انقلاب زنان در مناطق شمال و شرق سوریه در سال ٢٠٢٣ همچنان ادامه دارد

چشم انداز فعالیت‌های شورای زنان سوریه، ائتلاف زنان زنوبیا و دفتر زنان حزب آینده سوریه، نشان از گسترش این انقلاب در سال ۲۰۲۳ دارد.

مرکز خبر- زنان مناطق شمال و شرق سوریه با رهبری نهادهای زنان و بر پایه ایدئولوژی آزادی‌خواهانه‌ای که مدیریت منطقه خودگردان شمال و شرق سوریه دنبال می‌کند؛ با وجود چالش‌های فزاینده اجتماعی، منطقه‌ای و معیشتی؛ موفق به کسب دستاوردهای بیشتری شده‌اند.

سازمان زنان زنوبیا
سازمان زنان زنوبیا از زمان تأسیس، به منظور مبارزه و فعالیت در شهرهای منبج، طبقه، رقه و دیرالزور؛ در پی رسیدن به حداکثر تعداد زنان و ایجاد یک جامعه آزاد و دموکراتیک با حاکمیت عدالت و برابری بوده است
کمیته‌های سازمان زنان زنوبیا در ۹ کمپین که در سال جاری راه‌اندازی شد، فعالیت کردند. این کمپین‌ها عبارتند از: کمپین اول و دوم کشتار پاریس، کمپین توطئه بین‌المللی علیه رهبر عبدالله اوجالان، کمپین هشت مارس، کمپین معرفی عید نوروز، کمپین بهداشت، کمپین مبارزه با مواد مخدر، کمپین خشونت علیه زنان، کمپین زمان آزادی فرا رسیده است و کمپین اجرای قانون خانواده.
این کمپین‌ها شامل ۱۲۴۳ جلسه بحث و گفت‌وگو بوده که نتایج حاصل از آن، با بالا بردن سطح آگاهی‌های فکری، اجتماعی و سیاسی در زمینه کاهش جرایم خشونت‌بار علیه زنان از طریق گسترش برنامه‌های آموزشی، بهداشتی و حقوقی، تأثیر مثبتی بر واقعیت زندگی زنان و جامعه داشته است.
این سازمان همچنین بر اساس برنامه‌هایی که از سوی سازمان‌ها و جنبش‌های زنان در قالب یک بستر فراگیر برای کمپین‌های مشترک با توجه به ویژگی‌ها و شرایط هر منطقه تدوین شده بود، اقدام به فعالیت و اجرا نمود.
این سازمان در تمامی همایش‌ها، کنفرانس‌ها و جلسات سالانه برگزار شده در سطح منطقه مشارکت فعال داشته است. همچنین کمیته پشتیبانی از زنان بی‌سرپرست در شهرهای رقه و طبقه نیز فعال شد.
دومین کنفرانس این سازمان با شعار «با سازماندهی و اراده زنان، جامعه‌ای آزاد و دموکراتیک خواهیم ساخت» در تاریخ ۶ جولای برگزار گردید. هدف از برگزاری این کنفرانس، ارزیابی عملکرد تجمع، شناسایی نقاط قوت و ضعف و همچنین فعال‌سازی کمیته بهداشت بود.

