رنج زنان آوارە سودانی و وخامت شرایط در اردوگاهها
زنان آواره در سودان با توجه به شکست تلاشهای دیپلماتیک با هدف برگزاری مذاکرات صلح بین نیروهای درگیر در این کشور، به دنبال پناهگاهی امن هستند چون اردوگاهها به دلیل عدم نیازهای اولیە زندگی، برای آنها امن نیست.
سلما رشید
سودان- زنان سودانی در کمپ مجتمع مسکونی دانشجویان دختر دانشگاه دریای سرخ به دلیل عدم حمایت سازمانهای حقوق بشری و کمبود کمکها و منابع ارائهشده به آنها، به ویژه لوازم بهداشتی، از شرایط سختی رنج میبرند.
درگیریهای جاری در سودان از ۱۵ آوریل سال گذشته باعث آواره شدن تعداد زیادی از زنان و کودکان به مناطق امن اعم از داخل یا خارج از کشور شده است. تعداد کل آوارگان در کمپ مجتمع مسکونی دانشجویان دختر دانشگاه دریای سرخ به ۱۵٣٧ آواره از جمله ۵٠٠ زن و ٣۵٠ کودک همراە با مادرانشان رسید.
رماح موسی حسن ناظر اردوگاه، گفت: این کمپ در مقایسه با دیگر اردوگاهها در ایالت دریای سرخ، بزرگترین اردوگاه است، زیرا تعداد خانوادههای آن تقریباً ٣۵٩ خانواده است. این کمپ از ١٨ ژوئن سال گذشته شروع به پذیرش آوارگان کرد و تعدادی از آنها بعداً به کومور، نیجریه، آفریقای مرکزی و سوریە منتقل شدند.
وی با بیان اینکه تعدادی از چالشهای پیش روی زنان آواره در کمپ وجود دارد، توضیح داد: نبود خدمات و بهداشت در داخل آن باعث شیوع بسیاری از بیماریهای همهگیر و بیماریها میشود، مرگ و میر ناشی از وبا ثبت شده و کم خونی نیز بسیاری از زنان را کە با تأمین آب آشامیدنی با مشکل مواجە هستند، تهدید میکند. با تأکید بر اینکه درگیریهای مداوم باعث وخامت اوضاع اقتصادی و معیشتی زنان آواره شده که شغل و معیشت خود را از دست دادهاند، به طوری که آنها مجبور به کار در زمینههای دیگر از جمله فروش چای و قهوه در جادههای عمومی شدهاند.
نور عبداللطیف اهل شهر خارطوم و یکی از آوارگان ساکن کمپ نیز از وخامت اوضاع بهداشتی و عدم حضور مقامات ذیربط در این زمینه به ویژه وزارت بهداشت ایالتی شکایت کرد. وی بر عدم نقش سازمانهای بشردوستانه به رهبری یونیسف اشارە کردە و گفت: این سازمانها تنها سه چادر در اختیار آوارگان قرار دادند که برای تعداد زیادی از زنان آواره کافی نبود و به دلیل ازدحام شدید، تعدادی از زنان مجبور بودند در حیاط اردوگاه زندگی کنند، اما برخی از انجمنهای محلی برخی از لوازم اولیه از جمله کیسهها را برایشان فراهم میکردند.
مریم اسماعیل کودک آوارە نیز به نوبه خود و در حالی که اشک میریخت، گفت: به دلیل شلوغی کمپ و وضعیت اسفناکی که از آن رنج میبرند، نمیتواند بخوابد و صدای درگیری همچنان در گوشش میپیچد.
او در مورد فرار خود با خانوادهاش توضیح داد کە آنها جگونە به ایالت الجزیره رفتند و در داخل دیوارهای مدرسهای در شهر ود مدنی پناه گرفتند و توسط نیروهای پشتیبانی سریع مورد هجوم قرار گرفتند. با شنیدن صداهای درگیری و صدای توپها که خانوادهاش را مجبور کرد به راهپیمایی و پیمودن مسافتهای طولانی در جستوجوی مکانی امن ادامه دهند تا به شهر سنار رسیدند. سپس یک کامیون آنها را به شهر پورت سودان برد، جایی که سفرشان با ترس و کمبود غذا یک هفته طول کشید تا اینکه به کمپ داخلی اسکان دانشجویان دختر در دانشگاه دریای سرخ رسیدند.
زبیده عثمان نیز یکی دیگر از آوارگان کە مدت پنج سال است بە سرطان مبتلا شدە، در شیمی درمانی با مشکل مواجه است، وی علاوه بر هزینه بالای داروهایی که باید بە صورت مداوم مصرف کند و همچنین فرار از منطقه جبل اولیا که شاهد درگیریهای خشونتآمیز بین ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع بود، میگوید: اقامت در منطقه برای غیرنظامیان خطرناک است و هواپیماها با ارسال پیامی خواستار تخلیه منطقه شدند. وی بیان کرد کە با همراهی مادر، مادربزرگ و سه فرزندش به ایالت الجزیره رفتند چون جاده امن نبود و مجبور شدند بیش از یک خودرو سوار شوند تا به شهر ود مدنی برسند.
وی افزود: احساس خستگی زیادی داشتم و باید در اسرع وقت دوزهای درمانی را دریافت میکردم، اما بیمارستان درمان نمیکند و نمیتوانم آن را با هزینه شخصیام تهیە کنم. آنچه اوضاع را بدتر کرد حمله نیروهای پشتیبانی سریع به ایالت الجزیره بود بنابراین ما مجبور شدیم شهر را برای یافتن مکان امنتر ترک کنیم. وی با تأکید بر اینکه خروج وی از شهر ود مدنی برای فرار از درگیریهای جاری در خارطوم پیچیدهتر و دشوارتر بود، افزود که به روستایی واقع در شرق شهر سنار رفت و حدود یک هفته در آنجا ماند. سپس به شهر پورت سودان رفت و در کمپ داخلی دانشجویان دختر دانشگاه دریای سرخ ساکن شد.
