"محقق لبنانی پژوهش‌های برجسته‌ای در حوزه دیرینه‌شناسی انجام داد"
یکی از محققان لبنانی که در کاوش‌های دیرینه‌شناسی و زمینشناسی آن کشور سهم بسزایی داشته، بیش از ۴۰مقاله پژوهشی در حوزه‌های دیرینه‌شناسی و زمینشناسی به چاپ رسانده است. به باور ایشان، این دانش پایه و اساس تکامل موجودات زنده‌ای است که امروزه شاهد آن هستیم.
سوزان ابوسعید
بیروت- سیبیل مقصود، محقق حوزه زمینشناسی، پس از کشف انواعی از حشرات و ماهی‌های دوران باستان که به‌صورت فسیل درآمده‌اند، به همراه تیم همکارانش از دانشگاه لبنان، کشفیات مهمی را به جهان معرفی نمودند.
علم چینه‌شناسی که با عنوان «زمینشناسی» نیز شناخته می‌شود، یکی از شاخه‌های علوم زمین است که به بررسی ساختار زمین، سنگ‌های تشکیل‌دهنده آن و فرایندهایی که طی زمان روی آن رخ می‌دهد، می‌پردازد. محققانی همچون سیبیل مقصود، محقق لبنانی، نقش بسزایی در پیشبرد این حوزه داشته و دارند.
سیبیل مقصود اظهار داشت: پیش از ورود به دانشگاه و در پی علاقه‌ی وافر به تحقیق و پژوهش، به این حوزه تخصصی علمی علاقمند شده بودم. بر همین اساس، موفق به ادامه تحصیل در همین رشته گردیدم و توانستم مدارک و دستاوردهای فراوانی را کسب نمایم. وی معتقد است یک زن برای تحقق خواسته‌ها و آرمان‌های خود باید اراده محکمی داشته باشد و از خانواده و اساتید خود خواست که آنها نیز در همین مسیر گام بردارند.
او توضیح داد: من و همکارانم از سال ۲۰۱۵ میلادی تاکنون بیش از ۴۰ مقاله پژوهشی در زمینه‌های دیرینه‌شناسی و زمینشناسی منتشر کرده‌ایم. زیرا علاوه بر کشفیاتمان در این زمینه، این دانش پایه و اساس توسعه و تکامل موجودات زنده امروزی است که شاهد آن هستیم. در زمینه فسیل و کهربا، زمینشناسی کار بسیار دشواری است، چراکه نیازمند دقت و مطالعه عمیق است. با اینحال، زنان زیادی در این حوزه ظهور کرده‌اند و توانسته‌اند محصولات، تحقیقات و کشفیات مهمی را به جهان معرفی نمایند.
اصلاح نقشه‌های زمین شناسی لبنان
سیبیل مقصود درخصوص اصلاح نقشه‌های زمینشناسی توضیح داد: به لطف کشفیاتی که به صورت تیمی انجام داده‌ایم، ابتدا با چندین کشف مهم، کشورمان را به سطح بین‌المللی رساندیم که مهمترین آنها اصلاح نقشه‌های زمینشناسی لبنان بود. از سال ۱۹۵۰ میلادی، نقشه‌های زمینشناسی تأییدشده یا پذیرفته‌شده توسط همه زمین‌شناسان داخلی و خارجی، دارای خطاهایی در تعیین قدمت لایه‌ها و همچنین در ترسیم بودند که به برکت کارهای میکروسکوپی بنده بر روی نمونه‌ها جهت تعیین سن دقیق آنها، توانستیم این نقشه‌ها را اصلاح نماییم. یکی از لایه‌های کشف شده زمینشناسی در لبنان، «سنگ جزین» یا دوران جزینی است که ما آن را کشف کردیم و این نام به سطح بین‌المللی رسیده و در نشریات معتبر ثبت شده است.
سیبیل مقصود با اشاره به اینکه برجسته‌ترین کشفیات آنها «کهرمان» یا همان کهربای لبنانی است که در سراسر مناطق لبنان یافت می‌شود و در یک لایه خاص زمینشناسی قرار دارد، خاطرنشان کرد: شناسایی این ماده نیازمند تجربه زیادی است، چراکه تاکنون حدود ۴۵۰ مکان حاوی کهربا در لبنان شناسایی شده که ۱۰ درصد مساحت کشور را تشکیل می‌دهد. ۳۵ مورد از این مکان‌ها حاوی حشرات یا جانوران فسیل شده‌ای بوده‌اند که در کهربا حفظ شده‌اند. طبقه‌بندی این موجودات اعم از حشرات و گیاهان، آن چیزی است که کهربای لبنانی را در میان کشفیات مهم جهانی مطرح کرده و چندین نوع کهربای دیگر کشورها مانند روسیه، میانمار و چین را به چالش کشیده است. وی تصریح کرد با وجود کوچک بودن لبنان، اما محیط زیست آن از تنوع زیستی بسیار بالایی برخوردار است.
