مرکز خبر- در مورد گرمترین نقطه‌ی جهان بحث‌های بسیاری وجود دارد، برخی صحرای العزیزیه‌ی  لیبی که بالاترین دمای ثبت شده در آن ۵۸ درجه سانتی‌گراد است را گرمترین نقطه جهان می‌دانند و برخی دره‌ی مرگ کالیفرنیا با ۵۶ درجه سانتی‌گراد را نقطه‌ی داغ زمین معرفی کرده‌اند.

اما اکنون ماهواره‌های ناسا چیز دیگری را به اثبات رسانده‌اند و گرمترین نقطه‌ی زمین را در ایران و در ۸۳ کیلومتری مرکز استان کرمان در منطقەی شهداد ثبت کرده‌اند، دشت گندم بریان در جنوب شرقی ایران و در شمال شرقی استان کرمان، به‌عنوان گرمترین نقطه‌ی دنیا ثبت شدە است.

دشت گندم بریان در شهداد کرمان

بیابان لوت لقب زیباترین و در عین حال گرمترین نقطه‌ی جهان را به خود نسبت داده ‌است، در ۸۰ کیلومتری کویر شهداد منطقه‌ای به نام گندم بریان یا ریگ سوخته وجود دارد که در تابستان با دمای نزدیک به ۷۱ درجه‌ی سانتی‌گراد رکورد‌دار گرمترین نقطه‌ی جهان شده ‌است، به‌دلیل نداشتن جاده و راه مشخص دست‌یابی به آن به سختی و تنها با همراهی تعداد معدودی که آشنا به مسیرها هستند امکان‌پذیر است.

شهداد با نام تاریخی خبیص و جمعیت ۲۴۰۰۰ نفری، در ۷۰ کیلومتری شمال شرق کرمان، در حاشیه‌ی باختری لوت مرکزی قرار گرفته‌ است و بزرگ‌ترین بخش استان کرمان به‌شمار می‌رود. شهر باستانی شهداد با دیرینگی ۶۰۰۰ ساله در سال ۱۳۴۷ خورشیدی توسط کاوشگران سازمان میراث فرهنگی ایران کشف شد، این محوطه به‌نام محوطه‌ی تاریخی-باستانی ''آراتا'' نام‌گذاری شده‌ است.

گروهی از باستان‌شناسان، شهداد را کلیدی برای شناخت فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی تمام منطقه‌ی جنوب شرقی ایران در هزاره‌ی سوم قبل از میلاد می‌دانستند. عده‌ای هم آن را با شهر گمشده‌ی سومری آراتا منطبق می‌دانستند (در گل نوشته‌ی سومری نام آراتا بسیار به‌کار رفته‌ است) طبق متون سومری آراتا سرزمینی بود در شرق انشان. هانسمن انگلیسی، سرزمین انشان را همان فارس می‌داند و شهر سوخته واقع در استان سیستان و بلوچستان را شهر حماسی آراتا می‌دانست، نظریه‌ای شهداد را مرکز ایالت آراتا می‌داند، که یکی از چند ایالات خودمختار امپراتوری عیلام به‌شمار می‌رفته است.

چرا به دشت شهداد گندم بریان می‌گویند؟

شهداد نزدیک‌ترین شهر به دشت گندم بریان است و اهالی آن معتقدند وجه تسمیه‌ی نام گندم بریان این بوده که چون در مجاورت جاده‌ی ابریشم قرار داشته، در طول سال کاروان‌های زیادی از آنجا عبور می‌کرده‌اند و در فصل گرم سال به چشم خود دیده بودند، که گندم‌هایشان در اثر شدت گرما برشته می‌شود و بر همین اساس نام گندم بریان را بر آ‌ن نهادند.

گندم بریان در محدوده‌ی بیابانی در حاشیه‌ی کویر لوت کرمان و در مساحتی معادل ۴۸۰ کیلومتر مربع، در شرق رودخانه‌ی شور قرار گرفته و با مرکز شهر تنها ۸۳ کیلومتر فاصله دارد، مشاهدات محلی در این منطقه نشان می‌دهد، که به دلیل شدت گرمای هوا این نقطه از زمین، کاملا خالی از حیات است. به‌خصوص در تابستان که دمای آن به ۷۱ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد، حضور روزانه در این نقطه‌ی زمین غیرممکن است و تنها در زمستان و اوایل بهار می‌توان از این تنور طبیعی کره‌ی زمین بازدید کرد.

ساز‌ەهای طبیعی و زیبای کلوت‌های شهداد در موازات تل ماسه‌های عظیم شرق کویر لوت قرار دارند و نامشان را در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسانده‌اند، کارشناسان و باستان‌شناسان معتقدند در این منطقه آثار زیادی نظیر سفال، مجسمه و زیورآلات به‌دست آمده‌اند و قدیمی‌ترین اثری که از دل این کویر پیدا شده، درفش شهداد است.

کلوت چیست؟

کلوت به برجستگی‌های بین شیارهای U گفته می‌شود. یک صافی در رأس این برجستگی‌ها وجود دارد که در سمت مقابل باد این برجستگی یک سطح شیبدار تیز، قرار گرفته است. این اشکال در اثر رسوبات و فرسایش‌های بسیار قدیمی و نرم دریاچه‌ها به‌وجود می‌آیند و به شکل تپه‌های فرسایشی به نظر می‌آیند. بنابر باور برخی، کلوت از دو واژه‌ی "کل" به معنای آبادی و "لوت" که نام همین منطقه یعنی دشت لوت، تشکیل شده است. وسعت کلوت‌های شهداد کرمان ۱۱ کیلومتر مربع بوده و حدود ۲۰ هزار سال پیش در اثر فرسایش باد و آب شکل گرفته‌اند، طول کلوت‌های شهداد کرمان ۵۱۴ کیلومتر و عرضشان ۷۰ کیلومتر است و از شمال تا جنوب کشیده شده‌اند.