مرکز خبر – به گزارش خبرگزاری زن و به نقل از سایت سازمان ملل متحد، طبق آمار رسمی دولت، در قرقیزستان سالانه بین هفت تا نه هزار دختر کم‌سن و حدود ۵۰۰ دختر بین ۱۳ تا ۱۷ سال مادر می‌شوند.

دختران در خطر افتادن در دام اعمالی مانند " ألَاَ كاتشو" هستند که در زبان قرقیزی به معنای "بردار و فرار کن "، به عبارت دیگر ربوده شده و مجبور به ازدواج می‌شوند.

 مرکز" سیزیم"( در زبان قرقیزی به معنای اعتماد) اولین مرکز بحران در کشور است که ۲۵ سال پیش با هدف حمایت از حقوق زنان در شرایط دشوار زندگی و ارائه‌ی خدمات موقت، پناهگاه و همچنین کمک‌های حقوقی و روانی به آنها تأسیس شد.

بیوبیوسارا ریسکولوفا، روانشناس و مدیر این مرکز می‌گوید: مشکل ازدواج در سنین پایین در قرقیزستان بسیار حاد است.

از زمان تأسیس این مرکز، بیش‌از ۴۵۰۰۰ زن با خط تلفن این مرکز تماس گرفته و نزدیک به ۳۵۰۰۰ دختر از مشاوره حقوقی و روانی برخوردار شده‌اند.

به گفته‌ی ریسکولوفا، تداوم این اعمال را می‌توان تا حدی با افزایش نفوذ مذهب و شیوع بیکاری و فقر، به ویژه در مناطق روستایی مرتبط دانست.

سن قانونی برای ازدواج ۱۸ سال است و دختر ربایی جرم است، متأسفانه این قوانین همیشه رعایت نمی‌شود، مردم به جای ازدواج رسمی، مراسم مذهبی به نام عقد و نکاح را در مسجد برگزار می‌کنند.

ریسکولوفا می‌افزاید:

خانواده‌های روستایی دیگر هفت یا هشت فرزند ندارند، اما تربیت چهار یا پنچ فرزند برای والدین آسان نیست. بسیاری از خانواده‌ها به دنبال این هستند که دخترانشان با خانواده‌های ثروتمند ازدواج کنند، در این مواقع با موافقت هردو خانواده بی سروصدا این اتفاق می‌افتد. بعداً وقتی این زنان تحمل خشونت خانگی را ندارند و برای کمک به ما پناه می‌آورند، آن وقت است که متوجه می‌شویم برخلاف میلشان ازدواج کرده، یا دزدیده شده و مخفیانه ازدواج کرده‌اند.

 

نادیده گرفتن قوانین

این قانون تنها پس‌از رسیدن زوجین به سن ۱۸ سالگی اجازه می‌دهد تا مراسم ازدواج در مساجد برگزار شود و در صورت صغیر بودن مجازات آن سه تا پنج سال حبس است.

در رابطه با عروس‌ربایی، قانون مجازات آن را ده سال حبس تعیین کرده است. با این حال، تعداد کسانی که قوانین را نادیده می‌گیرند و دادگاهی می‌شوند بسیار کم است.

ریسکولوفا می‌گوید: نوشتن قانون آسان است، اما باید اجرا شود. در حال حاضر، ما در حال پیگیری حدود هشت پرونده‌ی جنایی مربوط به تجاوز به دختران جوان هستیم.

بیشتر موارد در ۳ منطقه‌ی اوش،جلاباد، وباتکین با ماهیت محافظه‌کارانه در جنوب کشور متمرکز شده است.

داریکا اسیلبیکوفا، رئیس مرکز بحران" قلب پاک" در اوش، از افزایش تعداد ازدواج‌های زودهنگام از سال ۲۰۱۰ خبرداد.

والدین در کلاس نهم دخترانشان را ازدواج می‌دهند، چون می‌ترسند بعد از فارغ‌التحصیلی از مدرسه و رفتن به دانشگاه دخترانشان خراب شوند و بعد از آن دیگر نتوانند ازدواج کنند. درنتیجه دخترانی که ازدواج می‌کنند، نمی‌توانند به مدرسه بروند، وبه جای اینکه ادامه تحصیل بدهند، باردار می‌شوند و از فرزندانشان مراقبت می‌کنند.

