انقراض گسترده‌ی گونه‌های درختی، بوم‌شناسی و اقتصاد را تهدید می‌کند

دانشمندان خواستار محافظت از درختان در معرض خطر و جلوگیری از آسیب‌های زیست محیطی و اقتصادی ناشی از آن شده‌اند.

مترجم: آوا شاعری

مرکز خبرـ سازمان بین‌المللی حفاظت از باغ‌های گیاه‌شناسی (BGCI)با همراهی گروه تخصصی درختان جهانی و کمیسیون بقای گونه‌های اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN SSC)، در مقاله‌ای که چهارشنبه‌­ی گذشته در مجله­‌ی جدید بنیاد گیاه‌شناسی «گیاهان، مردم، سیاره» منتشر شد، جزئیات این «هشدار به بشریت» را تشریح کردند.

به عقیده­‌ی آنها سهل­‌انگاری در جلوگیری از انقراض گونه­‌های درختی، ممکن است موجب از دست رفتن درآمد، شغل و معیشت میلیاردها نفر در سراسر جهان شود.

مالین ریورز، نویسنده‌­ی اصلی و رئیس اولویت‌بندی حفاظت درBGCI، در بیانیه‌ای گفت: «سال گذشته گزارشی را از وضعیت درختان جهان منتشر کردیم که نشان داد یک سوم گونه‌ها در معرض خطر انقراض هستند. مقاله­‌ی جدید مطالعه‌ای است پیرامون تاثیر گسترده­‌ی این انقراض بر سایر گونه‌­ها، اکوسیستم­‌ها و بشریت و نشان می­دهد برای جلوگیری از انقراض بیشتر گونه­‌های درختی و بازیابی اکوسیستم‌­های آسیب دیده‌ای که آنها تشکیل می­‌دهند واکنشی قوی و فوری لازم است.»

نماینده­‌ی باغ‌های گیاه‌شناسی در بیش از ۱۰۰ کشور(BGCI)، گزارش وضعیت درختان جهان را در سپتامبر ۲۰۲۱ منتشر کرد که نشان می‌­دهد ۳۰ درصد از حدود ۵۸۰۰۰گونه درختی سراسر جهان در معرض خطر انقراض هستند.

اگرچه تهدیدها به نسبت منطقه متفاوت است اما طبق این مقاله تهدیدهای اصلی درختان از بین رفتن زیستگاه ناشی از گسترش کشاورزی، قطع درختان، دامداری و توسعه‌ی شهری است. همچنین رژیم‌های آتش سوزی، تولید انرژی و استخراج معادن و گونه‌های مهاجم نیز مطرح است. انتظار می­رود تغییرات آب و هوایی نیز در آینده تشدید شده و این مشکلات را وخیم­‌تر کند.

نیمی از تمام گونه‌های جانوری و گیاهی شناخته­‌شده روی زمین برای حفظ زیستگاه خود به درختان متکی هستند و جنگل­‌ها، نیمی از ذخیره کربن و سه چهارم آب شیرین قابل دسترس گونه‌ها را تامین می­‌کنند.

نویسندگان مقاله هشدار می‌دهند که «انقراض گسترده­‌ی گونه‌­های درختی منجر به تلفات عمده­‌ی تنوع زیستی در سایر گونه‌ها خواهد شد و چرخه‌­ی کربن، آب و مواد مغذی را در اکوسیستم‌­ها به‌طور اساسی تغییر می‌دهد.»

نویسندگان در رابطه با جنبه­‌های اقتصادی می­‌گویند جنگل­‌ها با تولید چوب، میوه و دارو تقریباً ۳/۱ تریلیون دلار از اقتصاد جهانی را تشکیل می­‌دهند.

از بین رفتن حتی یک گونه درخت می‌تواند یک اکوسیستم را «به طور قابل توجهی» تغییر دهد و موجب تشکیل یک اثر دومینویی یا یک «آبشار انقراض» شود.

IUCN یک «لیست قرمز» از گونه‌های در معرض تهدید منتشر کرده است که در آن شمار گونه­‌های درختی از پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان بیشتر است.

 این مقاله هفت اقدام را برای جلوگیری از انقراض گسترده­‌ی گونه­‌های درختی سیاره پیشنهاد می­‌کند که شامل شامل حفظ و احیای جمعیت درختان طبیعی، مقابله با تهدیدات مستقیم مانند قطع غیرقانونی درختان، و الزام حفاظت از درختان در سیاست‌ها و قوانین محلی و بین المللی است.

آدریان نیوتن، رئیس مشترک گروه تخصصی درخت جهانی IUCN SSC، در این بیانیه گفت: «بشر باید همواره به یاد داشته باشد درختان چگونه در تمام طول تاریخ بشریت زندگی ما را غنی کرده و از آن حمایت کرده‌­اند و هنوز می‌­کنند. با این حال اگر نتیجه­‌ی اعمالمان را در نظر نگیریم و رفتارمان با درختان را تغییر ندهیم این‌ها از بین خواهد رفت.»

«اگرچه هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری در مورد زیست شناسی، اکولوژی و شگفتی درختان وجود دارد اما ما راه­‌های محافظت از درختان را می‌دانیم و همچنین می‌دانیم که اکنون زمان اقدام است.»