"ژینگه پارێزان" پیشمرگانی کە جان خود را برای محیط زیست فدا می‌کنند
انجمن سبز چیا از جملە انجمن‌های است کە در حوزەی محیط زیست فعالیت می‌کند،کمیتەهای مختلفی دارد و آموزش را مرکز توجە قرار دادە است. دلیلە رحمانی از اعضای انجمن ابراز امیدورای می‌کند تا مردم آموزش‌ها را مورد توجە قرار دهند و برای حفاظت از محیط زیست تلاش کنند.
هیما راد
سنه - در حالی کە کە ما زندگی عادی خود را می‌گذارنیم افرادی وجود دارند کە با بە خطر انداختن جان خود برای حفاظت از محیط زیست تلاش می‌کنند. آنها بە محیط زیست اهمیت می‌دهند و در هر کجای شهر و دیارمان آتشی گستردە و جنگلی رو بە نابودی باشد و با جان و دل برای حفاظت از آن مایە می‌گذارند. این منصفانە نیست اما می‌توانیم حداقل با فعالیت‌های آنها آشنا شویم و کسانی را که از جان و دل و از جیب خود برای محیط زیست هزینه می‌کنند، بشناسیم.
دلیله رحمانی عضو انجمن سبزچیا در گفت‌وگویی با خبرگزاری زن با اشارە بە ۱۴ سال فعالیت خود در انجمن "سبز چیا"ی مریوان می‌گوید: من به عنوان یک زن تا آنجا که توانسته‌ام در تربیت فرزندان برای حفظ محیط زیست فعالیت داشته‌ام و هرچه که در توان داشته‌ام انجام داده و می‌دهم.
دلیله رحمانی با اشاره به فعالیت‌های انجمن خاطر نشان کرد: «انجمن سبز چیا یک انجمن جهانی است و ما در این راه شهید داده‌ایم "کاک شریف باجور" و "امید حسین زادە" با دو نفر از دوستان دیگر در آتش سوزی‌های اطراف مریوان جان خود را از دست دادند، درست است کە انجمن سبز چیا شناختە شدە بود اما با شهید شدن فعالانمان از جمله شریف باجور که یکی از فعال‌ترین‌های محیط زیست بود، بیشتر بە جهان شناساندە شد».
وی اضافه کرد: ناجی کانی‌سانان مسئول چیای سبز است و دوازده نفر عضو هیات مدیره هستند، هر سال انتخابات داریم و مسئول تعیین می‌شود و کمیته‌ها جداسازی می‌شوند.
کمیته‌ی ورزش و کوهنوردی، کمیته‌ی کودکان، کمیته‌ی زنان و کمیته‌ی آموزش از جملە کمیتەهای زیر مجموعەی انجمن هستند کە بیشترین تمرکز انجمن چیا بر روی آموزش است و در اینجا (کودکان، دکتر، معلم، کارمند، محصل، خانه‌دار و... ) آموزش دادە می‌شوند تا بتوانند فعال محیط زیست باشند.
کمیتە‌ی روستاها زیر مجموعەی کمیته‌ی شهری هستند، با آنها هماهنگی می‌شود و با رفتن بە روستاها، برنامه‌هایی از قبیل (تئاتر، آواز، بازی و حفاظت از محیط زیست) اجرا می‌شوند.
«جای بسی خوشحالی است که ما زنان در جامعه‌ی مدنی دخیل هستیم»
دلیله رحمانی گفت: «من در کمیته‌ی آموزش به همراه پنج نفر از زنان دیگر بە کمک کمیتە‌ی کودکان در طول این ۱۴ سال بە روستاها رفتە‌ایم و این برنامە‌ها را اجرا کردە‌ایم و زنان روستا را جمع کردە و در رابطه با محیط‌زیست آموزش‌های لازم را به آنها داده‌ایم تا آنها هم به مردان انتقال دهند، زیرا برخی از مردان (نە همە) هنگام آتش‌سوزی‌ها برای خاموش کردن اقدام نمی‌کنند و منتظر انجمن سبز چیا هستند تا از مریوان برای خاموش کردن آتش‌ها بروند، اما الان خدا را شکر از طریق کمیته‌ی روستاها زنان آموزش داده شده‌اند تا برای خاموشی آتش مشوق مردان باشند و تاثیر بسزایی داشته باشند و خود نیز همراه مردان در خاموش کردن آتش‌ها فعال باشند و این جای بسی خوشحالی‌است که ما زنان در جامعه‌ی مدنی دخیل هستیم.»
دلیله رحمانی از برنامه‌های دیگر انجمن می‌گوید:
همچنین برای آگاه‌سازی زنان در رابطه با بیماری‌های مشترک انسان و حیوان تلاش شده زیرا زنان روستا در تماس بیشتری با حیوانات هستند. برنامه‌هایی نظیر تیزر برای حفاظت از محیط زیست که در شهرها و کانال‌های کوردی پخش شده‌اند، فیلم‌های مربوط به بلوط و جنگلها که با همکاری محمد محمدی یکی از کارگردان‌های دلسوز و فعال مریوان آماده شده‌اند.
آموزش‌هایی به بچه‌های ابتدایی که با ۶ زن و ۱۰ مرد از اعضا با رفتن به مدرسه‌ها و آموزش به آنها انجام شده و در آن توانسته‌ایم حداقل ۸۰۰۰ دانش‌آموز مریوانی را آموزش بدهیم. اولین چیزی که ما در نظر داشتیم آموزش زبان مادری به کودکان به عنوان زبان اول چون در مدارس این امکان نیست و بعد آموزش‌های محیط زیستی کە شامل آشغال نریختن در محیط پارک‌ها و فضای سبز، جلوگیری از آتش‌سوزی و..... تا آسیب کمتری برای محیط زیست داشته باشند.