در این مواقع فرصت برای تحصیل یا کار برای آنها از بین می‌رود و به عنوان خانه‌دار کاملا به همسر خود وابسته می‌شوند.

تنها در سال جاری، نزدیک به ۱۵۰۰ زن جوان برای کمک به مرکز قلب پاک مراجعه کرده‌اند. آنها نه تنها برای سرپناه موقت، بلکه برای حمایت در اشتغال، تقسیم اموال، دریافت نفقه نیز درخواست کمک می‌کنند، زیرا به عنوان یک قاعده، زنانی که ازدواج خود را رسمی نکرده‌اند، چیزی دریافت نمی‌کنند.

 

شرم و گناه

اما نگرش‌ها حتی در جنوب محافظه‌کار در حال تغییر است. در روستاها به ازای هر ۱۰۰۰ ازدواج حدود ۱۵۴ طلاق اتفاق می‌افتد، در حالی که این رقم در شهرها ۲.۴ برابر است.

ایگیریم المانبیتووا نویسنده‌ی یک کتاب محبوب در قرقیزستان به نام "رویای یک دختر" است. این نویسنده‌ی ۲۴ ساله متعلق به نسل مدرن زنان قرقیز است که تلاش می‌کند شرایطی را که بسیاری از همسالان خود در آن قرار دارند، درک کنند.

وی ادامه داد: به نظر من ازدواج زودهنگام دلیل دیگری دارد، جدای از مذهب، تربیت خانوادگی است، ما این ذهنیت را داریم که دختر باید هرچه زودتر ازدواج کند زیرا با افزایش سن او را " زن" می‌دانند. زنان از دوران کودکی در معرض فشارهای روانی هستند.

ایگیریم المانبیتووا در ادامه گفت:

مدام به دختران می‌گویند که قرار است با همسرانشان زندگی کنند، باید خانواده بسازند و بچه‌دار شوند، در این صورت چرا برای تحصیلشان پول خرج می‌کنند؟

این نویسنده‌ی جوان می‌افزاید که آنها همچنین باید با ادراک فرهنگی شرم دست و پنجه نرم کنند، که باعث می‌شود بسیاری از آنها در کنار همسران بدسرپرست بمانند و سال‌ها آزار جسمی را تحمل کنند و به نیازی که مدت‌ها در جامعه‌ی قرقیزستان مورد انتظار برای تغییر رفتار مردان است اشاره می‌کند که باید از دوران کودکی شروع شود.

 

مداخله سازمان ملل منجر به کاهش تعداد موارد می‌شود

با این حال، اخیرا به لطف اقدامات پیشگیرانه‌ی سازمان‌های غیردولتی و سازمان‌های دولتی و با کمک سازمان‌های بین‌المللی، تعداد ازدواج‌های زودهنگام کاهش یافته است.

با مشارکت دولت قرقیزستان، اتحادیه‌ی اروپا و سازمان ملل متحد، در ژانویه‌ی ۲۰۲۰، یک برنامه‌ی چندساله‌ی کشوری را به عنوان بخشی از ابتکار جهانی آغاز کردند.

ابتکار جهانی یک برنامه‌ی مشترک بین سازمان ملل متحد و اتحادیه‌ی اروپا است که برای از بین بردن خشونت علیه زنان و دختران تلاش می‌کند.

برنامه‌ی کشور شامل مجموعه‌ای از اقدامات در زمینه‌ی سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری است: تقویت نهادها، جلوگیری از خشونت، ارائه خدمات به قربانیان خشونت، جمع‌آوری داده‌های باکیفیت و حمایت از جنبش زنان و جامعه‌ی مدنی.

برای زنان توانمندی مانند المانبیتووا، این مسیر درستی است که قرقیزستان می‌رود:

" من مخالف تشکیل خانواده نیستم و در آینده رویای آن را می‌بینم. اما رویکرد باید قبل از هر چیز خواست خود دختر باشد و نه والدینش. برخورد با زن به عنوان یک فرد درجه دو به یک مانع جدی برای توسعه جامعه ما تبدیل شده است."