قتل امدادگر با لباس پزشکی؛ فریاد دادخواهی مردم سویدا برای عدالت
مردم سویدا در سوریه گزارش‌های دولت موقت را «مضحک» خوانده و رد می‌کنند. آن‌ها خواهان دادخواهی برای قربانیان و مجازات عاملان فاجعه در بیمارستان ملی این شهر هستند.
روشل جونیور
سویدا - جایگاه بیمارستان‌ها در قوانین بین‌المللی روشن است. حقوق بین‌الملل بشردوستانه، به‌ویژه کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو، بیمارستان‌ها و کادر درمانی را در زمان جنگ تحت حفاظت قرار می‌دهد و حمله به آن‌ها را قاطعانه منع می‌کند. اساسنامه رم، سند تأسیس دیوان کیفری بین‌المللی، پا را از این نیز فراتر گذاشته و چنین حملاتی را جنایت جنگی به شمار می‌آورد.
جنایت و هتک حرمت
اما این مصونیت قانونی در روز ۱۶ ژوئیه در شهر سویدا در جنوب سوریه، به شکلی فجیع نقض شد. در این روز، جهادی‌های «هیئت تحریر شام» با اقداماتی وحشیانه، غیرنظامیان، زنان و حتی کاروان‌های پزشکی را هدف قرار دادند. سما الجغامی، تکنسین رادیولوژی بیمارستان ملی، روایت هولناک خود را از آن روز چنین بازگو می‌کند: «از یکشنبه ۱۳ ژوئیه به خاطر شدت گرفتن درگیری‌ها در شهر، عملاً در بیمارستان حبس شده بودیم. صبح چهارشنبه، حدود ساعت نه، نیروهای امنیت عمومی و هیئت تحریر شام وارد شدند و در ساختمان بیمارستان سنگر گرفتند.»
او ادامه می‌دهد: «از دنیای بیرون بی‌خبر بودیم، اما غرش خمپاره‌ها و صدای تیراندازی لحظه‌ای قطع نمی‌شد. ساعت دوازده ظهر بود که به اورژانس مرکزی حمله‌ور شدند، درست همان‌جایی که همکاران ما از بخش‌های دیگر و مأموران حراست بیمارستان به ما پناه آورده بودند. آنجا بود که فهمیدیم کار تمام است و وحشت واقعی از همان لحظه آغاز شد.»
سما با یادآوری رفتار شبه‌نظامیان می‌گوید: «ما را در بخش سی‌تی اسکن پیدا کردند و به زور به سالن اصلی بردند. آنجا بود که تحقیرها شروع شد. کمترین اهانتشان 'کافرانِ خوک' بود. بعد هم مجبورمان کردند مقابلشان زانو بزنیم.»
او ماجرای قتل محمد ابوحصاص را این‌طور تعریف می‌کند: «کمی قبل از آن، محمد با یکی از نیروهای به اصطلاح 'امنیت عمومی' درگیری لفظی پیدا کرده بود. آن مرد از محمد خواسته بود برای درمان یک مجروح بیرون برود، اما محمد گفته بود به خاطر حجم آتش نمی‌تواند و باید مجروح را داخل بیاورند. همان موقع من کنارش بودم. زنگی به خانواده‌اش زد و بعد مرا کنار زد تا در امان باشم و آن مرد مسلح مرا نبیند. چند دقیقه بعد، مهاجمان برگشتند و همه را به زانو زدن وادار کردند. محمد با یک بطری آب به سمتشان رفت و تعارف کرد. یکی از آن‌ها بطری را به زمین کوبید و فریاد زد: 'این خوک به مجروح ما رسیدگی نکرد'.»