مادران با تربیت درست به فرزندانشان یاد بدهند تا حافظ محیط زیست باشند
وی در ادامەی سخنانش می‌افزاید که آتش‌سوزی‌ها به چند دلیل اتفاق می‌افتند، یکی از دلایل عمدی است که در مورد آن زیاد صحبتی ندارم. دلیل دیگر کشاورزان و باغداران هستند که از روی ناآگاهی موجب آتش‌سوزی می‌شوند و تا آنجا که ممکن است آموزش‌های لازم به آنها داده می‌شود. مورد بعدی سرمایه‌دارانی هستند که با قطع درختان و تبدیل آنها به زغال و تبدیل جنگلها به باغات موجب تخریب محیط زیست می‌شوند.
دلیله رحمانی به عنوان یک مادر از تمام مادران می‌خواهد تا با تربیت درست فرزندان، حفاظت از محیط زیست را به آنها یاد بدهند زیرا آینده‌ی فرزندان ما بستگی به مصرف درست انرژی‌ها و منابع (برق، گاز، آب، جنگلها و......) دارد.
«از مردم می‌خواهم در جلسه‌ها و پنل‌ها شرکت داشته باشند تا روزی برسد که همگی "حافظ محیط زیست" باشیم».
دلیله رحمانی با اشاره به اینکه به خاطر کرونا در این دو سال حضور زنان کمرنگ شده از آنان می‌خواهد فعالیت بیشتری داشته باشند و می‌گوید: جامعه‌ی ما جامعه‌ایی مدنی‌است و به حضور زنان نیازمند است. امروز که ادعای برابری زن و مرد وجود دارد باید عرصه برای فعالیت زنان نیز فراهم باشد تا به جای پرداختن به مسائل کم اهمیت به فعالیت‌های مدنی و محیط‌زیستی روی بیاورند.
وی همچنان متذکر شد: «مسئله‌ی دیگر سدسازی است که ما به شدت با هرگونه سدسازی مخالفیم و دلیل اصلی گرد و خاک‌هایی است که همیشه شاهد آن بوده‌ایم و اگر فعالیت‌های زیست‌محیطی نباشد شاید ده سال دیگر نتوانیم نفس بکشیم».
وی افزود، نکته‌ی دیگری که باید بیان کنم این است که انجمن چیا نهادی مردمی است و از طرف هیچ نهاد دولتی حمایت نمی‌شود. تمام هزینه‌های انجمن از تهیه‌ی وسایل برای اطفا حریق گرفته تا اجاره‌ی دفتر و... همه از کمک‌های مردمی است.
«امیدوارم بتوانیم راه شهید باجور و کاک امید را ادامه بدهیم و نگرانی‌هایی که آنها همیشه در مورد محیط زیست داشتند را پیگیری بکنیم، که یکی از آنها جاده‌ی سقز، مریوان است که هر ساله جان جوانان ما را می‌گیرد. سال گذشته گروه کوهنوردی چیا که با هدف برگزاری همایشی در مورد تخریب جنگلها و جلوگیری از آتش‌سوزی به بانه می‌رفتند تصادف کردند و متاسفانه آنجا هم چهار نفر شهید دادیم. بنابراین باید مطالبه‌گری ما بیشتر باشد و خودمان به فکر خودمان باشیم.»
جنبش "چَکی سَوز"
دلیلە رحمانی با اشارە بە جنبش "چَکی سَوز"(سلاح سبز) کە از جملە کارهای زیبای انجمن سبز چیا است کە در سطح ایران نیز مورد توجە قرار گرفت و استان‌های دیگر نیز چنین جنبشی را راە انداختند، می‌گوید: «یکی از شکارچی‌های قدیمی بە اسم احمد عزیزی بە انجمن سبز چیا خبر داد کە بچەی من بخاطر شکار خرگوش گریه کرده و گوشت آن را نخورده به همین خاطر می‌خواهم دیگر به شکار نروم و تفنگم را بشکنم، به همین خاطر با تمام کمیته‌ها در هورامان مراسم بزرگی داشتیم که در آن کاک احمد عزیزی تفنگ خود را شکست و با اینکه از خانواده‌ای بی‌بضاعت بودند و می‌توانست با پول زیادی آن را بفروشد اما راضی نشد و گفت من پول نمی‌خواهم، گریه‌ی بچه‌ام را دیده‌ام و می‌خواهم آن را بشکنم و طی این مراسم کاک شریف باجور اسم این جنبش را جنبش "چَکی سَوز" نام نهاد و به احترام آن شعر خواند، کە به دنبال آن در خیلی از شهرها شکارچیان تفنگ‌های خود را شکستند و قفس‌ها را آتش زدند و عکس‌ها و فیلم‌های خود را برای انجمن سبز چیا می‌فرستادند».
علاوه بر دفتر انجمن که اعضا در آنجا جمع می‌شوند جای دیگری برای تجمع آنها و پیمان برادری‌شان وجود دارد، دکه‌ای در مرکز شهر به اسم "یاران کۆ" که هر زمان از روز کە بە آنجا بروی یاران محیط زیست را می‌بینی آنها بدون اینکه به دنبال اسم و رسم باشند با تمام وجود خود را وقف حفاظت از محیط زیست می‌کنند. پیشمرگانی هستند که جان خود را در این راه نهاده‌اند. راهتان هموار یاران ژینگه‌پارێژ...