درخشش زنان عرب در سینما
موفقیت زنان عرب در عرصەی سینما، شکستن محدودیت‌های اجتماعی بود، زنان با ایفای نقش، توانستند مشکلات زنان را بر روی صحنە بردە و از نظر ساخت فیلم نیز از مردان پیشی بگیرند.
مرکز خبر
از زمان رواج سینما در کشورهای عربی زنان توانستند سنت‌های جامعە را بشکنند، بازیگری و فیلم‌هایی کە زنان سازندەی آن بودند با دیگر فیلم‌ها متفاوت بود، آنچە کە در این فیلم‌ها نمایش می‌شد عصیانگری زنان بود در برابر سنت‌های جامعە، لیلا نخستین فیلمی بود کە در سال ١٩٢٧ توسط عزیزە امیر ساختە شد، منتقد سینمایی اسامە عبدالفتاح در این مورد گفتە است؛ زنان در حوزە صنعت فیلم و سینما در مقایسە با مردها گامی جلوتر بودند و در مقایسە با مردان عصیانگرتر و جسورتر بودند.
در همان زمان بازیگر و سازندە و کارگردان، آمنە خلیل بە میدان آمد، بعد از او آسیە داغر سازندە (السابع) بود، او در فیلم لیلا هم بە ایفای نقش پرداخت ، وی بە دلیل انتخاب درست بازیگران و صحنەهای سینمایی در دهە ٤٠ بە رهبر سازندەهای فیلم سینمایی شناختە شدە است. وی در ١٤ فیلم بە ایفای نقش پرداختە است و ٤٩ فیلم ساختە است. بهیجە حافظ، بازیگر، موسیقی‌دان، نویسندە و کارگردان، نمونەای دیگر از زنان عرب در حوزە سینما است.
در اوخر دهە ٤٠ نیز مدیحە یسرا با قدرت در عرصە سینما ظاهر شد و ١٨ فیلم ساخت، در دهە ٥٠ هم ماجدە صباحی شرکت سازندە فیلم، بنیان‌گزاری کرد کە فیلم‌های سینمایی همانند أین عمري، جميلة، أنف وثلاث عيون ساخت. در دهە ٧٠ هم ماجدە خطیب هم در سینما ظاهر شد و استعداد خود را این صنعت بە نمایش گذاشت و ٧٠ فیلم از جملە قنديل أم هاشم، ثرثرة فوق النيل، العوامة 70، حدوتة مصرية، و قصر الشوق ساخت.
فیلم کفرناحوم حاصل کارگردانی نادین لوبکی است کە در سال ٢٠١٨ ساخت و یکی از کاندایداهای جایزە اسکار بود، نادین نخستین زن عرب است کە کاندید جایزە اسکار باشد، وی همچنین جایزە Ringworm را بە دست آورد.
مدلینگ در سینمای عربی
در دهەی ٥٠ میلادی کە سینما مورد اهمیت قرار گرفت و زنان هنرمند نیز بە مدل لباس اهمیت دادند سینمای مصر مورد اهمیت بسیاری از طراح‌های اروپایی قرار گرفت و سعی در انتقال تجارب خود بە مصر داشتند، در نتیجە فرهنگ غرب و مصر درهم آمیختە شد.
زنان این دورە علاوەبر صدای جذاب و صورت زیبا، طرح لباس و موهای زیبایشان جلب توجە کرد و هر روز بر تعداد بینندەهای سینمای مصر افزودە شد، هنوز هم لباس و طرح موهایشان علاقەمندان بسیاری دارد. لیلا مراد با طرح خاص موها و رژ لب قرمزش شناختە شد، در دهەی چهل مدل موهایش زبانزد شد و مورد تقلید قرار گرفت.
موهای کوتاە از دیگر مدل‌های مو بود کە زنان عرصە سینما با آن شناختە شدند از جملە فاتن حمامە در اوایل دهە ٥٠ با ستایل موی کوتاە شناختە شد و سعاد حسنی در بسیاری از فیلم‌هایش با مدل موی کاری، بازی می‌کرد، سعاد بە عنوان سیندرلای عربی شناختە شد.
لباس طرح ماهی از جملە مدلباسی بود کە زنان بە پوشیدن آن علاقەمند شدند، در دهە هفتاد میلادی تغییرات عمدەای در طرح لباس و مدل موی زنان سینما ایجاد شد. زنان با مدل موی فر ظاهر شدند.