این سازمان فعالیت‌ها و کمپین‌هایی را راه اندازی کرد:
کمپین مبارزه با مواد مخدر از اول آگوست سال جاری با پیوستن تمامی نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط آغاز گردید. این کمپین طی مدت سه‌ماه با برگزاری جلسات و سمینارهای آموزشی، افتتاح مراکز درمان اعتیاد، تشدید مجازات‌های مربوط به قاچاق و توزیع مواد مخدر و پاسخگو نمودن ترویج کنندگان این مواد، به کار خود پایان داد.
به منظور تدوین قانون خانواده، کمیته‌ای مقدماتی برای برگزاری جلسات و کارگاه‌های آموزشی در سراسر استان‌های شمال شرقی سوریه تشکیل شد. در این جلسات، زنان و مردان به طور مشترک شرکت کردند.
همچنین، گردهمایی‌هایی به همبستگی با مسائل و مطالبات زنان در سوریه و منطقه مانند روژهلات کوردستان و انقلاب ایران برگزار شد. از جمله این گردهمایی‌ها می‌توان به برگزاری ۵۵ راهپیمایی در زمینه‌های مختلف از جمله خشونت علیه زنان، هدف قرار دادن فعالان و رهبران زن و حملات ترکیه به منطقه اشاره کرد.
به منظور مبارزه با خشونت علیه زنان، اقداماتی در راستای افزایش آگاهی درخصوص مسائلی همچون کودک همسری، چند همسری و لزوم محدودسازی سوءاستفاده‌های احتمالی شبکه‌های اجتماعی صورت پذیرفت. این اقدامات که در قالب برگزاری راهپیمایی‌ها و برنامه‌های هماهنگ با سایر نهادها و سازمان‌های فعال در این عرصه بود، به منظور همراهی و همفکری با کمپین بین‌المللی مبارزه با خشونت علیه زنان انجام شد.
کمیته خانه زنان به منظور یکسان‌سازی سازوکارهای نظارتی در استان‌ها و پیگیری پرونده‌های مرتبط با زنان، تلاش کرد که تعداد پرونده‌های دریافتی که ۸۹۷۶ مورد گزارش شده است. از این تعداد، (۳۱۲۳) پرونده حل و فصل شد و (۲۶۴۵) پرونده برای حل و فصل ثبت گردید. همچنین (۳۱۵۶) پرونده به دادگستری اجتماعی و (۸۲) پرونده به سایر نهادها منتقل شد.
علاوه بر این، کمیته بهداشت با هلال احمر کوردستان به منظور افزایش آگاهی در کمپ‌ها، شهرستان‌ها، محله‌های مردمی، محلات و کمون‌ها در خصوص موضوعاتی همچون کودک همسری، سزارین، سرطان سینه و خشونت فیزیکی هماهنگی‌های لازم را انجام داد.
کمیته اقتصادی به منظور فعال‌سازی طرح‌های کشاورزی، صنعتی و بازرگانی از جمله طرح‌های نانوایی، احیای دامداری‌ها و تعاونی‌ها تلاش نمود که در نتیجه این اقدامات، ٣۵ خانواده نیازمند و ۴٣٠ کارگر در پروژه‌های اقتصادی مشغول به فعالیت شدند.
همچنین، کمیته هلال طلایی در ماه مارس سال جاری افتتاح شد که به عنوان ساز و کاری برای حفاظت، احیا و حفظ فرهنگ‌ها و هویت‌های چندگانه از حالت انحلال و نابودی محسوب می‌شود. چندین تیم هنری تشکیل شد؛ نمایشگاه‌هایی از هنرهای زیبا و صنایع دستی برپا گردید؛ و خیمه‌هایی برای نمایش آثار میراثی تدارک دیده شد. مجموعه فعالیت‌های هلال طلایی علاوه بر جذب استعدادها، نقش بسزایی در حفظ میراث‌فرهنگی منطقه ایفا می‌کند.

شورای زنان سوریه
شورای زنان سوریه به عنوان چتری برای همەی زنان سوریە در داخل و خارج از کشور فعالیت می‌کند. این شورا با برگزاری کارگاه‌ها، سمینارها، سخنرانی‌ها، دیدارها و مصاحبه‌های رسانه‌ای در حوزه‌های مرتبط با مشارکت سیاسی زنان و تدوین قانون اساسی جدید، تلاش دارد تا در روند حل بحران سوریه نقش آفرین باشد.
 
