحات در کار تأسیس شد،The Lowell Female Labor Reform Association, LFLRA)

کوشش زنان کارگر در آمریکا تغییری تاریخی برای زنان و مردان کارگر در جهان بود، خواست کارگران زن در کارگاە لیویل در همەی جهان شناختە شد و بە خواست عمومی در سطح جهان تغییر یافت‌.

 

نوشتە آیندە: تاریخ ٨ مارس از کشتار جمعی تا بە دست آوردن حقوق اولیە.