روایت یک پرستار از حمله به بیمارستان کمال عدوان غزه
روایت یک پرستار از جزئیات تکان‌دهنده نقض حقوق کادر پزشکی و زنان در یکی از خشن‌ترین حملات اسرائیل به شمال غزه.
نغم کراجه
غزه - با ورود جنگ غزه به چهارمین ماه، مراکز پزشکی هدف اصلی حملات شده‌اند. در نقض آشکار قوانین بین‌المللی، بیمارستان «کمال عدوان»، پناهگاه مجروحان و بیماران، به میدان جنگ تبدیل شد.
صبح جمعه ۲۷ دسامبر سال‌گذشته، محوطه بیمارستان «کمال عدوان» هدف بمباران شدید قرار گرفت و نیروهای اسرائیلی دستور تخلیه فوری کادر پزشکی و بیماران را صادر کردند.
بیمارستان کمال عدوان زیر آتش
جمیله عزام، پرستار ۲۶ ساله و شاهد وقایع، با صدایی آمیخته به درد و خشم می‌گوید: «نیمه‌شب جمعه صدای انفجارهای پی در پی بلند شد. ابتدا محوطه و درب بیمارستان را زدند و بعد حملات به حیاط رسید. همه چیز شبیه کابوس بود. صدای هواپیماها، فریاد مجروحان و ویرانی‌ها، حس می‌کردیم آخر خط است.»
با وجود بمباران‌های چهار ماه گذشته، این حمله فرق داشت. بیمارستانی که پناه هزاران بیمار بود، خود هدف شده بود. با شدت گرفتن حملات، جمیله و همکارانش سراغ دکتر حسام ابوصفیه، مدیر بیمارستان رفتند. جمیله می‌گوید: «دکتر گفت اسرائیلی‌ها می‌خواهند اطراف بیمارستان را تخریب کنند. سعی کرد آرامم‌مان کند، اما با انفجارهای پی در پی نمی‌شد بر ترس غلبه کرد. ساعت شش صبح که اخطار بلندگوهای اسرائیلی را شنیدیم، فکر کردیم تهدید است. اما نه، واقعیت بدتر بود. می‌خواستند با زور اسلحه بیمارستان را خالی کنند. چاره‌ای جز خروج نداشتیم.»
تصمیم به فرار دسته‌جمعی
اسرائیلی‌ها اول گفتند زنان بمانند و مردان بروند. همین کارکنان زن را ترساند. جمیله می‌گوید: «فکر کردیم تنها ماندن ما شاید مقدمه تعرض باشد. تصمیم گرفتیم با مردها برویم، هر طور شده. ترس از سرنوشت نامعلوم بدتر از صدای انفجار بود.»
تجربه زنان در کمال عدوان فراتر از تهدید به تخلیه اجباری بود. جمیله لحظه خروج را این طور تعریف می‌کند: «نمی‌دانستیم چه سرنوشتی در انتظارمان است. محوطه پر از تانک و خودروی نظامی بود. سربازها سرمان داد می‌زدند. نه به ما که کادر درمان بودیم احترام گذاشتند، نه به بیماران.»
کادر پزشکی و بیماران را به مدرسه «الفاخوره» در اردوگاه جبالیا بردند. آنجا فصل تازه‌ای از رنج شروع شد.
بازرسی اجباری؛ تحقیر سازمان‌یافته زنان
در مدرسه الفاخوره، زنان با شکل‌های هولناک تعرض جسمی و روانی روبرو شدند. جمیله می‌گوید: «وقتی رسیدیم گفتند حجاب‌ها را برداریم. اول همه مخالفت کردیم اما تهدید کردند. اسلحه‌هایشان را به سمت ما نشانه رفتند، ما را زدند و مجبورمان کردند لباس‌هایمان را دربیاوریم. انگار می‌خواستند با یک جنایت دسته‌جمعی کرامت ما را بشکنند.»
