زنی که میان هنر و میراث پیوند ایجاد میکند
در حرکتی نوآورانه که تلفیقی از هنر و میراث محلی است، یکی از زنان منطقه دیرالزور، از روستای باغوز که به کشت خرما مشهور است، تصمیم گرفت هستههای خرما را به مجسمههای هنری تبدیل کند که زیباییهای فرهنگ محلی را به تصویر میکشد.
زینب خلیف
دیرالزور - روستای باغوز یکی از مناطق مهم در استان دیرالزور است که به کشت خرما شهرت دارد. این منطقه از خاک حاصلخیز و آبوهوای مناسبی برای رشد درختان نخل برخوردار است. در راستای تلاشها برای احیای میراث محلی، صفاء الجاسم با استفاده از هسته خرما، مجسمههای هنری خلق کرده است که از جشنواره نخل الهام گرفته شدهاند؛ جشنوارهای که به اهمیت این درخت میپردازد.
صفاء الجاسم یکی از زنانی است که توانسته است با دیدگاه خاص خود، میراث منطقهاش را با استفاده از هسته خرما و ساختن اشکال مختلف احیا کند. باوجود ساعتهای زیادی که صرف ساخت این آثار هنری میکند و سختیهایی که در مسیر کارش با آنها مواجه میشود، این موانع هرگز او را از ادامه تلاش برای خلق آثار دیگری بازنمیدارد که با آنها کارش را در منطقه جاودانه کند.
در فرآیند ساخت، صفاء الجاسم از ابزارهای سادهای استفاده میکند که شامل هستههای خرما با اندازه مناسب، کاغذ سنباده زبر و نرم و همچنین چسب مایع مخصوص است. او در این باره میگوید: «بعد از جشنواره توانستم تمام ابزارهای لازم را فراهم کنم، درحالیکه قبل از آن تنها کاغذ سنباده داشتم.»
او موفق به ساخت یک چاه آب و یک چراغ سفالی شد و اشاره کرد که این ایده از مشاهده جشنواره نخل که در پنجم سپتامبر برگزار شد، به ذهنش رسید و تمایل داشت این آثار میراثی را زنده کند. صفاء الجاسم با موفقیت این ایده را اجرا کرد و به نتایج خوبی دست یافت.
این ابتکار بخشی از تلاشهای گستردهتری برای احیای میراث فرهنگی منطقه است. کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند: «میراث تنها خاطره نیست؛ بلکه هویتی است که بخشی از زندگی روزمره ما را شکل میدهد. هنرهایی مانند این به حفظ و تقویت این هویت کمک میکنند.»
صفاء الجاسم همچنین بر اهمیت حمایت از هنرمندان محلی در تلاشهایشان برای حفظ و توسعه میراث به شیوههای جدید و نوآورانه تأکید کرد و گفت: «هنرمند سفیر فرهنگی است و مشارکت او در حفظ میراث به نفع کل جامعه خواهد بود.»
روستای باغوز به کشت خرما شهرت دارد و بیش از ١٢ هزار درخت نخل در آن پرورش مییابد که انواع مختلف خرمای باکیفیت بالا تولید میکند. بسیاری از ساکنان این روستا به کشت نخل بهعنوان منبع اصلی درآمد خود تکیه دارند که نشاندهنده اهمیت این محصول در فرهنگ و زندگی روزمره آنها است. جشنواره نخل فرصتی برای گرامیداشت این درخت مقدس و افزایش آگاهی درباره اهمیت کشت خرما است.
صفاء الجاسم تأکید کرد که این پروژه با استقبال زیادی از سوی جامعه روبهرو شده است و بسیاری از مردم از ایده و جزئیات مجسمههای هنری او تمجید کردند. او همچنین کارگاههای کوچکی را برای آموزش کودکان درباره نحوه استفاده از هسته خرما در هنر برگزار میکند که به افزایش آگاهی فرهنگی در نسلهای جدید کمک میکند. او میگوید: «ما میخواهیم عشق به میراث و هنر را در قلب کودکانمان بکاریم تا آنها سفیران فرهنگ در آینده باشند.»
او بر اهمیت تمرکز و تلاش مستمر در این زمینه تأکید کرد و افزود که ابزارها ممکن است گران باشند، اما ارزش سرمایهگذاری دارند. او گفت: «اگر به کاری که انجام میدهیم علاقه داشته باشیم، میتوانیم مهارتهای خود را توسعه دهیم و آثار بزرگتر و بهتری خلق کنیم.»
در پایان صحبتهایش، صفاء الجاسم امید خود را برای افتتاح یک کارگاە کوچک برای تولید این قطعات هنری و گسترش کار به حوزههای خلاقانه بیشتر ابراز کرد. او افزود: «اگر حمایت لازم را دریافت کنیم، به این کار ادامه خواهیم داد و میراث را به شیوهای نوآورانه و جدید احیا خواهیم کرد.» این ابتکار نمونه زندهای است از چگونگی ترکیب هنر با فرهنگ محلی برای تقویت هویت و میراث، و افقهای جدیدی را برای هنرمندان و جامعه به طور کلی باز میکند.