فیلم‌های تأثیرگذار برگرفتە از زندگی زنان عرب
با وجود اینکە جامعە عرب، جامعەای مردسالار بود، اما زنان عرب همیشە در تلاش بودند تا بتوانند زندگی واقعی زنان عرب را در فیلم‌های خود بە نمایش بگذارند از جملە این فیلم‌ها:
فیلم "دعاءالکروان" از مهم‌ترین فیلم‌های جهان عرب است کە بە قتل ناموسی توجە داشتە است، موضوع فیلم بە خشونت علیە زنان پرداختە است، زنان از طرف جامعە محدود شدە و آنان را با ترس از دست دادن ناموس بزرگ کردەاند، این ترس مانع پیشرفت زنان شدە است، زندگی زنان خدمتکار در فیلم مطرح شدە است کە مورد تجاوز قرار می‌گیرند و بە بهانەی حفظ ناموس بە قتل می‌رسند. هریک از فاتن حمامە و زهرە عولایە در فیلم بە ایفای نقش پرداختەاند و نام فیلم دعاء الکروان (دعای بلبل )، اشارە بە زنانی است کە با وجود همەی خشونت‌ها، صدایشان شنیدە نمی‌شود و تنها زیبای و جسم آنان مورد توجە قرار می‌گیرد.
فیلم "الأستاذة فاطمة" سال ١٩٥٢ بە نمایش گذاشتە شد، در تاریخ مبارزات زنان تغییر ایجاد کرد، داستان فیلم در قالب کمدی زندگی زنان را مطرح کردە است، زنانی کە بعد از فارغ‌التحصیلی برای یافتن شغل تلاش می‌کنند. فاطمە دختری است کە بعداز اتمام تحصیلات در رشتە حقوق می‌خواهد وکیل شود اما جامعە این شغ،ل را خاص مردان می‌داند، فاطمە با تلاش خود دفتر وکالت باز می‌کند اما بە دلیل عدم اعتماد جامعە شکست می‌خورد. نامزدش عادل، مرتکب جرم می‌شود و فاطمە از او دفاع می‌کند، فاطمە با اعتماد بە نفسی کە دارد در این پروندە برندە می‌شود، فاتن حمامە و کمال شناویە در فیلم بە ایفای نقش پرداختەاند.
فیلم " أنا حُرّە" داستان شجاعت زنی با نام أمینة است کە در راە رسیدن بە آزادی و خواست‌هایش تلاش می‌کند و با محدودیت‌های جامعە کە برای زنان بە وجود آمدە است مبارزە می‌کند. لوبنا عبدالعزیز در این فیلم بە ایفای نقش پرداختە است.
فیلم "الباب المفتوح" خواست و آرزوی دختری بە نام لیلا را مطرح کردە است، لیلا می‌خواهد در انقلاب مشارکت داشتە باشد اما با مخالفت خانوادە روبرو می‌ماند، فاتن حمامە در این فیلم نیز بە ایفای نقش پرداختە است.
" عفوًا أیها القانون" ساخت ١٩٨٥، نجلا فتحی و محمود عبدالعزیز در آن بە ایفای نقش پرداختەاند، داستان فیلم برگرفتە از واقعیت است، خیانت مرد و ناعدالتی دادگاە را در کیس قتل‌های ناموسی مطرح کردە است. داستان فیلم زندگی زن وفاداری است کە همسرش مشکل روانی دارد و او را همراهی می‌کند تا مداوا می‌شود، اما همسرش بعد از مداوا بە وی خیانت می‌کند و زن همرش را بە قتل می‌رساند، دادگاە وی را بە ١٥ سال زندان محکوم می‌کند، در حالی کە اگر مردی زنی را بە بهانەی ناموسی بە قتل برساند بە دلیل حفاظت از ناموس آزاد می‌شود و مجازات نمی‌شود.
هریک از این فیلم‌ها، داستان زندگی زنان و مشکلات و محدودیت‌های آن‌ها را بیان می‌کند، هرچند منتقدین سینما، طرح مشکلات زنان را در سینما کافی نمی‌دانند، اما هریک از این فیلم‌ها تأثیری در سینمای عرب داشتە است و توانستەاند بخشی از مشکلات آنان را مطرح کنند.