کمپین Naubat Baja Missed Call Radio، یک کانال رادیویی مبتنی بر تلفن ابری در ایالت راجستان غربی هند است که به مسائل رفاه، توانمندسازی و سلامت نوجوانان می‌پردازد. این ابتکار تجسم جدیدی برای عصر دیجیتال است که پیام‌هایی را علیه اقدامات مضر مانند ازدواج کودکان و تبعیض جنسیتی منتقل می‌کند.

 

مرکز خبر- پوستر دختری کوچک را با موهای بافته نشان می‌دهد که انتهای آن با روبان‌های صورتی بسته شده است. هنگامی که در کنار مردی مسن‌تر قدم می‌زند، ناامیدی در صورتش نمایان است. حلقه‌های دور گردنشان نشان می‌دهد که تازه ازدواج کرده‌اند. تصویر بعدی زندگی دیگری را برای دختر نشان می‌دهد: او با خوشحالی لبخند می‌زند، لباس مدرسه پوشیده و در کنار مادر خندانش نشسته است.

پیام ساده اما مؤثر است: فرزندان خود را آموزش دهید، ازدواج کودکان را متوقف کنید.

 

داستان ساپنا

دختر کوچک پوستر ناوبات باجا می‌توانست ساپنا (اسم مستعار) باشد، دختری جوان اهل جیپور در اوایل نوجوانی. با وجود اینکه او هنوز خردسال بود، خانواده‌اش او را از مدرسە خارج کردند و در حال آماده‌سازی او برای ازدواج  بودند که شریا (اسم مستعار)، داوطلب جیوان آشرام سانستان (JAS)، (یک سازمان غیردولتی که برای توانمندسازی زنان و دختران کار می‌کند)، مداخله کرد.

شریا از مأموریت ناوبات باجا اطلاع داشت و شماره تلفن آن را داشت. در ژوئن ٢٠٢١، او شنید که یک خردسال در جیپور قرار است با یک مرد ٣٠ ساله ازدواج کند. پدر ساپنا از خانواده مرد وام گرفته بود. وقتی نتوانست آن را بازپرداخت کند، وام دهنده -پدر احتمالی داماد- گفت اگر ساپنا با پسرش ازدواج کند وام را پس نخواهد گرفت.  شریا با خط کمک تماس گرفت و پلیس وارد عمل شد. عروسی متوقف شد. ساپنا دو ماه به یک پناهگاه فرستاده شد، اما اکنون به خانه بازگشته و به مدرسه رفته است.

 

از موسیقی گرفته تا موبایل

این پوستر بخشی از کمپین Naubat Baja Missed Call Radio، یک کانال رادیویی مبتنی بر تلفن ابری در ایالت راجستان غربی هند است که به مسائل رفاه، توانمندسازی و سلامت نوجوانان می‌پردازد. کلمات Naubat Baja مخفف مجموعه‌ای از آلات موسیقی است که در زمان‌های گذشته با هم نواخته می‌شدند تا توجه مردم را به خود جلب کنند. این ابتکار تجسم جدیدی برای عصر دیجیتال است که پیام‌هایی را علیه اقدامات مضر مانند ازدواج کودکان و تبعیض جنسیتی منتقل می‌کند.

Naubat Baja که در روز جهانی زن در سال ٢٠١٩ راه اندازی شد، عمدتاً بر قدرت تلفن‌های همراه متکی است که به دورافتاده‌ترین مناطق هند نفوذ کرده‌اند. ابتکار عمل بر این واقعیت استوار است که تلفن همراه به ویژه در مناطقی که مردم دسترسی کمی به تلویزیون، کابل یا اینترنت دارند، وسیله‌ی ارتباطی مورد علاقه جوانان است.

اگرچه ازدواج کودکان در بسیاری از ایالت‌های هند از جمله راجستان ممنوع است. شریا در خانواده خود شاهد این موضوع بوده است؛ بە گفتەی او دو خواهر بزرگترش زمانی که خردسال بودند ازدواج کردند.

شریا می‌گوید که از سرنوشت خواهرانش فرار کرده و در حال تحصیل در مقطع فوق لیسانس است. «من مشکلاتی را که آنها اکنون به دلیل عدم آموزش با آن روبرو هستند، دیده‌ام. من نمی‌خواهم دختران دیگر در این دام بیفتند.»

 

١٠٠ میلیون دختر در معرض خطر

در گزارش مارس ٢٠٢١، صندوق کودکان سازمان ملل متحد، یونیسف، اشاره کرد که حدود ١٠٠ میلیون دختر در دهه‌ی آینده در معرض خطر ازدواج کودکان قرار دارند. این مطالعه می‌گوید که همه گیری COVID-19 منجر به «تعطیلی مدارس، استرس اقتصادی، اختلال در خدمات، بارداری و مرگ و میر والدین» شده است. ١٠ میلیون دختر آسیب‌پذیر دیگر با احتمال ازدواج کودکان روبرو هستند.

