مادران حافظان سنت‌های دیرین کوردستان

لباس کوردی زنان در کانتون کوبانی با رنگ‌های زیبا و متنوع، بە هویت شهر تبدیل شدە است، زنان کوبانی تلاش می‌کنند با پوشیدن لباس کوردی فرهنگ خود را حفظ کنند، زنان این کانتون علاوەبر لباس دیگر ملزومات آن همانند کوفی (نوعی کلاه و روسری که روی لباس کوردی می‌پوشند) را نیز بەکار می‌گیرند.

 

نورشان عبدی

کوبانی- لباس کوردی زنان یکی از زیباترین خاصیت فرهنگی در کوبانی است، در این شهر لباس‌ با شکل‌ها و رنگ‌های مختلف وجود دارد، علاوەبر لباس‌ دیگر ملزومات آن همانند کوفی، تاج نقرە و کلاە نیز وجود دارد کە سال‌ها است زنان این منطقە بە عنوان تزیینات از آن استفادە می‌کنند.

 

صالحە عبدی ٧٠ سالە، از محلە‌ی کانی کوردان (اسم چشمه‌ایی در قدیم بوده که در محله‌ی کوردنشین کوبانی قرار داشته) در شرق کانتون کوبانی می‌گوید، "لباس کوردی بخشی از آداب و رسوم ما است، زنان کورد علاوبر لباس‌هایی کە شامل پیراهن (فستان) و قفتان است قطعات دیگری همانند کلاە، رخت و تاج بر سر خود می‌گذاشتند."

وی بە تفاوت لباس زنان متاهل و مجرد اشارە کرد و گفت، "قبلا زنان متاهل باید کوفی بر سر می‌گذاشتند و زنان مجرد نیز تنها از رخت و تاج استفادە می‌کردند و ممکن نبود زنی بدون لباس کامل از خانە بیرون رود."

بە گفتەی صالحە اکنون فرهنگ پوشیدن لباس کم رنگ شدە و لباس‌های متنوع باعث شدە کە زنان کمتر بە لباس سنتی خود توجە کنند اما او لباس کوردی را زیباتر می‌داند و در این مورد می‌گوید، "لباس ما زیباتر است چون  بخشی از فرهنگ و هویت ما است، هویتی کە با آن بزرگ شدەایم، لباس کوردی هویت کورد است پس باید آن را بپوشیم."

فرهنگ پوشیدن کوفی فرهنگ دیرینەی کورد است

وی همچنین بە پوشیدن لباس کوردی توسط زنان مسن شهر اشارە می‌کند و می‌گوید، "بسیاری از زنان مسن هنوز کوفی و عمامەی آن را می‌پوشند، کوفی پارچەای است کە بە شکل دایرە بافتە شدە است و عمامەی آن شبیە تاج است، کوفی از سە پارچە درست شدە کە بە شکل دایرە در همبافتە شدەاند."

صالحە می‌گوید: من پوشیدن کوفی را از مادرم آموختم، هنگامی کە جوان‌تر بودم از آن استفادە می‌کردم و با گذشت زمان توانستم بە خوبی پوشیدن آن و درست کردن آن را یاد گرفتم، پیدا کردن زنی کە بتواند کوفی درست کند کار سختی بود چون هرکسی نمی‌توانست در ساخت و دوخت آن ماهر باشد.

کوفی از پارچەی ابریشم درست می‌شود و اکنون قیمت آن بسیار افزایش یافتە است، صالحە می‌گوید هنگامی کە جوان‌تر بودند با همان کوفی‌ کە بر سر داشتند همەی کارهای خانە را انجام می‌دادند از کار کشاورزی و دامداری گرفتە تا پخت و پز، همچنین با کوفی‌های زیبا و آراستەی خود در مهمانی و مراسم‌های مختلف شرکت می‌کردند.

صالحە اکنون نیز برای حفظ فرهنگ خود می‌کوشد با گلدوزی، بافندگی و دوخت لباس‌های کوردی مانع نابودی این فرهنگ دیرین می‌شود.  

وی در مورد حفظ فرهنگ خود می‌گوید، " فرهنگ ما نیز همانند دیگر فرهنگ‌ها تحت تاثیر تغییرات ایجاد شدە قرار گرفتە و استفادە از لباس‌های کوردی کاهش یافتە است، اما از دە سال گذشتە تاکنون زنان بسیاری بە پوشیدن لباس‌های سنتی و کوردی روی آوردەاند، زنان کورد ساکن کشورهای اروپایی نیز لباس کوردی می‌دوزند و هنگام مهمانی و مراسم آن را می‌پوشند."

 

صالحە در مغازەی کوچک خود تلاش می‌کند فرهنگ خود را حفظ کند

صالحە می‌گوید با گلدوزی بر روی پارچەها آن را زیباتر می‌کند، "من مغازەی کوچکی دارم کە در آن بر روی پارچەهای لباس کوردی گلدوزی می‌کنم، بە دلیل در دسترس نبودن ابریشم، مواد دیگری را جایگزین آن می‌کنم اما باز همان زیبایی خود را دارد."

در مورد نحوەی بافت نیز می‌گوید، "بعضی مربع شکل و بعضی دیگر مثلث شکل هستند و در هر گوشەی آن از رنگ خاصی استفادە می‌کنم، قبلا با طلا و نقرە نیز تزیین می‌شدند اما اکنون نە".

وی در مورد اهمیت حفظ فرهنگ خود می‌گوید، " می‌کوشم تا آداب و رسوم دیرینەی خود را کە در سال‌های اخیر در معرض نابودی قرار گرفتە است حفظ کنم، نە تنها حفظ این سنت‌ها مهم است بلکە باید نسل‌های بعدی نیز از آن آگاە باشند و آن را بشناسند، آنچە من را در این راە مصمم‌تر کردە خواست جوانان برای خرید این لباس‌ها است."

وی ادامە می‌دهد، "بە نظر من لباس کوردی یکی از زیباترین لباس‌ها است و کوفی با حلقه‌های طلایی‌رنگ بر سر زنان آن را زیباتر کردە است."

وی در آخر می‌گوید " ما مادران و زنان حافظ فرهنگ خود هستیم و باید برای حفظ آن تلاش کنیم، زنان در هر گروە سنی باید لباس کوردی بپوشند."