محقق محیط زیست: زنان آگاه‌ترین گروه از خطرات تغییرات اقلیمی هستند
تغییرات آب و هوایی طیف وسیعی از تأثیرات را بر کره زمین موجب می‌شوند که شامل موج‌های گرما، تحولات در الگوهای بارش و بلایای طبیعی افزایش‌یافته نظیر گردبادها، سیل‌ها و آتش‌سوزی‌های جنگلی می‌باشد.
هندیه عشیبی
بنغازی- لیبی به عنوان یکی از کشورهای شدیداً آسیب‌پذیر در برابر پیامدهای تغییرات اقلیمی در شمال آفریقا شناخته می‌شود. افزایش پیش‌بینی‌شده در دمای هوا، کاهش بارندگی‌ها و بالا آمدن سطح آب‌های دریا، به عنوان تهدیدی برای استمرار تأمین آب در این کشور تلقی می‌گردد.
آب و هوا به عنوان شرایط کوتاه‌مدت جوی یک منطقه و اختلالات رخ داده در لایه‌های جو تعریف می‌شود. اما، اقلیم یا تغییر اقلیم به تغییرات و تحولات بلندمدت در آب و هوای یک منطقه خاص اطلاق می‌گردد که تأثیرات قابل توجهی بر محیط زیست و زمین دارد.
در این باره، دکتر منال کامل، پژوهشگر و استاد مهندسی محیط زیست در آکادمی مطالعات عالی، بیان داشت: «لیبی در پیشبرد و توسعه برنامه‌ها و استراتژی‌های ضروری برای کاهش خطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی و تخفیف اثرات آن، از جمله بیابان‌زایی، آلودگی دریایی و قطع درختان و جنگل‌ها، پیشرفت قابل توجهی نداشته است.»
او بیان کرد که کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، از جمله لیبی، شاهد تغییرات آب و هوایی بحرانی بوده‌اند که منجر به برهم خوردن تعادل گازهای گلخانه‌ای، تغییرات در دما و نوسانات بارشی شده است، به عنوان مثال، گردباد دانیال در درنه که باعث مرگ ده‌ها هزار نفر و تخریب هزاران خانه شد و مناطق کاملی از شهر را به زیر آب برد۰
او تأکید کرد که لیبی به شدت از فقدان مراکز تحقیقاتی ضروری برای بررسی آثار تغییر اقلیم و بلایای طبیعی ناشی از آن رنج می‌برد، با وجود تحقیقات متعددی که پیشتر از طریق مطالعات مستقل به خطرات تغییر اقلیم برای لیبی هشدار داده بودند.
در ارتباط با گردباد دانیال و خرابی‌های ناشی از آن در شرق لیبی، او اظهار داشت که دولت لیبی از تجربه لازم برای مقابله با این تغییرات غیرمنتظره برخوردار نیست. علاوه بر این، لیبی فاقد دانش کافی برای بررسی این فجایع و کاهش خطرات آن است و کارشناسان لیبیایی در دسترس قادر به ارزیابی خطرات زیست‌محیطی ناشی از گردباد نیستند، از این رو مقامات مجبور به جلب تخصص‌های خارجی شده‌اند.
او در زمینه نقش زنان در آگاهی‌بخشی نسبت به خطرات تغییر آب و هوا در زمان بلایای طبیعی و بحران‌ها، تأکید کرد که زنان به عنوان یکی از فعال‌ترین گروه‌ها در زمان بحران‌ها شناخته می‌شوند. این گروه توانایی فهم ماهیت رویدادها، همکاری و تبادل نظر با دیگران را دارند تا به کاهش شدت بلایا کمک کنند. «در طول گردباد دانیال، بیشتر زنان لیبیایی در برپایی فعالیت‌ها، ایجاد شراکت‌های محلی و بین‌المللی و راه‌اندازی ابتکارات آگاهی‌بخشی درباره خطرات گردباد پیشقدم بودند. آنها در ارائه کمک به قربانیان گردباد از جمله آوارگان، کودکان، زنان، سالمندان و خانواده‌ها مشارکت داشتند و علاوه بر جمع‌آوری داده‌ها، مراقبت‌های بهداشتی را برای مجروحان و مصدومان فراهم آوردند.» او بر این نکته تأکید کرد که «زنان به عنوان پیشگامان محیط زیست، دارای آگاهی بیشتری نسبت به خطرات تغییر اقلیم هستند.»
او در توضیح تأثیرات تغییر اقلیم بر محیط زیست بیان داشت: «علاوه بر افزایش دمای هوا و گازهای گلخانه‌ای و آسیب‌های ناشی از آنها، مشکل جدی دیگری نیز وجود دارد که کمبود منابع طبیعی است. همچنین آلودگی دریایی که از فاضلاب، مواد جامد، مواد شیمیایی، پلاستیک و سایر عوامل مؤثر در این آلودگی ناشی می‌شود، از دیگر مشکلات عمده است.»
او در مورد خطرات ناشی از قطع درختان و نابودی پوشش گیاهی در لیبی، همانطور که در جنگل‌های کوه سبز رخ داده است، توضیح داد: «درختان دی‌اکسید کربن و گازهای سمی را از هوا جذب می‌کنند و قطع آنها تأثیرات منفی بر زندگی، تنوع زیستی و فرسایش خاک دارد. این امر مستقیماً بر زنان، به ویژه زنان باردار و بر توانایی باروری و سلامت جسمی و روانی آنها اثر می‌گذارد و خطر ابتلا به تومورها و بیماری‌های خطرناک را افزایش می‌دهد. این آلودگی و بیابان‌زایی نیز محسوب می‌شود.»
او از مقامات مسئول در لیبی خواست تا قوانین ویژه‌ای برای حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی و خطرات ناشی از آن برای کشور وضع نمایند و برنامه‌های آموزشی، فعالیت‌ها، سمینارها و کارگاه‌های متعددی را برای افزایش آگاهی در مورد خطرات تغییر اقلیم به اجرا درآورند.