در راجستان، سازمان‌های جامعه مدنی مانند JAS با این عمل مبارزه می‌کنند و از طریق برنامه‌های نوآورانه‌ای مانند Naubat Baja در گسترش آگاهی در مورد خطرات آن موفق هستند. رادیکا شارما، مدیر JAS با اشارە بە اینکە «خانواده‌هایی که به سختی می‌توانند زندگی خود را حفظ کنند، ترجیح می‌دهند دخترانشان حتی اگر هنوز به سن نرسیده‌اند، ازدواج کنند.» می‌گوید: «این به معنای دهان کمتری برای تغذیه است.»

ترتیب دادن مراسم عروسی هنگام همه‌گیری نیز به معنای هزینه‌ی کمتر به دلیل محدودیت در اجتماعات است و با ترک خانه‌ها و سفر به مناطق دوردست در جستجوی کار، ازدواج زودهنگام دختران، والدین را از امنیت فرزندانشان مطمئن می‌کند. رادیکا شارما می‌افزاید: «والدین اغلب احساس می‌کنند که دخترانشان در صورت ازدواج زودهنگام در امان خواهند بود. اگر معلوم شود که متاهل هستند، مورد آزار فیزیکی قرار نخواهند گرفت. فقر، فقدان آموزش، مردسالاری و نابرابری های جنسیتی نیز از عوامل مهم پشت این عمل هستند.»

 

موسیقی، سرگرمی، توانمندسازی

هدف برنامه ناوبات باجا نه تنها مقابله با ازدواج کودکان، بلکه توانمندسازی دختران از طرق دیگر است. دختران با شماره Naubat Baja تماس می‌گیرند و تماسی دریافت می‌کنند، که شامل یک ضبط ١۵ دقیقه‌ای سرگرمی رایگان، مملو از آهنگ‌های فیلم هندی، داستان‌های کوتاه و درام‌های صوتی با موضوعات اجتماعی مختلف است که از طریق کمدی یا طنز روایت می‌شود.

اخباری در مورد فرصت‌های شغلی، حقایق دانش عمومی و اطلاعاتی در مورد طرح‌های رفاهی دولت با هدف جوانان وجود دارد.

پیام‌هایی در مورد موضوعاتی مانند ازدواج کودکان، خشونت خانگی، سلامت دختران نوجوان، بهداشت قاعدگی، حساسیت جنسیتی، آگاهی مالی، پروتکل های COVID-19 و اقدامات احتیاطی از طریق نمایشنامه‌ها منتقل می‌شود.

این برنامه که به طور منظم به روز می‌شود، تحت نظارت نمایندگان صندوق جمعیت ملل متحد، در استودیوها با کمک یک تیم محتوایی از محققان تولید می‌شود و توسط سازندگان محتوای صوتی حرفه‌ای ارائه می‌شود.

این برنامه از طریق رسانه‌های اجتماعی، گرافیتی و کمپین‌های آگاهی‌دهی در مناطق روستایی و شهری توسط داوطلبان، رهبران جامعه، اعضای پانچایات (هیئت های حاکمه روستایی)، انگانوادی (مراکز مراقبت از کودکان روستایی) و آشا (فعال سلامت اجتماعی معتبر) رایج شده است.

داوطلبان و رهبران گروه‌های نوجوان مرتبط با ناوبات باجا کە شریا نیز از جملەی آنها است قهرمان نامیده می شوند.

 

جرات رویاپردازی داشته باشید

در راجستان، تلاش‌ها برای جذب شرکای بیشتر در مبارزه با ازدواج کودکان ادامه دارد. کارگران خط مقدم محلی و اعضای نهرو یووا کندرا سانگاتان (NYKS) - یکی از بزرگترین شبکه‌های جوانان در جهان - برای برگزاری جلسات و گفت‌وگو با دختران نوجوان و خانواده‌های جامعه در مورد پیام‌های پخش شده توسط نوبات باجا آموزش می‌بینند.

نماینده‌ی صندوق جمعیت ملل متحد در هند، سریرام هاریداس توضیح می‌دهد: «این ابتکار یکی از راهبردهای ابتکاری است که توسط صندوق جمعیت ملل متحد و شرکای درگیر به کار گرفته شده است تا اطمینان حاصل شود که جوانان از حقوق و فرصت‌های خود آگاه هستند، به اطلاعات و خدمات دقیق در مورد سلامت و رفاه خود دسترسی دارند و برای رسیدگی به مسائل اجتماعی که آنها را تحت تأثیر قرار می دهد قادر به مشارکت هستند.»

هنگامی که استراتژی‌ها ثمر می‌دهند، و هنگامی که ابتکارات متعددی مانند Naubat Baja وجود دارد که جوانانی مانند شریا را درگیر و توانمند می‌کند، هزاران ساپنا جرات رویاپردازی خواهند داشت.

پوستر Naubat Baja علیه ازدواج کودکان به خوبی آن را خلاصه می‌کند. مادری که در کنار دختری شاد در مدرسه است، می‌گوید: «من اجازه خواهم داد رویاهای فرزندانم اوج بگیرند.»