کم آبی؛ تشدید رنج زنان روستاهای اطراف مهاباد
از ۱۲۰ روستای تحت پوشش اداره آب و فاضلاب در مهاباد حدود ۴۰ تا ۴۵ روستا آب ندارند یا به صورت جیره‌بندی از آب استفاده می‌کنند در برخی از روستاها هم با استفاده از تانکرها روزانه یک بار آبرسانی می‌شود.
لارا گوهری
مهاباد- با گرم شدن هوا منابع آبی بسیاری دچار بحران شده است و تأمین آب آشامیدنی یکی از اصلی‌ترین مشکلات مردم به ویژه مردم ساکن روستاها است چون مستقیم توسط منابع آب شهری آبرسانی نمی‌شوند.
در مهاباد حدود ۱۲۰ روستای تحت پوشش اداره‌ی آب و فاضلاب این شهر می‌باشد که وظیفه‌ی تأمین آب و بهداشت آب را بر عهده دارد. بر اساس گزارش‌های مردمی بسیاری از روستاها به آب شرب دسترسی ندارند و یا با جیره‌بندی آب، تابستان گرم خود را سر می‌کنند.
لیلا.ج یکی از کارمندان اداره‌ی آب و فاضلاب مهاباد است کە در مورد تأمین آب و بهداشت آب‌های مهاباد و سایر شهرها با وی گفت‌وگو انجام دادیم.
لیلا در ابتدای سخنان خود می‌گوید: حدود ۱۲۰ روستا تحت پوشش این اداره هستند و تمام مشکلات آبی آن‌ها به مهاباد مربوط می‌شود. آزمایش سلامت آب، بررسی چاه‌ها و منابع آبی و تأمین آب شرب از مواردی است که این اداره به عهده دارد.
وی در مورد منبع آن مهاباد و روستاهای اطراف آن می‌گوید: مهاباد دو تصفیە‌خانه دارد که ما آن‌ها را با عنوان تصفیەخانه‌ی جدید و قدیم می‌شناسیم.از تصفیەخانه‌ی قدیمی قبلا برای آبرسانی داخل شهر مهاباد استفاده می‌شد اما آب کدر یا گل‌آلود می‌شد و مجبور شدند یک تصفیه‌خانه‌ی جدید بسازند. بعد از کمی تغییرات در تصفیه‌خانه قدیمی برای آبرسانی به روستاهای نزدیک مانند یوسفکند و خانگی از آن استفاده شد اما گرمای هوا و بارش کم، منابع آبی را هم در داخل شهر و هم در روستا تحت تأثیر قرار داده است اما این بحران برای روستاها بسیار شدیدتر است. گرم شدن هوا و کمبود بارش در زمستان و بهار از علت‌های بحران آب است که بارش می‌تواند آن را تا حد زیادی کنترل کند زیرا روستاها چاه آب و منبع خود را دارند که بیشتر با باران پر می‌شود. آب خود شهر مهاباد هم از طریق سد مهاباد تأمین می‌شود.
«از ۱۲۰ روستای تحت پوشش اداره آب و فاضلاب در مهاباد حدود ۴۰ تا ۴۵ روستا آب ندارند»
لیلا ج، با بیان اینکە بعضی از روستاهای نزدیک توسط منابع آبی شهر یعنی همان سد مهاباد آبرسانی می‌شود اما بقیه روستاها توسط منابع آبی خودشان تأمین می‌شوند، می‌گوید: از ١٢٠ روستای تحت پوشش ادارە اب و فاضلاب در مهاباد حدود ۴٠ تا ۴۵ روستا آب ندارند تا بە صورت جیرەبندی از آب استفادە می‌کنند و در برخی ز روستاها هم با استفادە از تانکرها روزانە یک بار آب رسانی می‌شود.
کمبود منبع آب روستاها در بعضی از مکان‌ها از دیگر مسائلی است کە این کارمند ادارە آب بە آن اشارە می‌کند و می‌گوید: در برخی جاها شاید روزانه یک تا دو ساعت منبع آب را باز کنند در یک ساعت مشخص مردم از آب استفاده می‌کنند و برای آشامیدن آب ذخیره می‌کنند، در روستاهایی مانند اوزون ده‌ری روزانه و صبح ماشین و تانکر آب به روستا می‌آید و مردم در صف می‌ایستند تا بتوانند دبه‌ه‍ای آبی خود را پر کنند البته بیشتر این آب هم برای آشامیدن صرف می‌شود. در برخی از روستاها هم کلاً آب نداریم مثلاً در روستای سه‌رتان در جاده سردشت اگر بارندگی باشد این مردم فقط در سال دو ماه آب دارند و مجبورند در سایر روزهای سال از آب چشمه استفاده کنند.
افزایش مهاجرت به شهر و خالی از سکنه شدن روستاها
لیلا ج با اشارە بە اینکە بزرگترین مشکلات بحران آب حفر چاه‌های زیرزمینی است، می‌گوید: حفر چاە اغلب به صورت غیرمجاز انجام می‌شود و ما در چند سال آینده شاهد عمیق‌تر شدن چاه‌ها و کمترشدن منابع آب زیرزمینی خواهیم بود که یک فاجعه‌ی زیست محیطی است. اداره آب و فاضلاب هم چون نمی‌تواند آب را تأمین کند از چاه‌های غیر مجاز چشم پوشی می‌کند.
در ادامە از تشدید رنج زنان بە دلیل کمبود در برخی روستاها می‌گوید: در بسیاری از موارد حتی حفر چاه هم نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای آبی مردم باشد و در روستایی مانند سه‌رتان فشار زیادی بر روی مردم است و البته باید بگویم فضای مردسالار حاکم و سنگینی نقش زن و مادر در فضای سنتی روستا در بحران بی آبی، زندگی، وظایف و مسئولیت را برای زنان سنگین‌تر مشکل‌تر است. چون زن‌ها باید بروند و در چشمه لباس و ظرف بشورند، از آنجا آب را به خانه ببرند، بچه‌ها را در نزدیکی چشمه حمام دهند، آب را ضدعفونی می‌کنند و همچنین مسئولیت‌هایی مانند شستن فرش و تمیزکاری هم بر روی دوش زنان است که بی‌آبی آن را دوچندان کرده است.
از نتایج دیگر کمبود و نبود آب مهاجرت به شهر و خالی از سکنه شدن روستاها است کە لیلا آن را بیان می‌کند.
«اکثر آب‌های آشامیدنی سالم نیستند»
لیلا.ج در مورد سلامت آب‌های آشامیدنی می‌گوید: در ایران تنها کلرزنی به آب انجام می‌شود و آزمایشات نشان می‌دهد اکثر آب‌های آشامیدنی سالم نیستند و فلزات سنگین و مثلا جیوه در برخی آب‌ها چنان زیاد است که می‌تواند سلامت را به خطر بیاندازد. آب شهر میاندوآب آنقدر آلوده است که حتی طعمش به شوری می‌زند. در مهاباد و روستاهای تحت پوشش هم فقط کلرزنی و گندزدایی انجام می‌شود و تستی روی سلامت آب به صورت دقیق انجام نشده است.
وی در پایان سخنان خود تاکید می‌کند: کمبود آب و سلامت آن یک بحران سراسری است که عدم مدیریت و سازمان‌دهی حکومتی در آن فاجعه آفرین شده است. پایین بودن بودجه‌های اختصاص داده شده به این بخش و دزدی‌های فراوان مسئولان رده بالا در کنار سایر عوامل این بحران را تشدید کرده است و اگر این روند ادامه پیدا کند فجایع زیست‌محیطی را به همراه خواهد داشت.