مبارزه برای حیات؛ کمبود آب در روستاهای قیروان
در مناطق روستایی استان قیروان، زنان از دسترسی به آب آشامیدنی سالم که حق طبیعی و قانونی آنهاست، محروم ماندهاند.
اخلاص حمرونی
تونس- کمبود آب در کل تونس و بهویژه در روستاهای استان قیروان، بر اثر کاهش میزان بارندگی از سالهای گذشته آغاز شده، به کاهش ذخیرههای آب در سدهای اصلی منجر شده است.
کمبود آب در مناطق روستایی، زندگی زنان را که با دشواریها و رنجهای فراوان در جستوجوی آب، با مشقتها و خطرات بیشماری روبرو هستند، به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
عیشه طایع، از اهالی روستاهای استان قیروان، به سختیهای دسترسی به آب اشاره کرد و گفت: کمبود آب به حدی است که حتی برای شستن میت نیز کافی نیست. ما برای شستشوی همسایهمان به آب نیاز داشتیم، اما نتوانستیم آبی پیدا کنیم و حتی لباسهایش را هم نتوانستیم بشوییم. تنها خواسته ما دسترسی به آب است.
او بیان کرد که زنان در مناطق روستایی مجبور هستند روزانه بیش از ۶ کیلومتر را با الاغها برای جمعآوری آب طی کنند. در فصل تابستان، این فاصله گاهی بیش از دو بار در روز پیموده میشود تا ۸۰ لیتر آب برای نیازهایی چون نوشیدن، شستوشو، و آبیاری محصولات تهیه گردد.
جمیله سعد اللاوی از دیگر ساکنان روستا، خاطرنشان کرد که محل زندگی او به شبکه ملی توزیع آب وصل نیست و بنابراین، تنها گزینه موجود برای دستیابی به آب، جستوجو در نواحی اطراف است.
او بیان کرد: زنان بار سنگین جابجایی آب را بر دوش میکشند، با استفاده از گاریهایی که توسط الاغها کشیده میشوند (کریطه)، آنها فاصلههای طولانی را برای تأمین آب از چشمهها طی میکنند. وی افزود: گاهی اوقات، همسایههای دارای چاه به ما مرحمت میکنند و آبی برای آبیاری درختان زیتونمان میدهند، و بارشهای باران گاهی اوقات موجب نجات ما میشود.
منیره مجبری، هماهنگ کننده بخش عدالت زیستمحیطی در انجمن تونسی حقوق اقتصادی و اجتماعی استان قیروان، اظهار داشت: بیشتر ساکنین استان قیروان، به ویژه در مناطق روستایی، از شدت کمبود آب رنج میبرند. زنان که با مسئولیتهای گوناگونی روبرو هستند، روزانه با این معضل دست و پنجه نرم میکنند. آنها علاوه بر کار کشاورزی در روز، شبها نیز در نبود همسران خود که به منظور کار به مناطق دیگر رفتهاند، مجبورند برای تهیه آب از مسیرهای دشوار و ناامن گذر کنند، که این امر آنها را در معرض خطرات بسیاری از جمله آزار و اذیت، تجاوز و انواع خشونت قرار میدهد.
او اضافه کرد که حمل مداوم آب موجب شده است بسیاری از زنان با درد و آسیبهای کمر مواجه شوند، به طوری که این شرایط منجر به سقط جنین یکی از زنان در دوران بارداری شده است.
او همچنین تأکید کرد: زنان ساکن در روستاهای قیروان از حق طبیعی و قانونی خود برای دسترسی به آب آشامیدنی سالم محروم شدهاند، بخصوص در شرایطی که انجمنهای آب به یک چالش بزرگ ساختاری در سیستم توزیع آب تبدیل شدهاند. با توجه به پیچیدگیها و مشکلات متعدد در فرایندهای توزیع، بر ضرورت اصلاح قانون آب که هنوز به تصویب نرسیده است، تأکید میورزد. دولتها همچنان به استفاده از قوانین قدیمی ادامه میدهند که دیگر با نیازهای روز سازگار نیستند.
منیره مجبری بر ناتوانی قوانین موجود در حفاظت از زنان روستایی تأکید کرد و شکاف عمیقی را بین حقوق تضمینشده توسط قانون اساسی برای زنان و واقعیت دشواری که آنها روزانه با آن مواجه هستند، بیان کرد. او از زنان روستایی خواست که استقامت و مبارزهشان را ادامه دهند و از دولت و مقامات ذیربط خواستار اجرایی شدن قوانینی شد که تاکنون فقط بر روی کاغذ باقی مانده و عملی نشدهاند.
یادآوری میشود که استان قیروان پس از انقلاب با بحرانی در خصوص امنیت آبی مواجه بوده است. ساکنان این استان، بهخصوص در مناطق روستایی، درگیر مشکلات ناشی از کمبود آب هستند، که این امر تهدیدی جدی برای سلامت و بقای آنها به شمار میرود.
بر اساس گزارشات رصدخانه اجتماعی تونس، استان قیروان در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، وابسته به انجمن تونسی حقوق اقتصادی و اجتماعی، بیشترین تعداد اعتراضات را برای دسترسی به آب آشامیدنی سالم به خود اختصاص داد. در ژوئیه ۲۰۲۰، از کل ۷۷ اعتراض ثبتشده در سراسر کشور برای حق به آب، ۵۵ مورد مربوط به استان قیروان بود. در سال ۲۰۱۹ نیز، این رصدخانه ۳۱۸ مورد اعتراض برای دسترسی به آب آشامیدنی سالم را ثبت کرده بود که از این میان، ۱۱۷ مورد متعلق به این استان بود.