کزوان؛ خانه‌ی فرهنگ تمام خلق‌ها به پیشگامی زنان
یسرا الیاس، مدیر مرکز فرهنگ و هنر زنان کزوان در شهر حسکه، اعلام کرد که خلق‌های گوناگون در فعالیت‌های فرهنگی و هنری این مرکز مشارکت دارند و تأکید کرد که بر اساس فلسفه‌ی ملت دموکراتیک، تمام این خلق‌ها از فرهنگ خود پاسداری خواهند کرد.
زینب عیسی
حسکه – مرکز فرهنگ و هنر زنان کزوانِ هلال زرین در حسکه، واقع در شمال و شرق سوریه، سکویی برای بازتاب صدا و خلاقیت زنان است. این مرکز از طریق فعالیت‌های متنوع هنری و فرهنگی، فضایی برای بیان آزاد فراهم می‌کند، از میراث منطقه حفاظت کرده و از نقش زنان در توسعه‌ی جامعه و تقویت حضور آنان در زندگی فرهنگی پشتیبانی می‌کند. یسرا الیاس، مدیر مرکز کزوان هلال زرین، در گفتگو با خبرگزاری ما به تشریح فعالیت‌های این مرکز پرداخت.
فرهنگ خلق کورد، ریشه در اعماق تاریخ دارد
یسرا الیاس با تأکید بر پیوند ناگسستنی فرهنگ و هویت، پاسداری از آن را وظیفه‌ی اصلی زنان می‌داند و می‌گوید: «ما زنان باید همواره از فرهنگ و موجودیت خود صیانت کنیم. هر انسانی با فرهنگش شناخته می‌شود و ما نیز به عنوان خلق کورد، با فرهنگ کهن خود هویت می‌یابیم. آنگاه که حافظ فرهنگ خود باشیم، جامعه‌ای آزاد بنا خواهیم کرد، زیرا سرنوشت فرهنگ و جامعه به هم گره خورده است. بی‌توجهی به فرهنگ، به معنای نابودی جامعه است.»
اینجا خانه‌ی فرهنگ تمام خلق‌هاست
او مرکز کزوان را خانه‌ی تمام خلق‌ها توصیف می‌کند و درباره‌ی تاریخچه و فلسفه‌ی آن توضیح می‌دهد: «هرچند مرکز هلال زرین در سال ۲۰۲۱ تأسیس شد، اما آماده‌سازی و راه‌اندازی مرکز کزوان سه ماه زمان برد. این مرکز با این هدف بنیان نهاده شد که فضایی برای حضور و پاسداری از فرهنگ تمام جوامع منطقه، از جمله کورد، عرب، سریانی، ارمنی، ایزدی، علوی و دروزی باشد. این رویکرد ریشه در فلسفه‌ی ملت دموکراتیک دارد که تمام خلق‌ها را در بر می‌گیرد و به همین دلیل، بازتاب فرهنگ‌های گوناگون بخش جدایی‌ناپذیر جشن‌ها و مراسم ماست. نام مرکز را نیز به افتخار کوهستان کزوانان، که کوهی شناخته‌شده در حسکه است، انتخاب کردیم.»
انقلاب روژاوا، فرصتی برای احیای فرهنگ ما بود
مدیر مرکز کزوان، رسالت اصلی این مجموعه را پاسداری از تمام فرهنگ‌ها در برابر خطر یکسان‌سازی و نابودی می‌داند و می‌افزاید: «فرهنگ ما که پیشینه‌ای چندهزارساله دارد، تا مرز نابودی کامل پیش رفته و ما از هویت اصیل خود بیگانه شده بودیم. انقلاب روژاوا نقطه عطفی بود که به ما فرصت داد تا فرهنگ خود را بازیابیم و از آن پاسداری کنیم. از همین رو، ما رسالت خود را نه فقط صیانت از فرهنگ خلق کورد، بلکه حفاظت از میراث تمام خلق‌های منطقه در برابر خطر یکسان‌سازی تعریف کرده‌ایم.
پیمودن این مسیر البته آسان نبود. پیش از انقلاب، ناچار به فعالیت‌های پنهانی بودیم و پس از آن نیز با مقاومت جامعه روبرو شدیم. خانواده‌ها حضور فرزندانشان بر روی صحنه برای آواز یا رقص را شرم‌آور می‌پنداشتند و از آن واهمه داشتند. راهکار ما، حضور در خانه‌ها و گفتگوی چهره به چهره با مردم برای تبیین اهمیت فرهنگ بود. این تلاش‌ها سرانجام به ثمر نشست و نگرش‌ها به تدریج دگرگون شد، تا آنجا که مادران سالمند با اشتیاق برای اجرای آوازهای سنتی پیش‌قدم می‌شدند. در همین راستا، گروهی متشکل از مادران و کودکان شکل گرفت و موانع اجتماعی رفته‌رفته رنگ باختند. امروز، خانواده‌ها با سربلندی فرزندان خود را به مراکز فرهنگ و هنر می‌سپارند.»
حضور فعال گروه‌های هنری در رویدادهای گوناگون
یسرا الیاس در ادامه به معرفی گروه‌های هنری فعال در مرکز می‌پردازد و می‌گوید: «فعالیت‌های ما تنها به شهر حسکه محدود نمی‌شود. گروه‌های هنری از شهرک‌های اطراف نیز برای شرکت در دوره‌های آموزشی، که سه روز در هفته برگزار می‌شود، به این مرکز می‌آیند. در حال حاضر، گروه‌های مختلفی از جمله گروه آواز سنتی مادران، گروه موسیقی، گروه‌های رقص و تئاتر در این مرکز فعال هستند. تمام این گروه‌ها در مناسبت‌ها و جشن‌های مهمی مانند ۸ مارس، نوروز، ۴ آوریل، ۱۹ ژوئیه و ۱۵ آگوست حضوری پررنگ دارند. گروه‌های کودکان ما نیز در جشنواره‌های متعددی شرکت کرده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به جشنواره شهید برچم اشاره کرد. به طور کلی، گروه‌های هنری ما در تمام عرصه‌های فرهنگی نقشی فعال و چشمگیر ایفا می‌کنند.»
چشم به آینده و پروژه‌هایی نو دوخته‌ایم
او در پایان، با اشاره به برنامه‌های آینده، چشم‌انداز مرکز را چنین ترسیم می‌کند: «ما برای آینده برنامه‌های گسترده‌ای در سر داریم. یکی از این برنامه‌ها، احیای شب‌نشینی‌های فرهنگی است که پیش از این نیز برگزار می‌کردیم. هدفمان این است که بار دیگر با طنین آوازهای سنتی، فضایی گرم و صمیمی برای گردهمایی خلق کنیم. در کنار این‌ها، برگزاری یک جشنواره‌ی بزرگ را نیز در دست اقدام داریم. و اما پیام ما به تمام زنان جهان این است که میراث‌دار فرهنگ اصیل خود باشید و از آن چون گوهری گران‌بها پاسداری کنید. بیایید دست در دست هم، با پاسداری از ریشه‌هایمان، بنیان‌گذار جامعه‌ای آزاد باشیم.»