نخستین نمونه‌های یافت شده ردپای دایناسور در منطقه خاورمیانه
سیبیل مقصود در اظهاراتی خاطرنشان کرد کشفیات مهم دیگری نیز داشته‌اند، از جمله بقایایی از استخوان‌ها و دندان‌های دایناسورها، علاوه بر آثاری از ردپاهای دایناسور که در لبنان و سرتاسر جهان مورد توجه گستردهای قرار گرفته‌اند. چراکه آنها نخستین نمونه‌های یافت شده ردپای دایناسور در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شوند. در اینجا سخن از دایناسورهای متعلق به لایه زمینشناسی جیزینین در نقاطی همچون بطحە و غوسطا است. همچنین وی به ثبت سه کشف به نام خودشان نیز اشاره کرد.
سیبیل مقصود خاطرنشان کرد: با نگرانی از اینکه این کشفیات در اثر فعالیت‌هایی مانند حفاری و ساخت جاده مخرب یا ناپدید شوند، ما با همکاری مسئولان ذیربط توانسته‌ایم از محل آنها محافظت کنیم. حفظ کهربا و فسیل‌هایی که دیگر وجود ندارند به حفظ ارزش علمی بسیار بالای آنها کمک می‌کند.
سیبیل مقصود ادامه داد: هنگامی که ما فسیل یک حیوان، جلبک یا ماهی را کشف می‌کنیم، می‌توانیم خانواده باستانی آن موجود را ترسیم کرده و بفهمیم در چه محیطی اعم از دریاها، جنگل‌های استوایی، آب‌های شور و غیره می‌زیسته است. همچنین با کشف فسیل یک ماهی می‌توانیم خانواده آن و چگونگی تکامل آن را در طول زمان بررسی کنیم. این موارد به ما کمک می‌کند تا محیط باستانی این موجودات را کشف نماییم. علاوه بر این، این حیوانات نیاکان خانواده‌های فعلی موجودات زنده محسوب می‌شوند که به درک و مطالعه آنها کمک شایانی می‌کند.
بە زودی در مورد کشف مهم دیگری اطلاع‌رسانی می‌کند
سیبیل مقصود در افشاگری‌ای اعلام کرد که به زودی یک کشف علمی مهم را از طریق رسانه‌های گروهی به اطلاع عموم خواهند رساند. انتظار می‌رود این کشف لبنان را دوباره در عرصه جهانی مطرح سازد، به ویژه اینکه کهربای لبنانی قدیمی‌ترین در جهان به شمار می‌رود و تعداد بسیار زیادی از جانوران و موجودات منقرض شده بسیار نادر در آن یافت می‌شود که در هیچ جای دیگری یافت نشده‌اند.
سیبیل مقصود اشاره کرد که لبنان در گذشته همانند امروز نبوده و کشورهای اطراف نظیر سوریه و اردن نیز شرایطی مشابه لبنان را داشته‌اند، اما به دلیل کمبود محقق در آن مناطق، کاوش‌های چندانی صورت نگرفته است. وی خاطرنشان کرد آب و هوای گرمسیری منطقه باعث شده در گذشته و عصر دایناسورها و کهربا، یعنی حدود ۱۳۰ تا ۱۵۰ میلیون سال پیش، تنوع زیستی غنی‌ای در این منطقه وجود داشته باشد.
بنا به گفته سیبیل مقصود، لبنان در گذشته دارای جنگل‌های استوایی با درختان کاج بوده که صمغ ترشح می‌کردند. اما پس از مدتی دانه‌های کهربا فروریخته و این مواد در خاک لبنان باقی مانده است. وی به عنوان یک محقق، تأکید داشت که باید با دقت در پی یافتن فسیل‌ها بود. وی افزود: اهمیت کهربای لبنانی به عنوان یک ماده نیست، بلکه به عنوان یک منبع علمی ارزشمند است که سریعاً تجزیه شده و تنها برای انجام مطالعات و تحقیقات باارزش است.
سیبیل مقصود در پایان سخنان خود تأکید کرد: ما باید این ثروت علمی را حفظ نماییم و در هر کشوری باید موزه تاریخ طبیعی وجود داشته باشد. در حال حاضر ما در موزهای حضور داریم که توسط اساتید دانشگاه لبنان تأسیس شده و این موزه می‌تواند شماره یک جهان باشد. هر کشف جدیدی را در این موزه قرار می‌دهیم که در حال حاضر دارای بایگانی و ثروت عظیمی است که ارزش آن را نمی‌توان برآورد کرد. اما متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا از مسئولین و ذینفعان درخواست می‌کنیم به آن اهمیت دهند، چرا که لبنان را به جایگاه بین‌المللی رسانده است.
