مستوره اردلان شاعر و تاریخ‌نگار کورد در سال ١٨٠۴ در شهر سنه روژهلات کوردستان متولد شد، نام وی  ماه شرف‌الدین و ملقب به مستوره بود، وی با پدرش رابطەای صمیمانە داشت و همراە با وی در همایش‌‌های فرهنگی زیادی شرکت می‌کرد.

 مستوره اردلان بر سه زبان کوردی، فارسی و عربی مسلط بود و در سال های ١٨٢٨-١٨٢٩ با خسرو خان ازدواج کرد هرچند مستورە با این ازدواج موافق نبود اما بە دلیل مشکلات خانوادگی و زندانی‌شدن پدر، پدربزرگ و چند تن از بستگانش توسط خسروخان بە ناچار بە این ازدواج تن داد.

 

در شعری مستوره چنین وصف شده است:

«مەستورە و فەردش وێنەی گەوهەرەن

نە موڵک عەفاف ئەو چون جەوهەرەن»

مستوره در سرودن شعر توانایی بی‌نظیری داشت و حدود ٢٠ هزار بیت سردە است، اما بیشتر اشعار او از بین رفته و تنها ٢ هزار بیت باقی مانده و تعداد اشعار فارسی او از اشعار کوردی بیشتر است.

 

مستوره در یکی از قصیدەهایش این چنین گفتە است:

«گرفتارم بە نازی چاوەکانی مەستی فەتانتت

بریندارم بە ئێشی سینەدۆزی تیری موژگانت»

مستوره با نگارش تاریخ اردلان بە نخستین زن تاریخ‌نگار بە ویژە در کوردستان تبدیل شد. در دوران مستوره مردم از ترس شاهقاجار زنان را پنهان می‌کردند و این زنان از همه حقوق خود محروم می‌شدند اما مستوره به عنوان یک زن فعال ظاهر  و ناجی زنان شد و کتاب‌های زیادی برای زنان از خود به جای گذاشت.

مستوره اردلان در سال ۱۸۴۸ در سن ۴۴ سالگی درگذشت و در گردی سیوان سلیمانی به خاک سپرده شد.