روژین قادری  

سردشت - شهر سردشت، واقع در استان اورمیه و منطقه روژهلات کوردستان، یکی از شهرهای مرزی میان روژهلات و باشور کوردستان است. این شهر با جمعیت تقریبی ١٢٠ هزار نفر، در سال‌های اخیر با بحران مهاجرت مواجه شده است و پدیده مهاجرت از شهر سردشت به کشورهای اروپایی همه‌گیر شده است. بر اساس آمارهای غیررسمی در ۵ سال گذشته، حدود ١۴ هزار نفر از شهر سردشت به کشورهای اروپایی مهاجرت کرده‌اند. مهاجرتی پر خطر که می‌تواند به قیمت تمام شدن زندگی شهروندان تمام شود و بحران جمعیتی را در این شهر به همراه داشته باشد.

در گفت‌وگو با تعدادی از فعالین و شهروندان سردشت، دلایل مهاجرت شهروندان سردشت به کشورهای اروپایی را جویا شدیم.

لیلا.ک (اسم مستعار)، یک فعال مدنی اهل سردشت، در این زمینه اظهار کرد: «جوانان زیادی در مدت اخیر از شهر سردشت مهاجرت کرده‌اند به گونه‌ای که کمتر جوانان را در خیابان‌ها می‌بینیم و کمتر جوانی در سردشت باقی مانده که به فکر مهاجرت نباشد، بحران به گونه‌ای همه‌گیر شده است که تنها در یک روستا بیش از ٣٠٠ جوان مهاجرت کرده‌اند. خانواده‌هایی هستند که همه‌ی دارایی‌های خود را فروخته و همه پسران و دختران خود را به یکی از کشورهای اروپایی فرستاده‌اند و تقریباً همەی مهاجرت‌ها به شکل پناهندگی بوده و از راه‌های زمینی، هوایی و دریایی صورت می‌گیرند.»

لیلا در مورد دلایل مهاجرت شهروندان گفت: «در مهاجرت از شهر سردشت به کشورهای اروپایی، عوامل مختلفی دخیل هستند. شهر سردشت در سال‌های اخیر با فشارهای اجتماعی و سیاسی روبه‌رو شده و این فشارها تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی شهروندان داشته است. یکی از عوامل مهم این مهاجرت در شهر سردشت، تحمیل فشار اقتصادی به مردم با بستن مرزها و نبود زیرساخت‌های اقتصادی می‌باشد. فقر و بیکاری نیز از دلایل اساسی مهاجرت از شهر سردشت هستند. بسته شدن مرزها و همچنین وقوع کشتار کولبران، فرصت‌های شغلی در منطقه را محدود کرده و مردم را به فکر مهاجرت به کشورهای دیگر واداشته است. سرکوب، تبعیض و تحمیل فقر از سوی حکومت ایران منجر شده، بسیاری از مردم این شهر به ویژه فارغ‌التحصیلان، احساس کنند که در ایران آینده‌ای ندارند و به فکر مهاجرت به کشورهای دیگر باشند.»

لیلا همچنین در رابطه با آمارهای مرتبط با تعداد شهروندان سردشتی که مهاجرت کرده‌اند، اظهار کرد: «بر اساس آمارهای غیررسمی، در ۵ سال گذشته نزدیک به ١۴ هزار نفر از شهر سردشت به کشورهای اروپایی مهاجرت کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که مهاجرت از این شهر به یک پدیده گسترده تبدیل شده است و شامل زنان، مردان و حتی کودکان خردسال نیز می‌شود.»

«ش.م»، یکی از زنان سردشت که به همراه خانواده‌اش در تابستان امسال مهاجرت کرده، گفت: «من به همراه همسرم و فرزندمان از سال گذشته به دنبال گزینه‌های مهاجرت بودیم. نمی‌خواستیم از مسیرهای خطرناکی مانند دریا یا زمینی عبور کنیم، بنابراین تصمیم به درخواست ویزا برای سفر هوایی به ایتالیا گرفتیم. مبلغ ١٠ هزار یورو برای اخذ ویزا هر نفرمان خواستند، هزینه‌ی بالایی بود و تنها دارایی ما یک ملک بود، که آن را فروختیم، و همچنین مقداری قرض از نزدیکان گرفتیم تا بتوانیم هزینه‌ها را تامین کنیم. بعد از چند ماه توانستیم ویزا را بگیریم و در حال حاضر در آلمان درخواست پناهندگی داده‌ایم.»

ش.م همچنین در رابطه با دلایل مهاجرت خود اظهار کرد: «در گذشته، ما دارای یک فروشگاه پوشاک فروشی بودیم و من و همسرم در آن کار می‌کردیم. اما وضعیت بازار به گونه‌ای تغییر کرد که دیگر درآمدی نداشتیم. بسته شدن مرزها و افزایش قیمت‌ها به شدت اقتصاد را تحت فشار قرار داد و سرمایه‌امان به تدریج از بین رفت. شوهرم مجبور به کولبری شده بود و چند بار جانش به خطر افتاد، اما با وجود خطرات بسیار، به سختی می‌توانستیم زندگی مان را بچرخانیم. در نهایت، از پاییز سال گذشته، تصمیم به مهاجرت گرفتیم.»

پریناز.الف (اسم مستعار)، یک زن جوان اهل سردشت که پس از شرکت در اعتراضات سال گذشتە مجبور به ترک ایران شد، گفت: «سال گذشته در ایام شروع خیزش انقلابی «ژن، ژیان، ئازادی»، من و دوستانم به عنوان فعالان مدنی در تجمعات حاضر بودیم. به ویژه در مدتی که در دانشگاه بودم، چندین بار توسط ماموران امنیتی فراخوانده شدم و در انتهای زمستان، نهادهای امنیتی با شماره‌های اعضای خانواده‌ام تماس گرفتند و خواستار مراجعه من به اداره اطلاعات شدند. من می‌دانستم که اگر بروم، برایم پرونده سازی می‌کنند و بازداشت می‌شوم. در نهایت، خانواده‌ام تصمیم گرفتند که من بە ترکیە مهاجرت کنم و چند ماهی در ترکیه بودم. سپس از طریق قاچاقچی‌ها به اروپا رفتم و اکنون در بریتانیا درخواست پناهندگی داده‌ام.»