کودک‌همسری تجاوز خاموش
بحران‌های کنونی در جامعەی ایران، باعث افزایش معضلات اجتماعی شدە است، بحران اقتصادی، فقر، بحران آموزشی و مسائل فرهنگی از جملەی عوامل افزایش کودک‌همسری در ایران هستند. قوانین حاکم بر ایران نیز خود زن‌ستیز و مردسالارند و این قوانین از فاکتورهای اصلی افزایش کودک‌همسری محسوب می‌شوند.
شهلا محمدی
مرکز خبر- کودک‌همسری واژەای تکان‌دهندە و معضلی اجتماعی کە زندگی کودکان ایران را بە تباهی کشاندە است، دخترانی کە قبل از شناخت خود و جامعە کودکانی را در آغوش گرفتە و بە جای بازی با عروسک باید بە ایفای نقش مادری بپردازند.
این کودکان نە تنها از لحاظ جسمی بلکە از لحاظ روحی و روانی تحت تاثیر قرار گرفتە و زندگی آنها با ازدواج زودهنگام نابود می‌شود.
براساس آمار منتشر شدە از سوی مرکز آمار ایران؛ تنها در سە ماە نخست سال ١٣٩٩ بیش از ٧ هزار کودک دختر زیر ١٣ سال و یک دختر زیر ١٠ سال ازدواج کردەاند.
خبرگزاری زنان در این گزارش، عوامل افزایش کودک‌همسری، نقش قوانین جمهوری اسلامی در افزایش آن، پیامدها و راەهای کاهش این معضل اجتماعی را مورد توجە قرار دادە و بدین منظور با پروین آزاد، کنشگر و مدافع حقوق کودکان گفت‌وگو کردە است.
کودک‌همسری و پیامدهای آن؟
از نگاە پروین آزاد، "کودک‌همسری گونەای از کودک‌آزاری و در اصل تجاوز خاموش" است چرا کە در این نوع ازدواج بدون اینکە کودک در مورد مسائل جنسی آگاهی داشتە باشد، "بدون آگاهی و بدون خواستەی خود تن بە این نوع تجاوز جنسی می‌دهد".
سن مناسب برای ازدواج از لحاظ جنسی، جسمی و روحی برای فرد بسیار مهم است و برای زندگی زناشویی صلاحیت جسمی، اجتماعی و روانی لازم است، کودکانی کە در سنین پایین ازدواج می‌کنند در معرض انواع بیماری‌های جنسی و مقاربتی قرار می‌گیرند.
پروین آزاد با اشارە بە پیامدهای جسمی کودک‌همسری در دختران می‌گوید، "خونریزی هنگام بارداری و عفونت بارداری" از جملە پیامدهای کودک‌همسری هستند علاوەبر این، کم سن و سال بودن کودک هنگام بارداری زندگی کودک و جنین را در معرض خطر قرار دادە و گاهی در چنین بارداری‌هایی مادر و جنین جانشان را از دست می‌دهند.
بە گفتەی پروین آزاد، کودکان متولد شدە کە حاصل کودک‌همسری مادران هستند اکثرا با مشکلاتی همانند وزن کم و سوء تغذیە مواجە می‌شوند چرا کە مادری کە آنها را بە دنیا آوردە، خود هنوز کودک است و هنگام بارداری با سوء تغذیە شدید مواجە شدە است.
از سوی دیگر احتمال ابتلای این کودکان بە ویروس اچ آی وی از دیگر مشکلاتی است کە ممکن است با آن مواجە شوند.
وی همچنین با اشارە بە مشکلات روانی کە گریبانگیر کودک مادران می‌شود می‌گوید؛ اضطراب شدید، افسردگی، وسواس شدید، خودسوزی، خودکشی و کارتن‌خوابی از جملە دیگر پیامدهای کودک‌همسری است.
زن مطلقە و یا بە گفتەی جامعە زن "بیوە" خود با مشکلات بسیاری در جامعەی ایران روبرو است و این زنان باید علاوەبر مشکلات اقتصادی و فقر با مشکلاتی کە از سوی فرهنگ جامعە برای آنان ایجاد می‌شود مبارزە کنند، کودکانی کە در سنین پایین ازدواج کردەاند پس از اینکە در سنین بالا متوجە می‌شوند کە چە ظلمی در حق آنها شدە است طلاق می‌گیرند، این کودکان اکنون باید بە عنوان زنان مطلقە با جامعەی مردسالاری مواجە شوند کە نگاهی تحقیرآمیز و خشونت‌بار بە آنها دارد.
نقش جمهوری اسلامی و قوانین زن‌ستیز آن در افزایش کودک‌همسری
از آنجا کە رسانەها و مطبوعات در ایران تحت کنترل رژیم هستند پروین در مورد نقش جمهوری اسلامی در افزایش کودک‌همسری می‌گوید: جمهوری اسلامی با تبلیغاتی کە در تلویزیون و رسانەهای اجتماعی انجام می‌دهد باعث افزایش کودک‌همسری می‌شود.