زینب سمانی اهل شهر نیالا و آاورە ساکن در کمپ نیز بە نوبەی خود گفت: آنچه خطر را برای او و خانوادهاش افزایش داد این بود خانهاش که ویران شده بود نزدیک پادگان نظامی بود. چهار ماه از ترس درگیری و صدای هواپیماها زیر تختها پنهان شده بودند و برای تهیه آب و غذا برای خانوادهاش زجر زیادی میکشید و در نهایت به دلیل خطرات و تهدیدها ترجیح دادند بدون غذا بمانند، وی افزود: پس از تخریب خانهاش، بسیاری از اموال آن به سرقت رفت، علاوه بر این، فروشگاه مواد غذایی او نیز به سرقت رفت و بسیاری از اقلام موجود در آن به دلیل نگهداری طولانی مدت یا به دلیل بارندگی آسیب دیدند.
وی تأکید کرد که دسترسی به بازارها با توجه به ادامه درگیریها بین دو طرف درگیری مرگ اجتنابناپذیر است، یکی از همسایهها و بستگانش بر اثر اصابت گلوله به خانههایشان جان باخت، بنابراین تصمیم گرفت با خانوادهاش بە یک مکان امنتر برود. پس او به منطقه النهود، سپس به ود مدنی، و از آنجا به شهر پورت سودان، جایی که در اردوگاه زندگی میکند، رفت. وی با اشاره به اینکه شرایط این کمپ به دلیل نبود محیطی پاک و سالم که در آن شیوع وبا در حال گسترش است رو به وخامت است و به دلیل عدم جداسازی بیماران از بقیه آوارگان و عدم آگاهی از نحوه برخورد، مرگ و میر رخ داده است. با اشاره به اینکه وزارت بهداشت پس از مرگ و میر ناشی از این بیماری اقدام به سمپاشی در کمپ کرد اما محیط کمپ هنوز پاک نیست چرا که مگسها و پشهها به شدت پخش میشوند و به دلیل نبود سرویس بهداشتی کافی زنان مجبور به تسکین خود در فضای باز هستند که این امر شیوع بیماریهای واگیردار را افزایش میدهد.
وی در مورد حمایت سازمانها و ارگانهای دولتی، گفت: بیمارستانهای دولتی هیچ گونه حمایتی از زنان آواره به ویژه آزمایشات پزشکی و دارو نمیکنند، زیرا آنها مبالغ گزافی برای خرید دارو میپردازند، در حالی که در واقعیت و با توجه به شرایطی که در کشور میگذرد، دولت باید آن را به صورت رایگان در اختیار غیرنظامیان قرار دهد، علاوه بر این کمبود کمکهای بشردوستانه توسط سازمانهای امدادی به نوبه خود باعث محرومیت آوارگان در کمپ شده است.
منی علی، با نام مستعار، گفت که درگیری که در اواسط ماه آوریل در خارطوم، پایتخت این کشور رخ داد، باعث ایجاد ترس و وحشت در غیرنظامیان شد، بنابراین او با فرزندانش علیرغم دشواری تأمین وسایل نقلیه در این کشور گریخت. بنابراین او مجبور شد با یک وسیله نقلیه کوچک فرار کند. وی تأکید کرد که سفر آسان نبود، تعدادی از نیروهای پشتیبانی سریع قبل از رسیدن به ود مدنی و سپس شهر پورت سودان ما را ربودند.
وی گفت: به همراه دو فرزندش بە محض ورود به کمپ، به دلیل وخامت شرایط زندگی و سلامتی در کمپ، رنجهای متفاوتی را متحمل شد. آب به اندازه کافی در دسترس نیست، علاوه بر این، داروهای لازم برای کودکان موجود نیست یا اینکە بە دلیل بیکاری و عدم توان مالی و قیمت بالای داروها نمیتوانند بە آن دسترسی داشتە باشند. وی با اشاره به اینکه وضعیت سلامتی وی رو به وخامت است و همچنین یکی از فرزندانش را به واحد درمانی در کمپ آورده و داروی مناسبی برای وی ارائه نکرده است، خواستار فراهم کردن فرصتهای شغلی برای زنان آواره شد تا بتوانند بار زندگی را به دوش بکشند، به ویژه در سایه عدم حمایت، چه از سوی دولت و چه از سوی سازمانهای بشردوستانه.
مریم.أ یکی از اهالی منطقه حاج یوسف گفت: درگیریهای مداوم بین ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع جان او و خانوادهاش را تهدید میکند، بنابراین او مجبور شد خانه خود را ترک کند و به دنبال مکانی امنتر و با ثباتتر بگردد. از آنجایی که این درگیری اکنون زندگی فرزندان و آینده آنها را تهدید میکند و خانه وی ویران شده و اموالش به سرقت رفته است و او را در کشورش آواره میکند، از مقامات مربوطه میخواهد تا برای کودکان فراری کە از درگیریهای جاری در خارطوم به شهر ود مدنی و سپس پورت سودان و بعد توسط یکی از نهادهای دولتی به کمپ مجتمع مسکونی دانشجویان دختر دانشگاه دریای سرخ منتقل شدند، آموزش ارائە دهد.