شیوع هپاتیت ویروسی در غزه؛ وضعیت بهداشتی بحرانی
وضعیت بهداشتی در اردوگاههای آوارگان نوار غزه رو به وخامت نهاده و هپاتیت ویروسی نوع A در پی کمبود مراقبتهای پزشکی و فقدان آنتیبیوتیکها، شیوع یافته است.
نغم کراجه
غزه- وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرده است که همهگیریها و بیماریهای واگیر در میان آوارگان افزایش یافته و بیش از ٣٠ هزار مورد ابتلا به هپاتیت ویروسی نوع A را ثبت نموده است، که این وضعیت ناشی از ازدحام شدید جمعیت و کمبود بهداشت فردی میباشد.
کمبود شدید آب آشامیدنی سالم و نبود سیستم فاضلاب به همراه کمبود امکانات بهداشتی و تأمین ملزومات حیاتی، محیطی مناسب برای گسترش هپاتیت ویروسی در نوارغزه فراهم آورده است. فاطمه ابوشعبان، کارشناس بهداشت، میگوید: «در سایه نبود امکانات پزشکی و مراقبتهای بهداشتی، غزه با بحران بهداشتی جدی ناشی از شیوع هپاتیت ویروسی روبرو است. این چالش بزرگ بویژه بر آوارگان در مراکز اسکان و اردوگاههای پناهندگی تأثیر میگذارد و نیازمند مداخله فوری و تلاشهای همهجانبه برای ارائه پشتیبانی لازم و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه برای محدود کردن گسترش بیماری است».
وی تأکید کرد که کودکان به طور قابل توجهی در معرض خطر آسیب و ابتلا به ویروسها قرار دارند. این امر به دلیل گسترش بیماریهایی مانند اسهال، هپاتیت ویروسی، و عفونتهای ریوی و تنفسی در میان آنها است که اغلب از طریق تراکم بالا در مدارس و اردوگاهها، کمبود ضدعفونیکنندهها و استانداردهای بهداشتی، همچنین تغذیه نامناسب و عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم تشدید میشود. به علاوه، کمبود شدید درمانها، لوازم پزشکی، آنتیبیوتیکها و بررسیهای آزمایشگاهی وضعیت را بیشتر بغرنج میکند.
در خصوص ویروس هپاتیت نوع A، وی اظهار داشت که این ویروس بر فرآیندهای تولید غذای روزانه که برای کنترل عوامل باکتریایی به کار میرود، تأثیرگذار است و دوره نهفتگی آن تقریبا پنجاه روز است. وی توضیح داد که در ابتدای بیماری هپاتیت ویروسی، زردی ظاهر میشود که مرحلهای است که به سرعت و به آسانی قابل درمان است، اما با پیشرفت بیماری، درمان پیچیدهتر میشود، به ویژه در مرحله سوم که در برخی موارد میتواند کشنده باشد.
در راستای مواجهه با افزایش مداوم نرخ ابتلا به هپاتیت ویروسی در میان گروههای آسیبپذیرتر و دارای سیستم ایمنی ضعیفتر، فاطمه ابوشعبان مبادرت به برگزاری مجموعهای از جلسات آموزشی بهداشتی نمود تا درباره اهمیت پیشگیری و تشخیص زودهنگام این بیماری خطرناک آگاهی بخشد. این تلاشها به ویژه بر روی گروههای کودکان و زنان متمرکز بود، چرا که آمار نشان میدهد بیشترین موارد ابتلا به هپاتیت ویروسی در این دو گروه رخ میدهد.
وی افزود: «این جلسات شامل توضیح جامعی درباره روشهای انتقال ویروس و دلایل افزایش نرخ ابتلا در میان زنان و کودکان میباشد. علاوه بر این، اطلاعاتی پیرامون علائم بیماری و روشهای پیشگیری از آن، از جمله اهمیت بهداشت فردی و تغذیه سالم ارائه میشود. ما همچنین تا حد امکان در تلاشیم تا راههای دسترسی به مراقبتهای بهداشتی موجود در مراکز اسکان را فراهم آوریم.»
وی توضیح داد که هر جلسه آموزشی به مدت ٢٠ دقیقه ادامه دارد و پس از آن، شرکتکنندگان فرصتی برای طرح پرسشهای خود در مورد موضوع اصلی دارند. او اشاره کرد که علیرغم وضعیت امنیتی خطرناک در شمال غزه، وظیفه حرفهای و شرایط دشوار بهداشتی حاکم بر نوار غزه، مسئولان ذیربط را ملزم میکند تا از ارائه حمایت، کمک و راههای مراقبت پزشکی با استفاده از امکانات موجود دریغ نکنند.
جلسات آموزش بهداشتی که توسط فاطمه ابوشعبان رهبری میشود، به منظور افزایش آگاهی بهداشتی در میان گروههای هدف و تغییر رفتارهای مضر که میتواند به افزایش انتشار بیماری منجر شود، طراحی شدهاند. این جلسات همچنین فرصتهایی برای زنان فراهم میآورد تا سوالات و پرسشهای خود را در مورد دلایل گسترش هپاتیت ویروسی و روشهای پیشگیری از آن مطرح کنند.
وی توضیح داد که این تلاشهای داوطلبانه با هدف پاسخ به نیاز فوری برای افزایش آگاهی در میان گروههای مختلف جامعه درباره هپاتیت ویروسی انجام میشود. هدف از این جلسات، بسیج تلاشها برای کاهش گسترش این بیماری، ارائه حمایت و کمک به افراد مبتلا و همچنین تغییر رفتارها و عملکردهای بهداشتی شرکتکنندگان به سمت اتخاذ یک سبک زندگی سالم است.
او همچنین از ایجاد یک پست پزشکی ویژه برای پیگیری وضعیت بهداشتی زنان، کودکان و سالمندان در مراکز اسکان و اردوگاههای آوارگان یاد کرد، جایی که به ویژه در منطقه جنوبی با جمعیتی بالغ بر بیش از یک و نیم میلیون آواره، شاهد ازدحام و تراکم بالایی است. وی تصریح کرد: «بدون تردید، وضعیت بهداشتی در منطقه جنوب فاجعهبار و بسیار دشوار است.»