هدیل عمر

ادلب- زنان شاغل و مجرد مقیم ادلب با چالش‌ها و مشکلات متعددی روبرو هستند. آنها مسئولیت سنگین پرورش و تأمین مالی فرزندان خود را برعهده دارند. این در حالی است که شرایط دشوار اقتصادی و معیشتی، بر مشکلات این گروه افزوده و آنها را تحت فشارهای روانی و جسمی مضاعفی قرار داده است.

رائده خالد، شهروند ۳۲ ساله، آواره و پناهنده ساکن اردوگاه‌های شهرستان اطمه واقع در شمال استان ادلب، مجبور است هر بار که جهت کار روزمزد در مزارع اطراف شهرستان مشغول به فعالیت می‌شود، سە فرزند خود را بە یکی از بستگان خویش بسپارد. وی اشتغال در امور زراعی را فرصتی مغتنم برای تأمین نیازهای مالی خانواده و فرزندان تحت‌ سرپرستی‌اش می‌داند، از آنجا که پس از درگذشت همسرش -در اثر ابتلا به ویروس کرونا- به عنوان تنها سرپرست خانواده انتخاب شده است.

وی تأکید نمود که مسئولیت‌های سنگینی که بر دوش او قرار گرفته، در کنار اشتغال به کار خارج از منزل، امکان نظارت و پیگیری مناسب امور مربوط به فرزندانش را از وی سلب نموده است. از یک سو ساعات کاری طولانی و از سوی دیگر خستگی و فرسودگی ناشی از بازگشت به منزل، پرداختن به امور تربیتی و مراقبتی فرزندانش را به شدت دشوار و پر چالش ساخته است.

وی با اشاره به اینکە «هیچ راهی نیست» می‌گوید: مجبور است یا با فرزندانش بماند و از آنها مراقبت کند و یا به کار طاقت‌فرسا و طولانی‌مدت خود ادامه دهد که تنها بخش اندکی از نیازهای اساسی‌اش را تأمین می‌نماید. ترک شغل موجود منجر به قرار گرفتن در شرایط دشوارتر معیشتی و اقتصادی خواهد شد، از آن رو که منبع درآمد جایگزینی در اختیار ندارد.

رائدە خالد مجدداً تأکید نمود که همواره احساس کوتاهی و نارسایی در قبال فرزندانش را دارد، اما در شرایط فعلی و با توجه به محدودیت گزینه‌های پیش رو، اجباراً چنین وضعیتی را تحمل می‌کند، به ویژه اینکه وضعیت اقتصادی بسیار سختی دارد؛ به گونه‌ای که درآمد روزانه اندک وی، در برابر افزایش مستمر قیمت‌ها، تنها امکان خرید مقداری نان و چند نوع سبزیجات را برایش فراهم می‌سازد.

رائدە خالد مجدداً تأکید نمود که در حال جست‌وجو برای یافتن شغل دیگری است که امکان اختصاص وقت کافی به انجام وظایف منزل و نیز مراقبت شایسته از فرزندانش را فراهم سازد، به ویژه اینکه بزرگ‌ترین فرزند وی در سال آینده وارد مقطع ابتدایی می‌شود و نیازمند نظارت و توجه بیشتری خواهد بود.

زنان کارگر نیز می‌گویند: تعادل بین مسئولیت‌های خانه‌داری و شغلی بسیار دشوار است؛ امری که باعث شده بسیاری از آنها به دلیل نبود خدمات مراقبتی جایگزین مناسب، ناچار به ترک شغل خود شوند. اکثر زنان شاغل، تربیت و مراقبت از فرزندانشان را بر حفظ مشاغل‌شان ترجیح می‌دهند؛ از بیم آنکه در غیاب مادر، فرزندان گمراه و بدرفتار شوند.

فاطمه عدول، شهروند ۲۸ ساله، آواره ساکن اردوگاه پناهندگان مشهد روحین در شمال استان ادلب، تحت فشارهای روانی مداوم ناشی از رفتار نامناسب خانواده و فرزندانش قرار دارد که پس از طلاق، سرپرستی آنها به وی سپرده شده است. والدین و خواهر و برادران وی با اعمال فشارهای روحی و جسمی بر وی، تلاش می‌کنند تا او را از فرزندانش جدا نموده و گاهاً حتی مورد آزار و اذیت فیزیکی قرار می‌دهند.

فاطمە عدول با اشاره به پایبندی خود به فرزندانش علی‌رغم تمامی خشونت‌ها و نقض حقوقی که با آن مواجه است، چنین می‌گوید: حتی اگر بمیرم فرزندانم را ترک نمی‌کنم» و تأکید می‌نماید که پیوسته در جست‌وجوی فرصت شغلی مناسبی به‌سر می‌برد تا بدین وسیله بتواند نیازهای فرزندانش را تأمین نماید.

سعاد صبیح مشاور امور خانواده و اجتماعی، معتقد است مسئولیت‌های نگهداری فرزندان و توجه به نیازهای آنها، مادر شاغل یا مطلقه را در شرایط نبود سرپرست کافی و زیر فشارهای اجتماعی خانواده، دچار استرس‌ها و فشارهای روحی و جسمانی بسیاری می‌نماید.

سعاد صبیح با تأکید بر اینکە ضروری است میزان نفقه‌های طلاق به نحوی افزایش یابد تا با شرایط معیشتی و اقتصادی جامعه همخوانی داشته باشد و حقوق زنان مطلقه و فرزندانشان تضمین شود، گفت: این امر به طور قابل‌توجهی باری را که در حال حاضر بر دوش زنان مجرد( جداشدە) قرار دارد، کاهش خواهد داد تا آنها بتوانند بدون نیاز به درخواست کمک از دیگران، هزینه‌های مربوط به فرزندانشان را تأمین نمایند.