سرگردانی همراهان بیمار در بیمارستانهای کرماشان
سرگردانی همراهان بیمار در بیمارستانهای سراسر ایران و نبود مکانی برای استراحت و آسایش آنها یکی از معضلات بیشمار نظام بهداشت و درمان است.
ژوان کرمی
کرماشان- بیمارستان امام رضای کرماشان بزرگترین مرکز آموزشی-درمانی در کل استانهای غرب جغرافیای ایران (روژهلات کوردستان) میباشد. این بیمارستان که ادعا میشود از بیش از ۷۵۰ تخت برای خدماتدهی به بیماران برخوردار است، زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی کرماشان اداره میشود، اما مکانی مختص به همراهان بیمار ندارد! کافی است سری به این بیمارستان بزنید و با خیل همراهان بیماری مواجه شوید که در محوطه، میان چمنها، زیر سایەی درختان، در راهروهای بیمارستان و در خوشبینانەترین حالت در نمازخانه مشغول استراحت هستند.
این در حالی است که محوطه و فضای بیمارستان اعم از راهروها و چمنهای آن میتواند عامل انتقال هرگونه بیماری باشد و طبق هیچ استانداردی مردم نباید آنجا را برای استراحت و دراز کشیدن انتخاب کنند، اما ظاهرا مردم چارەای جز این ندارند. گهگاه روی نیمکتهای داخل راهرو و گهگاه در محوطه کف زمین و گاها در چمنها زیراندازی پهن کرده و شام و نهار خود را میل میکنند و در نهایت همانجا هم میخوابند.
در بیمارستان طالقانی کرماشان نیز ماجرا بر همین منوال است. در این بیمارستان که یکی از شلوغترین و پر مراجعترین بیمارستانهای استان است، اتاقی با حدود ۲۰-۳۰ متر مساحت به محل اسکان همراهان بیمار اختصاص داده شده است و در آن چند صندلی فلزی گذاشتەاند که فرد نمیتواند یک ساعت روی آنها دوام بیاورد. آنان ناچار در محوطەی بیمارستان و کف زمین استراحت میکنند که به شدت آسیبزاست.
در روز تهیەی گزارش با خانوادەای مواجه شدیم که تعدادی از اعضای خانوادەی خود را در جریان تصادفی شدید در جاده از دست داده و در سوگ عزیزان خود بودند، اما جایی بهتر از کف محوطە و کنار دیوار وجود نداشت و آنان نیز همچون چند خانوادەی دیگر یک زیرانداز پهن کرده و با استرس و دلهرەی فراوان منتظر سرنوشت کودکی بودند که در اتاق عمل زیر تیغ جراحان بود.
این مسائل نشان از این دارد که نظام عریض و طویل بهداشت و درمان در ایران، نه تنها از پس بحرانهای کلانی همچون کمبود و نایاب شدن دارو و گرانی آن، خدمات درمانی، کنترل اپیدمیها و فساد گسترده در سیستم بهداشت و درمان برنمیآید، بلکه حتی در مقابل حل نمودن مشکلات خردتر نیز درمانده است. در همین خصوص با چند همراه بیمار در بیمارستان امام رضا گفتوگو نمودیم.
یکی از عوامل ایجاد تنش و درگیری
«هدیە.ک»زن میانسالی است که خواهر مریضش جهت عمل جراحی در بیمارستان بستری است و او به عنوان همراه باید کنارش باشد. وی میگوید: وقتی مریض در بخش بستری میشود به یک همراه اجازه میدهند که کنارش باشد، اما در مراحل دیگر همراهان در میان راهروها یا محوطه سرگردانند. مخصوصا بخش اورژانس که وضعیت وخیمی دارد. در اورژانس اغلب وضعیت روحی همراهان هم مناسب نیست و باید مکانی بدون تنش برایشان فراهم شود. اما آنان در اکثر بیمارستانها همین وضعیت را دارند و به نظر من یکی از دلایل تنشها و درگیریهای همراهان بیمار با کادر درمان و پزشکان همین مسئله است. وقتی هیچ خدماتی به همراهان بیمار ارائه نمیشود، نمیتوانند به خوبی استراحت کنند، استرس و اضطراب دارند، فضا شلوغ است، در چنین وضعیت ایجاد تنش و درگیری چیز دور از انتظاری نخواهد بود.
کف راهرو، کنار آسانسور!
با همراه دیگری به نام «قاسم.میرزایی» گفتوگو نمودیم که از دینور به همراه خواهر و همسرش به کرماشان آمده بودند تا مراحل شیمیدرمانی مادرش را در بیمارستان امام رضا و کلینیک بوستان انجام دهند. وی در کف محوطەی بیمارستان چند تکه کارتن پهن کرده و زیراندازی روی آن انداخته بود، به دیوار تکیه داده و همانجا نهارشان را میل کردە بودند. در مورد اینکه آیا این وضعیت او را در معرض ابتلا به بیماری قرار نمیدهد و آیا اصلا آنجا میتواند استراحت کند پرسیدیم، وی اینگونه پاسخ داد: چارەی دیگری نداریم، مادرم شیمیدرمانی دارد و خواهرم به تنهایی از عهدەی همەی کارها برنمیآید. خدمات در بیمارستان آنقدر کم است که باید چند نفر دنبال کار یک بیمار باشند. آنقدر کاغذبازی و رفتوآمد دارد که ناچاریم، اینجا بمانیم و چون حضور بیشر از یک همراه در بخش مجاز نیست، ما چارەای نداریم جز اینکه اینجا بنشینیم و حتی دراز بکشیم و استراحت کنیم. تازه! اینکه چیزی نیست، دفعە قبلی که به دلیل دیگری اینجا بودم، کف راهرو و کنار آسانسور میخوابیدم. اوایل بهار بود، هوا به شدت سرد بود و باران هم میبارید، برای همین در محوطه نمیتوانستم بمانم.