بهاران لهیب

کابل- نمایشگاه صنعتی و زراعتی در ۱۵ میزان ۱۴۰۳ در کابل، «کابل ننداری»، برگزار شد. زنان تجارت‌پیشه از فرصت استفاده کردند تا محصولات خود را به فروش برسانند و در این نمایشگاه شرکت نمودند. نمایشگاه به شدت توسط طالبان کنترل می‌شد و مانند سال گذشته، برای مردم، به‌ویژه زنان، اجازه نفس کشیدن را نمی‌داد.

قبل حاکمیت طالبان زنان در زمینه تجارت‌های کوچک آغاز به کار کردند و حتا در بعضی ولایات از جمله بامیان و هرات بازارهای خاص برای فروش اجناس تولید شده شان ایجاد نمودند، هر زنی که سرمایه گذاری را آغاز نموده بودند در تولیدات اجناس از زنانی که در خانه بسر می‌بردند به جز رسیدگی به امور منزل کار دیگر نمی‌کردند در کنار آنان صاحب شغل شدند. نمایشگاه‌های را در داخل افغانستان و در کشورهای مختلف نیز راه اندازی نمودند، به خاطر رونق دادن کار زنان تجارت‌پیشه اتحادیه ایجاد شد که گردانندگی آن را خود زنان به عهده داشتند.

زمانی که قدرت به دست طالبان افتاد درهای مکاتب، پوهنتون‌ها(دانشگاه‌) را بستند و مانع کار زنان در بیرون از خانه شدند. بنا تعداد دیگر از زنان نیز به تجارت‌های کوچک رو آوردند که شامل تولید مواد غذایی، لوازم زینتی، محصولات زراعتی و لباس می‌باشد. قبلا زنان زمینه داشتند که تولیدات شان را در بازارهای جهانی به فروش برسانند. اما حالا بنا به محدویت‌های ایجاد شده دسترسی به آن بازارها ندارند و تعداد کارمندان شان نیز محدود شده است.

چون در افغانستان طالبان آریشگاه‌ها را هم بستند. بعضی زنان در کنار پیش برد کار آریشگاه‌های شان و همچنان زنانی با ایجاد کورس‌های آموزشی برای دختران باز ماند از تحصیل نیز کارهای خورد و کوچک تولیدی می‌نمایند تا فعالیت اصلی شان مورد ضربه قرار نگیرد.

باید گفت که در نمایشگاه تنها تولید لباس، مواد غذایی و یا لوازم زینتی نبود، بر روی میز کتاب‌ها، نقاشی و رسامی که زنان ترتیب داده بودند هم مشاهده می‌شد. در رسامی‌ها، مقاومت زنان و سختگیری‌های حاکم انعکاس یافته بود.

با وجود تمام زحمات‌ که زنان متقبل شده بودند و محصولات شان را با هزار یک مشکل از راه‌های دور با خود آورده بودند چندان فروشی نداشتند با آن که از کیفیت خوبی برخوردار بود. دلیل عمده فقر که حاکم است مردم توان خریداری را ندارند از طرف دیگر فضایی آرامی در نمایشگاه وجود نداشت. زمانی که زنان وارد نمایشگاه می‌شدند، با تعداد زیادی از نیروهای امر به معروف روبرو می‌شدند که علاوه بر کنترل پوشش زنان، اجازه عکاسی از محل نمایشگاه را نمی‌دادند. به هر زن و مردی که کوچکترین حرکتی می‌کرد، اخطار داده می‌شد که مراقب رفتار خود باشند.

تعداد زیادی از بازدیدکنندگان زنان بودند، زیرا آن‌ها به دلیل منع رفتن به وظیفه و مکان‌های تفریحی، به نمایشگاه‌ها روی می‌آورند و به بهانه خرید و بازدید شرکت می‌کنند.

وقتی تلاش کردیم با زنان فروشنده و بازدیدکننده هم صحبت شویم تا وضعیت حاکم بر نمایشگاه را از زبان آنان بشنویم، چندین بار با اخطار نیروهای امر به معروف روبرو شدیم. این نیروها به اسلحه طالبان که در نزدیکی ایستاده بودند، اشاره می‌کردند و تهدید می‌نمودند که اگر به دستورات آنان توجه نشود، اسلحه سخن خواهد گفت.

فضایی که در نمایشگاه حاکم بود، به شدت سرکوبگرانه بود. با این حال، تعداد زیادی از زنان با وجود ترس، شرکت کرده و بدون اعتنا به تهدیدها به کار و فعالیت خود ادامه می‌دادند.

با وجود اختناقی بودن فضایی نمایشگاه، در سیمایی تمام زنان شرکت کننده و فروشنده‌گان کوچکترین ترس و ناامید دیده نمی‌شد. آنان بدون دغدغه‌ای به فعالیت خود ادامه می‌دادند و لحظه به لحظه تعداد شرکت کننده‌گان زن بیشتر می‌شد به آن عده از زنانی که در مورد پوشش و یا گرفتن عکس در محوطه‌ای نمایشگاه هشدارباش داده می‌شد با بی‌اعتنایی رد می‌شدند و گاه هم با لبخند تسمخر‌آمیز می‌گفتند: «دفعه بعد توجه می‌کنیم.»

خبرنگاران نیز تنها در روزهای اول و آخر نمایشگاه اجازه تهیه گزارش را داشتند، زیرا مقامات دولت طالبان در این دو روز حضور داشتند. تنها خبرنگارانی اجازه ورود داشتند که از طرف دولت طالبان تأیید شده بودند.

طالبان از یک سو طرفدار برگزاری چنین برنامه‌ها هستند زیرا از آن‌ها درآمد زیادی کسب می‌کنند؛ اما از سوی دیگر، فضای نمایشگاه را به شدت تحت کنترل قرار می‌دهند تا مبادا زنان از این فرصت برای افشای جنایاتی که علیه مردم، به‌ویژه زنان، جریان دارد، استفاده کنند.