بحران آب و حال نامساعد اورمیه

بحران آب در استان اورمیه به سطح هشدار رسیده و سه سد مهاباد، بوکان و حسنلو در حالت اضطراری قرار گرفته و منابع آبی، رودخانه و سرچشمه‌های طبیعی خشک یا کم آب گشته‌اند. مردم استان نه تنها از مشکلات کمیت آب بلکه از کیفیت آن نیز گلایه دارند.

 

ویان مهرپرور

مهاباد- چشم‌ها دارند به دیدن حوض‌های خالی عادت می‌کنند و مسئله‌ی  بحران آب در ایران، اینروزها در صدر اخبار و البته نگرانی‌ها قرار گرفته است. اورمیه نیز، به عنوان یکی از استان‌های پر آب در جغرافیای ایران، به این وضعیت بحرانی نزدیک شده و شرایط تاجایی پیش رفته است که ذخایر سدها، بخش کشاورزی، دامداری و حتی  چهره‌ی شهرها و تأمین نیازهای شهروندی را دگرگون ساخته است. شهرهای استان، از سردشت تا ماکو با مشکلات آبی، همچون عدم دسترسی به آب مصرفی و قطعی مکرر روبه‌رو هستند.

 

قطعی مکرر و بدون برنامه

زندگی روزمره بدون آب مشکلات زیادی به همراه دارد، مشکلاتی که اینروزها در شهر و روستاهای اورمیه به وفور دیده می‌شود؛ روستاهایی که پیشتر در مهاباد، اورمیه، سردشت، خوی، بوکان و ... از دسترسی به آب محروم بودند، اینروزها سایه‌ی محرومیت را بیشتر احساس می‌کنند و بخش کشاورزی و دامداری در حال طی کردن روزهای سخت خود است اما در داخل شهرهایی چون اورمیه، پیرانشهر، بوکان، شنو، نغده و ... هم این مشکلات به روزمره‌ی مردم اضافه گشته است.

سمیرا.ص از شهر شنو قطعی آب را چنین توصیف می‌کند:« هر شب منطقه به منطقه آب شنو چند ساعت قطع می‌شود و اخیرا چند روزیست فشار آب کم است. برخی روزها آب کلا قطع بود و مردم از آب یکی از مساجد که به سرچشمه‌یی در کوه وصل است استفاده می‌کردند و برایش صف گرفته بودند.»

هونیا.ح نیز در شهر اورمیه و منطقه فجر از ازدیاد پمپ‌های آب می‌گوید و از قطعی همزمان آب و برق، که در هنگام ظهر مردم را به ستوه آورده است. هونیا در این باره می‌گوید:« فشار آب همیشه کم است. مردم اکثرا مجبور به نصب پمپ‌های آب شده‌اند. وضعیت طوریست کسانی که پمپ دارند وقتی برق قطع می‌شود آب ندارند و سایر مردم وقتی دیگران از پمپ استفاده نمی‌کنند اندکی فشار آبشان بیشتر می‌شود اما در کل از ساعت۱۲ ظهر تا ۶ عصر آب نداریم.»

در شهر بوکان نیز مشکل قطعی آب، ساکنان شهر را با مشکل روبه‌رو کرده است. دریا.ف از مشکلات خود چنین می‌گوید:« تأمین آب مدت‌هاست در این شهر با مشکل روبه‌روست و آب سد بزرگ بوکان هم برای ساکنین نیست و صرف مصارف صنعتی در شهری چون تبریز می‌شود. فشار آب کم است و بدون برنامه آب قطع می‌شود. زندگی در این گرما بدون آب بسیار دشوار است.»

گزارش‌هایی از قطعی و افت فشار آب از شهرهایی چون پیرانشهر، ماکو، خوی و مهاباد هم حاکی از وجود این مشکل در بسیاری از شهرهای استان است.

 

نبود آب سالم

عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم در بسیاری از شهرهای استان مردم را با مشکل رو‌روبه کرده و سلامت آنان را تهدید می‌کند. گلاویژ.م یکی از ساکنان شهر سردشت از بی‌کیفیتی آب آشامیدنی در این شهر می‌گوید. گلاویژ ضمن اشاره به این موضوع ادامه می‌دهد:« انگار با قطع برق کیفیت تصفیه‌ی آب هم پایین می‌آید. اگرچه مشکل آب تمیز و افت فشار گه‌گاه در این شهر پیدا شده اما با شدت گرفتن قطعی برق در برخی نقاط، آب کثیف و گل‌آلود و یا گاهی قطع می‌شود. آب غیر قابل استفاده است و مجبوریم از سرچشمه‌های طبیعی در کوه‌ها آب تهیه کنیم که بسیاری از آنان همانند گذشته آب ندارند و سد هم بسیار کم آب بنظر می‌رسد.»

در نغده نیز که سال‌هاست به دلیل سنگینی آب مردم مجبور به حفر چاه‌های خانگی شده‌اند، آب لوله‌کشی را تنها برای مصارفی غیر آشامیدن بکار می‌بردند اما به گفته‌ی خدیجه.س مشکلات آب دامنگیر این شهر هم شده است. وی می‌گوید:« آب‌های لوله کشی غیر قابل آشامیدن بود و حالا گل‌آلود شده است. اکثر مردم در خانه‌ها چاه آب دارند ولی با قطع برق نمی‌توانند از آن استفاده کنند و در برخی مناطق حتی چاه‌ها هم دیگر آب چندانی ندارند.»

 

بحران جدی آب در استان

مسئولان حکومت در تلاش هستند بحران آب را به مصرف بالای شهروندان و تغییرات اقلیمی نسبت دهند و اخیرا به دنبال تصویب طرح سهمیه‌ بندی آب هستند اما گفته می‌شود که استفاده‌ی بی‌رویه در صنعت، سد سازی و به دلیل سودهای اقتصادی و عدم مدیریت علمی، بیشترین تأثیر را بر این بحران داشته است.

هم اکنون وضعیت سه سد مهاباد، بوکان و حسنلو در حالت اضطراری قرار گرفته و منابع آبی، رودخانه و سرچشمه‌های طبیعی خشک یا کم آب گشته‌اند بطوریکه آب رودخانه‌ای چون مهاباد نسبت به سال گذشته ۹۰ درصد کاهش یافته است. این شرایط وضعیت آب استان را بحرانی توصیف می‌نماید.