روایت یک نویسنده از لزوم بازنگری در رابطه بین قدرت و جامعه فرهنگی

دیانا جبور می‌گوید: ضروری است که رابطه میان قدرت و جامعه فرهنگی بازتعریف شود؛ به‌سوی فضایی که در آن صدای متفاوت نه تنها سرکوب نشود، بلکه به‌عنوان بخشی از تنوعی که سوریه آینده به آن نیاز دارد، مورد پذیرش و حمایت قرار گیرد.

لمیس ناصر

 دمشق - سوریه امروز در نقطه‌ای حساس از تاریخ خود ایستاده است. از زمان سقوط رژیم اسد، جامعه بین نقض حقوق خلق‌ها، تهدید به فروپاشی صلح اجتماعی، و قوانینی که بسیاری آن را تلاش برای تغییر هویت جامعه سوری می‌دانند، سرگردان است. در این میان، نقش زنان - به‌ویژه نویسندگان و روشنفکران - در روند بازسازی و پیشرفت اجتماعی، همچنان در حاشیه نگه داشته می‌شود.

در این فضای سیاسی و اجتماعی، دیانا جبور، نویسنده و روزنامه‌نگار سوری، با نگاهی عمیق و مبتنی بر تجربه زیسته، وضعیت زنان در عرصه فرهنگی و رسانه‌ای را تحلیل می‌کند و به چالش‌ها و امیدهای آنان می‌پردازد.

 

ترس و انتظار؛ واقعیتی فراگیر برای زنان

دیانا جبور می‌گوید: «در زندگی روزمره و جزئیات نانوشته‌اش، حالتی آشکار از ترس و انتظار وجود دارد. زنان، به‌طور طبیعی، در جوامع بحرانی بیشتر از دیگران در معرض نمایش قدرت قرار می‌گیرند. موارد متعددی از ربایش، قتل، بی‌توجهی به مطالبات زنان و نادیده گرفتن خواسته‌هایشان وجود دارد، بی‌آنکه این مسائل به‌درستی پیگیری شوند.»

او همچنین به حملات سایبری سازمان‌یافته علیه نویسندگان و فعالان زن اشاره می‌کند که هدف آن‌ها ساکت کردن صداهای مستقل و زیر سوال بردن مشروعیت مطالباتشان است و تأکید می‌کند: «امروز زنان بیش از هر زمان دیگر نیاز به همبستگی، شبکه‌سازی و فریاد زدن علیه این حاشیه‌سازی‌ها دارند.»

 

از حاشیه آزادی تا میدان واقعی بیان

دیانا جبور در ادامه درباره تجربه خود در زمینه نویسندگی و فیلمنامه‌نویسی می‌گوید : «سال‌ها در حاشیه‌ای محدود از آزادی قلم زدم. اغلب مجبور به بازنویسی، کاهش شدت لحن یا حتی تغییر کامل هویت یک اثر هنری می‌شدیم تا بتواند از فیلتر سانسور عبور کند. آرزوی من امروز این است که در یک فضای آزاد واقعی زندگی کنیم، نه فقط درباره‌اش صحبت کنیم.»

او تصریح می‌کند که آرمانش فراتر از آزادی بیان صرف است: «می‌خواهم بتوانیم مسائل حقوقی، فقهی و سیاسی مرتبط با زنان را بدون سانسور و ترس مطرح کنیم؛ مسائلی که معمولاً دو برابر دیگر مشکلات جامعه بر دوش زنان سنگینی می‌کند.»

 

قانون؛ حافظ تنوع و آزادی

از نگاه جبور، قانون باید سنگ بنای جامعه‌ای باشد که تنوع را ارج می‌نهد و آزادی‌ها را صیانت می‌کند: «قانون است که نقش بازدارنده و مشوق دارد. بدون قانونی که حقوق را تضمین کند، کسی دغدغه حفظ فضای عمومی را نخواهد داشت. قانون باید مرز بین باورهای شخصی و حریم دیگران را حفظ کند.»

او در پایان می‌افزاید: «همان‌گونه که میراث فرهنگی و مذهبی قرن‌هاست حفظ شده، من نیز حق دارم خودم را ابراز کنم، حتی اگر متفاوت باشم؛ مشروط بر اینکه در چارچوب قانونی باشد که این حق را برای همه افراد به رسمیت بشناسد.»

سخنان دیانا جبور، روایتی است از زنان نویسنده سوری که میان ترس و آرزو، میان میل به بیان و نیاز به حمایت قانونی، در حرکت‌اند. او با صدایی رسا خواهان بازنگری در رابطه بین قدرت و جامعه فرهنگی است؛ فضایی که در آن، صدای متفاوت نه سرکوب، بلکه به‌عنوان بخشی از تنوع آینده سوریه، پذیرفته شود.