شورای زنان سوریه در سال ۲۰۲۳ میلادی، ۱۵۶ سمینار و کارگاه برگزار کرده است تا آگاهی زنان را در خصوص مهم‌ترین تصمیمات بین‌المللی درباره بحران سوریه از جمله قطعنامه ۱۹۶۰ در رابطه با الزام طرف‌های درگیر به ارائه تعهداتی علیه استفاده از خشونت جنسی و تحقیق در مورد نقض حقوق بشر و پایان دادن به فرهنگ بی‌کیفری، و همچنین اعلامیه چهارمین کنفرانس جهانی زنان در پکن در سال ۱۹۹۵ میلادی، و نیز قطعنامه ۲۲۵۴ در خصوص الزام طرف‌ها به توقف حملات و تلاش برای حل بحران سوریه و برگزاری انتخابات عادلانه، ارتقا دهد.
شورای زنان سوریه در برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای خود، بر قوانین خانواده این کشور به عنوان مصداقی از خشونت قانونی علیه زنان و لزوم اجرای قوانین برابری‌خواهانه زنان در تمامی مناطق جغرافیایی سوریه تأکید کرده است. همچنین بر معاهداتی که تهدیدی برای کشورهای منطقه به شمار می‌روند، از جمله معاهده لوزان که پس از فروپاشی عثمانی مرزهای فعلی ترکیه را مشخص کرد، تأکید شده است.
از دیگر محورهای مورد بحث و بررسی در سمینارها و کارگاه‌های برگزارشده توسط شورای زنان سوریه می‌توان به موضوعاتی همچون خشونت علیه زنان، خشونت قانونی، جایگاه زنان در بین آداب و رسوم و ادیان، نقش مدیریت خودگردان به عنوان کلید حل بحران سوریه، نقش زنان سوری در این بحران، اشکال دولت و شهروندی، دستاوردهای زنان و مقاومت، جایگاه زنان در جامعه و نیز زنان در عدالت اجتماعی و سیاست اشاره کرد.
شورای زنان سوریه بخشی از فعالیت‌های خود را به گروه سنی جوان اختصاص داده است که از جمله می‌توان به موضوعاتی همچون تقویت نقش جوانان در عرصه سیاسی، ارتباط آنان با فناوری‌های نوین و مهاجرت جوانان اشاره کرد. همچنین از مجموع ۱۵۶ رویداد برگزارشده، برخی به صورت سمینارها و کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌هایی نظیر جامعه طبیعی، مفهوم آزادی، فرهنگ و اخلاق، بهداشت باروری، روابط سالم، طلاق خاموش و دفاع مشروع برگزار شده‌اند.
همچنین شورای زنان سوریه دو همایش مهم نیز برگزار کرده است: نخست همایش الرقه با عنوان «نقش اجتماعی زنان عشایر» در سراسر سوریه در تاریخ ۱۵ نوامبر، به منظور تأکید بر جایگاه زنان عشایر در جامعه و نقش آنان در روند حل بحران سوریه؛ و دیگری همایش حلب در تاریخ ۹ سپتامبر با عنوان «نقش زنان در تصمیم‌گیری» به هدف توانمندسازی زنان سوری در راستای حل بحران این کشور.
شورای زنان سوریه با برگزاری رویدادهای متعدد، انتشار بیانیه‌ها و پیام‌های تسلیت، با مسائل مختلفی ارتباط برقرار کرده است؛ از جمله در قبال نقض حقوق مردم سوریه توسط ترکیه، حمایت از اعتراضات در شهر سویداء و محکومیت اخراج اجباری سوری‌ها از لبنان.
همچنین پیام‌های تسلیتی برای مردم کشورهای مراکش، عراق و لیبی در پی وقوع حوادثی چون زلزله، آتش‌سوزی و سیل ارسال نموده است.
اعضای شورای زنان سوریه در طول سال ۲۰۲۳ میلادی در چندین مصاحبه رسانه‌ای و تلویزیونی حضور یافته‌اند. همچنین این شورا در تمامی رویدادها، کنفرانس‌ها و همایش‌های برگزارشده در سوریه حضوری فعال داشته است.

شورای زنان حزب سوریه آینده
اولین جلسەی شورای عمومی زنان برگزار و طی آن هماهنگ‌کننده‌های زنان تعیین شده و کمیتەی اجرایی زنان تشکیل و تصویب گردید.
همچنین این شورا کمپینی علیه خشونت علیه زنان به مدت ۱۵ روز با شعار «علیه همەی اشکال ستم دولتی و ذهنیت مردسالاری - ژن ژیان آزادی» راه‌اندازی نمود که شامل فعالیت‌های متنوعی بوده است.
 