سما با صدایی لرزان اضافه می‌کند: «محمد خواست حرفی بزند که به صورتش سیلی زدند. دیگر نتوانست خودش را کنترل کند و با آن‌ها گلاویز شد. همان‌جا، جلوی چشم‌های وحشت‌زده ما، به او شلیک کردند. شاهد صحنه‌ی دهشتناکی بودیم. همه از شدت شوک فلج شده بودیم، حتی دختربچه‌هایی که آنجا بودند از ترس خشکشان زده بود. بعد، پیکر بی‌جان محمد را از پاهایش گرفتند، روی زمین کشیدند و گفتند: 'این عاقبت شما خوک‌ها و هر کسی است که جلوی ما بایستد.' اگر مرا کنارش دیده بودند، شک ندارم که من هم الان زنده نبودم.»
روایت او از وقایع پس از این قتل تکان‌دهنده‌تر است: «حدود نیم ساعت ما را همان‌جا نشاندند. بعد مردی که 'امیر' صدایش می‌کردند، آمد و با تلفنش شروع به فیلم‌برداری کرد و گفت: 'ما برای حفاظت از شما اینجاییم. شما خانواده ما هستید'. فیلم که تمام شد، توهین‌ها و تهدیدها دوباره شروع شد. مردان را از زنان جدا کردند و ما را در بخش سی‌تی اسکن زندانی کردند. هر لحظه فکر می‌کردیم الان است که ما را بکشند. درباره هویت مجروحان بیمارستان پرس‌وجو کردند و ما قسم خوردیم که آن‌ها قربانیان بمباران هستند نه نیروی مسلح. اما آن‌ها از اجساد برای ساختن یک فیلم تبلیغاتی دروغین استفاده کردند تا خود را قربانی نشان دهند.»
این تکنسین رادیولوژی می‌گوید که وحشی‌گری آن‌ها به همین‌جا ختم نشد: «حوالی ساعت دو بامداد که عقب‌نشینی کردند، تمام بخش‌ها را غارت کرده بودند. تلفن‌های همراه و هر چیز باارزشی را دزدیدند. صبح فردا، بیمارستان آزاد شد و ما با روحی زخمی و ویران، دوباره به سر کار برگشتیم.»
سند یک جنایت انکارناپذیر
تغرید عزام، وکیل دادگستری، معتقد است وقایع سویدا مصداق کامل نقض حقوق بشر و جنایت جنگی است. او می‌گوید: «این اقدامات وحشیانه با ویدیوهایی که خودشان از جنایاتشان ضبط کرده‌اند، به سندی انکارناپذیر تبدیل شده است. این فیلم‌ها به وضوح نشان‌دهنده یک تصفیه قومی هدفمند علیه جامعه دروزی است، چرا که از غیرنظامیان درباره مذهبشان سؤال کرده و بلافاصله پس از احراز هویت، آن‌ها را به قتل می‌رساندند.»
این وکیل تصریح می‌کند: «هدف آن‌ها تأمین امنیت نبود، بلکه اجرای یک نسل‌کشی تمام‌عیار بود. ابعاد فاجعه، از کشتار و تخریب گرفته تا آتش‌سوزی، شرم‌آور است. قتل عمدی محمد ابوحصاص، در حالی که لباس پزشکی به تن داشت و در مکانی که باید امن‌ترین نقطه باشد، عمق این وحشی‌گری را آشکار می‌کند.»
او با اشاره به دیگر جنایات مستندشده مانند قتل مجروحان، ارعاب کادر درمان و قطع برق دستگاه‌های نگهداری نوزادان که به مرگ آن‌ها منجر شد، می‌افزاید: «ما خواستار تحقیقات مستقل بین‌المللی و محاکمه عاملان و آمران این جنایات در دیوان کیفری بین‌المللی هستیم. از آنجا که مهاجمان، نیروهای رسمی دولت سوریه بوده‌اند، مسئولیت مستقیم متوجه رأس حکومت است.»
تغرید عزام در پایان تأکید می‌کند: «مردم سویدا فریب گزارش‌های پوچی مانند آنچه در منطقه ساحلی منتشر شد را نخواهند خورد. جامعه مدنی و تمام مردم این شهر خواهان عدالت، انصاف و آشکار شدن حقیقت برای تمام جهان هستند.»