آشکار است کە قوانین این رژیم نیز زن‌ستیز است و براساس همین قوانین کودکان از سن ١٣ سالگی می‌توانند ازدواج کنند، پروین در این مورد می‌گوید؛ هنگامی کە ازدواج کودکان در این رژیم قانونی است نقش این رژیم و قوانین آن در افزایش کودک‌همسری مشخص است، "حتی رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنەای در سخنرانی‌هایش بر افزایش جمعیت تاکید کردە است"، همەی اینها باعث شدە تا کودک‌همسری روز بە روز افزایش یابد."
عوامل افزایش کودک‌همسری در ایران
بە گفتەی این فعال حقوق کودکان، قوانین جمهوری اسلامی، فقر و تورمی کە بر کشور حاکم است همە دست بە دست هم دادەاند و باعث افزایش کودک‌همسری شدەاند.
وی سە مورد را از فاکتورهای اصلی افزایش کودک‌همسری می‌داند:
فقر؛ خود رژیم بە شیوەای سیستماتیک باعث گسترش فقر در مناطق محروم و حاشیە‌نشین است کە همین باعث شدە در استان‌هایی همانند سیستان و بلوچستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کوردستان شاهد افزایش کودک‌همسری باشیم.
فقر باعث می‌شود خانوادەها مانع ادامە تحصیل کودکان شوند در نتیجە دختران مجبور بە ازدواج و یا کار در کارگاەهایی می‌شوند کە مورد استثمار قرار می‌گیرند و پسران نیز وارد بازار کار می‌شوند و اینها عوامل افزایش کودک‌همسری و کودکان کار هستند.
قوانین زن ستیز و مردسالار؛ کە این قوانین زن را بە عنوان یک دستگاە تولید مثل تعریف کردە و براساس این قوانین دختران در سن ٩ سالگی بە سن تکلیف می‌رسند و می‌توانند ازدواج کنند.
فاکتور سوم فقر فرهنگی؛ عدم آگاهی خانوادەها از پیامدهای کودک‌همسری و فقر فرهنگی بیشتر در مناطق محروم از عوامل افزایش کودک‌همسری است.
پروین می‌گوید: اعتیاد، فحشا، کارتن خوابی و خشونت همە از پیامدهای کودک‌همسری هستند.
نابودی نظام جمهوری اسلامی عامل کاهش کودک‌همسری
طی سال‌های گذشتە بسیاری از نهادها و سازمان‌های مردم نهاد تلاش کردەاند از طریق آگاهی‌رسانی و برنامەهای مختلف، خانوادەها را از پیامدهای کودک‌همسری آگاە سازند اما این نهادها همیشە از سوی حکومت ایران با موانعی روبرو شدەاند، افرادی کە در این نهادها فعال هستند بە بهانەهای واهی محاکمە و راهی زندان شدەاند.
پروین آزاد، آگاەسازی خانوادەها، افزایش امکانات آموزشی، تاسیس مدارس در مناطق محروم و نابودی قوانین نابرابر و زن‌ستیز را از عوامل کاهش کودک‌همسری می‌داند و می‌گوید، "نابودی قوانین زن‌ستیز و نابرابر و جایگزینی قوانین برابر باعث کاهش کودک‌همسری می‌شود."
وی با اشارە بە اینکە "جمهوری اسلامی آمار واقعی را منتشر نمی‌کند و نمی‌توان بە آمار آن استناد کرد"، می‌گوید "با وجود فقر و تورمی کە اکنون حاکم است روز بە روز کودک همسری هم افزایش می‌یابد".
دولت‌هایی کە در مدت چهل سال حاکمیت جمهوری اسلامی بر ایران بە قدرت رسیدەاند نە تنها هیچ کدام نتوانستەاند معضلات اجتماعی این کشور و بحران‌های موجود را کاهش دهند بلکە خود از عوامل تشدید این معض، با انتصاب ابراهیم رئیسی بە عنوان رئیس جمهور ایران انتظار می‌رود وضعیت زنان و کودکان بحرانی‌تر شود، انتصاباتی کە طی هفتەها و روزهای گذشتە در دولت ابراهیم رئیسی انجام شدە است خود شاهد بر این واقعیت است.
پروین آزاد معتقد است، "تغییر دولت هیچ تاثیری در وضعیت ندارد ملاک رئیسی نیست بلکە خود نظام است کە از پایە ضد زن، ضد کودک، کارگر ، انسان، هنر و دانش است."
وی می‌گوید: ما باید اصل نظام را در نظر بگیریم و باید بتوانیم این نظام دیکتاتور را از بین ببریم و یک نظام انسانی، آزاد و دموکراسی را حاکم کنیم.