همایش گفت‌وگویی با شعار «توانمندسازی زنان، امنیت و تضمین حقوق آنان» در سطح مناطق شمال و شرق سوریه برگزار گردید. همچنین نشست گفت‌وگویی با شعار «مبارزه ما... برای حفظ دستاوردها و تضمین انقلابمان» به منظور روشن‌سازی انقلاب زنان در این منطقه و تأثیر آن بر جنبش‌های زنان منطقه‌ای و بین‌المللی برگزار شد.
همایشی با موضوع حقوق بشر و شعار «آزادی‌ها و حقوق بشر، ضامن حمایت از جامعه اخلاقی و سیاسی است» برگزار گردید. همچنین ۱۱ کارگاه آموزشی با عنوان «زندگی برابر، اساس ساختن جامعه‌ای آزاد و دموکراتیک است» برگزار شد. علاوه بر این، یک راهپیمایی گسترده فمینیستی به منظور بازگشت آوارگان به خانه‌هایشان و پایان دادن به همه اشغال‌ها در سوریه انجام شد.
هیئتی متشکل از نمایندگان تمامی جنبش‌ها و سازمان‌های زنان در مناطق شمال و شرق سوریه جهت بازدید از مناطق آسیب‌دیده از زلزله‌های اخیر حلب و الشهبه تشکیل شد. همچنین کمپین روز جهانی زن ۸ مارس با شعار «جین جیا آزادی - به سوی انقلاب زنان» برگزار و ۱۲ دوره آموزشی حرفه‌ای با حضور ۲۴۰ کارآموز افتتاح گردید.
۱۱۷ سخنرانی آگاهی‌بخش فکری در تمامی روستاها، مناطق، شهرها و استان‌ها در خصوص وضعیت اجتماعی زنان و نحوۀ مقابله با چالش‌های پیش رو برگزار شده است. همچنین ۱۳ جلسەی پژوهشی در مورد موضوعاتی همچون مفهوم آزادی، سیاست دموکراتیک و ساخت خانوادەی دموکراتیک برگزار گردیده است.
شایان ذکر است  شورای عمومی اداره خودمختار دموکراتیک منطقه شمال شرق سوریه، در تاریخ ۱۲ دسامبر قرارداد اجتماعی جدیدی را تصویب نمود که حاوی مواد متعددی بوده و برابری کامل بین زنان و مردان را تضمین می‌کند.
 
ماده ۱۹ این قرارداد جدید تأکید داشت که «اداره خودمختار دموکراتیک در راستای توسعه اقتصاد جامعه زنان فعالیت می‌کند و با انواع بهره‌کشی و استثمار از زنان مبارزه خواهد کرد.» همچنین ماده ۲۵ «آزادی و حقوق زنان در جامعه و ایجاد برابری میان زنان و مردان» را تضمین می‌نمود.
ماده ۲۶ نیز تأکید داشت که «زنان در خانواده دموکراتیک مبتنی بر زندگی مشترک برابر، از اراده آزاد برخوردارند.» همچنین ماده ۵۰ مشخص می‌کرد که «اعمال هرگونه خشونت علیه زنان یا استثمار آنان و اعمال تبعیض منفی علیه آنها، جرم محسوب شده و قانون آن را مجازات خواهد کرد.»
بندهای ۷ تا ۹ ماده ۷۸ نیز تأکید داشت که درصد نمایندگی زنان در تمامی شوراها ۵۰٪ است. زنان در ریاست مشترک شهرداری‌ها و در شوراهای مردمی و همزمان در شوراهای اجرایی مشارکت دارند. همچنین زنان از طریق شوراهای خود، در تمامی شوراهای مردمی از کمون تا شهر، استان و منطقه شمال شرق سوریه خود را نمایندگی می‌کنند.
ماده ١١٠ مشخص می‌کرد که «شورای زنان شمال شرق سوریه خود را از کمون تا شهر، استان و منطقه سازمان‌دهی می‌کند.»