اسماء فتحی

القاهره- چندهمسری یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های پیش روی زنان در دوران اخیر است، جایی که مرد تمام حقوق زن را هر از چند گاهی زیر پا گذاشته و خواستار "حق چندهمسری" می‌شود و در واقع کسی که این موضوع را می‌پذیرد آن را بدون استدلال به قوت ایمان زن مرتبط می‌کند.

 

ازدواج البیج رامی و بازگشت دوباره‌ی جنجال‌ها

 بعد از ماجرای ازدواج البیج رامی قهرمان المپیک بدن‌سازی، صحبت در مورد چندهمسری دوباره به شدت مطرح شد. بدترین چیز نحوه‌ی درک موضوع بود، زیرا او به رسانه‌ها گفت که تصاویر برای او نامفهوم است و از آن اطلاعی ندارد گویی خارج از این معادله است.

فاطمه المکی، راهنمای آموزش خانواده، گفت: موضوع چندهمسری پس از ازدواج  البیج رامی برای دومین بار بسیار حساس است و بخش وسیعی از بحث را به خود اختصاص داد و وضعیت جنجالی بوجود آورد، زیرا مردان معتقدند که این حق مشروع اوست. زنان نیز آن را یک خیانت می‌دانند، به‌ویژه وقتی همسر اولش سال‌ها قبل از قهرمانی در المپیک و افزایش تبلیغات اخیر، او را تحمل کرد تا او به موفقیت و شهرت دست یابد.

 

در چندهمسری، اجبار حاکم بر اوضاع است، هر چند برخی خلاف آن را ادعا کنند

 هر از چند گاهی صحنه‌هایی را می‌بینیم که حکایت از پذیرش چندهمسری از سوی برخی همسران دارد، اما با بررسی موضوع متوجه می‌شویم که این امر خلاف واقعیت است.

برخی از زنان به دلیل حمایت نشدن از نظر اقتصادی یا ترس از دست‌دادن فرزندان و برای ادامه‌‌‌ی زندگی عادی مجبور به پذیرش این امر هستند، اما این نیز به قیمت طرد شدن آنها است.

ما نمی‌توانیم اجبار را فقط به همسر اول محدود کنیم، بلکه همسر دوم یا جدید، صرف نظر از تعداد آن‌ها، به دلایل متعددی از جمله فشارهای اجتماعی، نیاز به حمایت مالی و ترس از فشارهای پس ازطلاق و بیوه شدن مجبور به انجام این کار می‌شود.

 

پیوند چندهمسری با درجه‌‌ی ایمان و تأثیر روانی آن بر زنان

فاطمه المکی راهنمای آموزش و خانواده می‌گوید، برخی بر اساس آنچه در بسیاری از کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس اتفاق می‌افتد، چندهمسری را به ایمان پیوند می‌دهند که به قول او هیچ ربطی به واقعیت ندارد.

من این را در نظر گرفتم که احساسات زنان تقریباً یکسان است، بنابراین مسئله‌ی دیدن یا انتخاب همسر برای دیگری از نظر روانشناسی یک عمل آسیب‌زا است و بسیاری از تعادلات میان همسران در طول زندگی مشترک را از بین می‌برد و مرد متوجه وسعت دردی که زن دربرابر این موضوع می‌کشد، نیست.

وی در ادامه می‌گوید که با چشمان خود دیده است که چگونه مردان با تجربیات خود و مواردی که به او ارائه می‌شود، موقعیت خود را توجیه می کنند. بسیاری از آنها تمایل به ازدواج با دیگری را دلیلی بر پایبندی آنها به همسر اول می‌دانند زیرا او چندهمسری را به ترک همسرش ترجیح داده است.

 

تضاد منافع

 حرف آخر در مسئله‌ی چندهمسری عینی نیست زیرا این مصلحت است که آن را در غلبه‌ی تعادل قرار می‌دهد یا آن را برانداز می‌کند و موقعیت زن، تعیین‌کننده‌ی توانایی او در حل این وضعیت است، زیرا بسیاری از زنان فاقد یک موضع واحد و اصولی در مورد آن هستند.

فاطمه المکی مشاوری آموزش خانواده که حدود ۱۲ سال در این پرونده کار کرده است با تایید این موضوع که جایگاه همسر در موضوع چندهمسری تعیین‌کننده است. اگر همان زن دوم باشد، توجیهاتی ایجاد می‌شود که چندهمسری حق است، ممکن است زن اول نقض داشته باشد، شرایط را داشته باشد و ازدواج او با دیگری او را رسوا نکند.

همین تناقض است که باعث عدم تعادل ظاهری در برخورد با چندهمسری شده است. تصمیم‌گیرنده و موضع‌گیری در آن به نفع همسر است، آیا او مجرم است یا قربانی، برنده است یا بازنده.

 

داستان‌هایی از زندگی واقعی

فاطمه المکی داستان‌هایی از زندگی واقعی زنانی که در معرض این بحران قرار گرفته‌اند نقل کرد، از جمله زمانی که یک عروس از او مشاوره خواست و گفت: "مردی به عنوان داماد از من برای همسر دوم خواستگاری کرد که بعد از طلاق من به طور اتفاقی در خیابان با او آشنا شدم. وی همکار من در دانشگاه بود و مشکل من این است که او با دیگری ازدواج کرده است." دختر و خانواده‌اش شرط گذاشتند که به همسر اولش بگوید.

وی افزود: آن دختر از شرایط سختی رنج می‌برد که باعث شد برای رهایی از وضعیت خانواده و کنترل آنها بر این موضوع به فکر ازدواج عرفی از او بیفتد و در نهایت به عقد ازدواج رسمی توسط یک وکیل منتهی شد. فهرستی از اموال منقول و معوقه را برای او نوشت، اما او قرارداد را ثبت نکرد تا همسر اولش از آن مطلع نشود.

فاطمه مکی افزود که مردی دچار بحران دیگری شد که به دلیل بدتر شدن رابطه‌ی صمیمانه، همسرش به او گفت که حاضر است با زن دیگری ازدواج کند. در واقع یک وکیل مطلقه بود که برخی از قراردادهای او را مدیریت کرد و با او ازدواج کرد تا این که همسرش به بیماری کرونا دچار شد.

همسر اولش از این موضوع آگاه بود، اماچنین به نظر می‌رسد که کاملاً از این موضوع بی‌خبر است و وقتی وکیل برای دیدن نزد او آمد، بسیار از او استقبال کرد و شروع به صحبت با او در مورد ماهیت مردان کرد و تهدید کرد اگر همسرش به فکر ازدواج دیگری افتاد، او را تهدید کند و حتی اظهار داشت که در صورت نزدیکی هر زن به همسرش او را ترک نمی‌کند.

فاطمه المکی، مشاور خانواده، بر لزوم احترام همسر به شریک زندگی خود(زنی که به او اعتماد دارد)، تاکید کرد و اظهار داشت در کنار او زندگی خود را تکمیل خواهد کرد و امیدها و آرزوها را برای خانواده ترسیم کرد، رنج کشید و برای رسیدن به آرزوهای خود استقامت ورزید. با توجه به این‌که ابتدایی‌ترین حقوق زن این است که با رها کردن، غفلت یا سهل‌انگاری در حقش خیانت نشود.