‌هیما راد

 

سنه - ئەناری کەوو(انار آبی)، زارالصناعی، وایو، سه ویدیو آرت بومی آئینی هستند که به کارگردانی،‌ تهیه‌کنندگی،‌ طراحی و تدوین سینا محمدی و تصویربرداری و مشاور کارگردان تینا فتحی یونسی از تاریخ ۲۲ تا ۲۴ شهریور ماه در ساعت پنج عصر در حال اکران هستند.

زنان نقش اصلی و کلیدی این ویدیو آرت‌ها هستند و با رقص‌ و حرکت نگاری‌ توانسته‌اند به زیبایی گذار از عصر دامپروری به جهان مدرن در (ئەناری که‌وو)، فرهنگ زار در هرمزگان (زارالصناعی)، آئین سوگواری بخشی از کوردستان(وایو) را نشان دهند.

این ویدیو آرت‌ها تلفیقی از رقص معاصر و موسیقی هستند و از بازیگران می‌توان آذین حاجی میرزایی، آرزو حسین‌نژاد، آنا خسروی، اکرم محمدی، آیلا ابراهیمی، پگاه بهمنی، روشنا کریمی، بیتا میرانی و یلدا معماری را نام برد.

توضیحات سینا محمدی در باب سه ویدیو آرت: ئەناری که‌وو، داستان دختری عشایر است که در گذار  از عصر دامپروری به جهان مدرن و صنعتی است که برگرفته از آیین کوچ رویی و اِلِمان‌ها، موسیقی و شعری از فرهنگ کلهری است.

 زار(یکی از بادهای شَر) نام اسطوره‌ای در فرهنگ هرمزگان است که سوار بر موج‌ها از جنوب می‌وزد و هر که را سر راهش باشد، تسخیر می‌کند و تنها با کمک بابازار یا مامازار است که با برگزاری آیین زار فرد مسخر را درمان می‌کنند و این مراسم با حضور مسخر شده‌های قدیمی که درمان شده‌اند و آنها را اهل هوا می‌نامند، برگزار می‌شود و با برگزاری موسیقی‌ خاص آیینی زار را چنان به وجد می‌آورند که رقصش بیاید و بدن میزبان را رها سازد. زار الصناعی برداشتی آزاد با مضنون زیست محیطی از چنین آیینی است که در جهان امروز اتفاق می‌افتد.

وایو نام اسطوره‌ای است دوگانه که همچون نسیم زندگی می‌بخشد و همچون طوفان زندگی را پس می‌گیرد. مردمان کوردستان در آیین سوگواریشان(چمر) با تکرار آوای vay از وایو طلب می‌کنند که چون کسی را از آنان می‌گیرد، دراقدامی متقابل یکی دیگر را به آن ببخشد. زنان در این آیین صورت خود را در حرکتی نمادین با ناخن‌هایشان( همچون زمین) شخم می‌زنند که به اذن وایو دوباره بارور شوند و حیات ادامه یابد.

 تینا فتحی یونسی مشاور کارگردان به خبرگزاری زن می‌گوید: ویدیو آرت‌ها در باب آیین‌ها و اساطیر بومی هستند که به کمک حرکت‌نگاری، موسیقی در کوردستان و قشم به تصویر کشیده شده‌اند.

وی درباره‌ی وایو می‌گوید: وایو اسطوره‌ای ست که  ‌آوای «وای» برگرفته از آن است و در سوگواری مردم کورد مرسوم است که زنان همراه وای گفتن صورت خود را چنگ می‌زنند که ما با پرداختی مدرن آن را به تصویر کشیده‌ایم.

تینا افزود: ما تمام مراسم را با استفاده از لباس کوردی و حرکت‌نگاری و موسیقی انجام دادیم. تصویربرداری زارالصناعی در قشم بود که درباره‌ی آیین جادو درمانی است و ما آن را با تلفیقی از رقص آتش و رقص معاصر به تصویر درآوردیم.

وی می‌گوید: «انار آبی» با الهام از یک شعر کلهری(از علی الفتی) درباره‌ی دختری روستایی است کە شاهد مواجهه‌ی او با جهان مدرن توسط اِلِمان‌هایی از جهان صنعتی هستیم و ما آن را به شکل دیگری بازسازی کردیم و با دنیای صنعتی تلفیق کردیم و در این کار ماشین‌ها نمادی از حیوانات و حرکت‌نگاری نمادی از زندگی روزمره‌ی انسان‌ها است.

 

         

        

آذین حاجی میرزایی بازیگر و حرکت‌نگار در تعریف رقص معاصر می‌گوید: رقص معاصر یک ژانر نمایش و اجرای حرکات است که در میانه‌ی قرن بیستم توسعه یافته و از آن زمان تاکنون رشد نموده است.

وی افزود: حرکت‌نگاری این سه اثر با نگاهی به اصل و ریشه‌ی اصلی آیین‌های بومی ایرانی مانند آیین چمر، زار و کوچ رویی ساخته شده است. شیوه‌ی کار و حرکت‌نگاری اثرها به این صورت است که هر فرد حرکت کننده با توجه به درونی‌ترین و ریشه‌ای‌ترین حرکات خفته در خود و با توجه به کانسپت کار در یک ریتم از پیش تعیین شده شروع به حرکت می‌کند.

آذین در ادامه گفت: برای من در این سه اثر بیدار کردن و زنده کردن بدن هر فرد، خودم و اجرا گران با توجه به چیزی که واقعا هست و در درون آنها خفته است، اولویت داشته است.

آذین حاجی میرزایی افزود: ما تمام مراسم را با لباس کوردی و حرکت‌نگاری و بدون کلام اجرا کردیم که شبیه به دنیای مدرن است. تصویربرداری زارالصناعی در قشم بود که درباره‌ی آیین جن‌گیری در جنوب ایران است و ما آن را با تلفیقی از رقص آتش، رقص معاصر و حرکت‌نگاری به تصویر کشیدیم.