هیما راد

 

سنه - اگر گذرتان به هورامان(اورامان) در کوردستان افتاده باشد، حتما کلاش را دیده‌اید. زنان و مردان زیادی در این مناطق مشغول بافتن کلاش هستند و از این طریق امرار معاش می‌کنند. اکثریت ساکنان هورامان بخصوص نودشه(شهر کلاش)، بافندەی کلاش هستند و یا در گذشته بافندە بوده‌اند.

به دلیل کاربرد کلاش برای عروسی‌ها و مجالس این کفش در میان کوردها از اهمیت بسیاری برخوردار است. راحت بودن، عمر طولانی و زیبایی آن با لباس کوردی از دلایل محبوبیت آن است و اکنون در بین شهرها و استان‌های دیگر هم پر طرفدار شده است.

بە همین دلیل در کوردستان کسانی هستند کە کارگاە کلاش‌بافی دارند و نیروی زیادی بە عنوان بافندە کار می‌کنند، در این میان سمیە حبیبی از کسانی است کە در این زمینە کارآفرین است و زمینە‌ی کار را برای زنان زیادی فراهم کرده است.

او بە خبرگزاری زن می‌گوید: سمیە حبیبی هستم ۳۱ سال دارم و تحصیلاتم کارشناسی علوم تربیتی است و چند سالی است که به کار کلاش مشغول هستم.

سمیه به صورت حرفه‌ای از سال ۱۳۹۵ بە عنوان تعاونی صنایع دستی استان کوردستان شروع به فعالیت کرده و در حال حاضر دویست نفر بافنده دارد که شامل زنان در شهرستان‌ها و روستا‌ها می‌شود.

 

قدمت و اصالت کلاش به هورامان برمی‌گردد

کلاش از قسمت‌های زیادی تشکیل شده که هرکدام از بافنده‌ها قسمتی از آن را آماده می‌کنند. وی می‌گوید قسمت زیرین را منطقه‌ی هورامان و روستای «دَل» آماده می‌کنند و کار مردان است و رویه‌ی کار را زنانی که آن‌ها هم هورامی هستند، آماده می‌کنند و از لابافت، قسمت ساکار، دمگرد و شیرازە تشکیل شدە است. بعد از آن قالب و واکس‌زنی است که کار مردان است و اغلب نیروها هَورامی هستند زیرا قدمت و اصالت کلاش به هَورامان برمی‌گردد.

         

        

کلاش به طور کامل در طبیعت تجزیه می‌شود

سمیه افزود: رویه‌ی کلاش از نخ پنبه‌ای و زیره‌ی آن از نخ، روده‌ی گاو، میخ تشکیل شده که برای پیاده‌روی طولانی مدت در مناطق صعب‌العبور طراحی شده و چپ و راست ندارد و ایجاد تعریق و بوی بد نمی‌کند و چون تمام اجزای تشکیل دهنده‌ی آن از مواد طبیعی است بعد از یک سال به طور کامل تجزیه می‌شود و ضرری برای محیط زیست ندارد.

سمیه در مورد مشوق و حامی خود به استادش مادح مکی که کارآفرین است و خود تعاونی نمونه‌ی کرماشان در زمینه‌ی گیوه‌بافی را دارد، اشاره می‌کند. او ساکن و اهل نودشه است و در ثبت تعاونی و گرفتن زیر مجموعه حامی او بوده‌ است و می‌گوید کار آن‌ها خانوادگی است و این هنر و حرفه از اجدادشان به او رسیده و در زمینه‌ی فروش هم به او کمک کرده‌ است.

از صنایع دستی هم که مکان و فضا در اختیار او قرار داده ابراز رضایت می‌کند و می‌گوید: «اما بهتر بود وامی که به ما می‌دهند تنفس داشته باشد تا من به عنوان کارفرما بتوانم به مرحله‌‌ای برسم که در بازپرداخت وام دچار مشکل نشوم.»

 

به عراق و اقلیم کوردستان صادرات داشته است

سمیه در مورد نحوه‌ی فروش خود می‌گوید: فروش ما به صورت عمده است و قبل از کرونا به اقلیم کوردستان، عراق صادر می‌کردیم و با ترکیه هم قرارداد داشتیم که به علت شیوع کرونا کار تعطیل شد و به تازگی شروع به کار کردیم.

وی همچنین اضافه کرد کە «بافندگان زن اغلب خود سرپرست و از قشر آسیب‌پذیر و ضعیف جامعه هستند و من به عنوان پشتیبان در کنار آنها هستم. برای آینده دوست‌دارم فعالیتم بیشتر باشد و  زنان بیشتری در زیر مجموعه‌ام داشته باشم. »

سمیه حبیبی در آخر پیشنهادش به زنان این است که در کنار خانه‌داری یک کار و هنر دستی به عنوان منبع درآمد داشته باشند.