او از بازرسی تحقیرآمیز در سرویس‌های بهداشتی می‌گوید: «دو نفر دو نفر ما را به دستشویی می‌بردند و مجبورمان می‌کردند لباس‌هایمان را بالا بزنیم و شلوارهایمان را پایین بکشیم. سربازها بیرون می‌ایستادند و داد می‌زدند، انگار از تحقیر کردن ما لذت می‌بردند.»
بعد از آزادی، راهپیمایی طولانی عذاب‌آوری را بدون آب و غذا شروع کردند. جمیله آن ساعت‌ها را کابوسی بی‌پایان می‌داند: «حس می‌کردم هر لحظه ممکن است پاهایم از حرکت بایستند. از سربازی آب خواستم. با تحقیر نگاهم کرد و گفت 'ما برای کشورمان صلح می‌خواهیم'. چطور می‌شود کسی این حرف را بزند و همزمان جرعه‌ای آب به یک زن ندهد؟ گناه ما چیست؟»
آنچه زنان در بیمارستان کمال عدوان تجربه کردند، جنایت علیه بشریت است. جمیله می‌گوید: «ما فقط می‌خواهیم به عنوان کادر پزشکی از ما حمایت شود. کار ما انسانی است و به سیاست ربطی ندارد. آنچه بر سرمان آمد، حمله‌ای عمدی به انسانیت و کرامت زنانه ما بود.»
در میان این سختی‌ها، جمیله ضربه دیگری هم خورد؛ همسرش که از کادر پزشکی بیمارستان بود، بی‌خبر بازداشت شد. می‌گوید: «نمی‌دانم کجاست. مدام با سازمان‌های حقوق بشر و صلیب سرخ تماس می‌گیرم اما جوابی نمی‌گیرم. هر لحظه فکر می‌کنم شاید او هم مثل ما یا حتی بدتر شکنجه می‌شود.»
رفتار با کادر پزشکی و زنان در بیمارستان کمال عدوان و مدرسه الفاخوره، قوانین بین‌المللی بشردوستانه و چهار کنوانسیون ژنو ۱۹۴۹ را نقض کرده است. طبق ماده ۱۸ کنوانسیون چهارم، بیمارستان‌های غیرنظامی در هیچ شرایطی نباید هدف حمله قرار گیرند. ماده ۲۰ نیز هرگونه تعرض به کادر پزشکی را ممنوع کرده است.
نقض قوانین بین‌المللی و کنوانسیون‌های ژنو
درباره زنان، ماده ۲۷ کنوانسیون چهارم ژنو به طور ویژه تأکید می‌کند که آنها باید در برابر هرگونه تعرض به کرامت شخصی‌شان حمایت شوند. این تعرض‌ها شامل بازرسی تحقیرآمیز و آزار جنسی می‌شود که طبق قوانین بین‌المللی، نوعی خشونت ممنوع علیه زنان به شمار می‌آید.
کوچ اجباری، تهدید به اعدام و تعرض جسمی و روانی، ناقض حق کرامت و امنیت انسانی است. ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر می‌گوید: «هیچکس نباید شکنجه شود یا تحت رفتار ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز قرار گیرد.»
این نقض‌ها نشان می‌دهد زنان در مناطق جنگی مانند شمال غزه با خشونت چندگانه روبرو هستند: نخست به عنوان کادر پزشکی و دوم به عنوان زنانی که هدف خشونت جنسیتی قرار می‌گیرند. جامعه جهانی باید برای محاکمه عاملان این جنایات و حمایت از زنان فوراً دست به اقدام بزند.
جمیله عزام در پایان خطاب به جامعه جهانی می‌گوید: «جهان شاهد بود که زنان غزه چگونه به بدترین شکل هدف قرار گرفتند. ما فقط یک عدد و آمار نیستیم، ما انسان‌هایی با پیام انسانی هستیم و سکوت جهان، شراکت در این جنایات است.»
تجربه جمیله و همکارانش در بیمارستان کمال عدوان، گواه زنده وحشتی است که زنان غزه هر روز تحمل می‌کنند. در برابر سکوت و همدستی جهانی، صدای آنها رساتر از هر اشغالگری باقی می‌ماند؛ فریادی برای نجات انسانیت از وحشی‌گری بی‌حد و مرز.