کلاس‌های درس محل دفن استعدادهای دانش‌آموزان
انقلاب فرهنگی تلاشی بود برای حذف دگراندیشان، اما اکنون پس از ۴٠ سال این انقلاب نتیجەی عکس دادە و قوانین سخت‌گیرانەی مدیران مدارس و امامان جمعە نیز تاثیرگذار نبودە و حتی رسانەهای حکومتی نیز بە دلزدگی دانش‌آموزان از مسائل مذهبی اعتراف کردەاند.
شهلا محمدی
مرکز خبر- پوشش در مدارس و تفکیک جنسیتی دانش‌آموزان و حتی کارکنان ادارەی آموزش و پرورش و دیگر ادارات از جملە مواردی است کە در ایران همیشە مورد بحث بودە و هرازگاهی بە موضوعی برای رسانەها تبدیل می‌شود. البتە جمهوری اسلامی از همان آغاز کار خود در دهەی شصت تلاش کرد تحت عنوان انقلاب فرهنگی مدارس و دانشگاەها را تعطیل کند همان کاری کە اکنون طالبان در افغانستان انجام می‌دهد.
از سویی حجاب اجباری برای زنان و پس از آن تفکیک جنسیتی در ادارات نیز آغاز شد و پس از مدتی دیگر زنان تنها با حجاب اجباری می‌توانستند در اماکن عمومی ظاهر شوند. پس از مدت‌ها از تعطیلی مدارس و با فشار احزاب و فعالین مخالف انقلاب فرهنگی، جمهوری اسلامی ناچار بە بازگشایی مدارس اما بە شیوەی خود شد. استادان دانشگاە و آموزگاران دگراندیش از کار اخراج شدند و برخی بە اتهام‌های دروغین و واهی زندانی شدند.
مدارس تفکیک جنسیتی شدند و حجاب اجباری حتی بە کودکان شش و ٧ سالە نیز تحمیل شد و تنها با پوشیدن مقنعە و مانتو می‌توانستند در مدارس حضور داشتە باشند. کارکنان مدارس مجبور بە پوشیدن حجاب اجباری بودند و دستوالعمل‌هایی برای مدارس در نظر گرفتە شد کە داعش‌گونە بودند. آموزش ایدئولوژیک دانش‌آموزان آغاز شد و کتاب‌های درسی نیز تغییر یافتند.
اما اکنون پس از ۴٠ سال از گذشت این حوادث بار دیگر انقلاب فرهنگی با شکل دیگری در مدارس اجرا می‌شود. کودکان در مدارس ابتدایی و راهنمایی نیز ناچار بە پوشیدن چادر می‌شوند. براساس گزارش‌هایی کە طی روزهای اخیر منتشر شدە است آموزش و پرورش استان قم دستورالعمل‌های سختگیرانەای برای مدارس در نظر گرفتە است. براساس این دستورالعمل‌ها عطر برای کارکنان زن در مدارس ممنوع اعلام شدە و حتی پوشیدن چادر نیز محدودیت دارد و دانش‌آموزان و کارکنان حق ندارند بە غیر از چادرهای سیاە سادە چادر دیگری بپوشند. کارکنان مرد نیز از پوشیدن لباس‌های آستین کوتاە منع شدەاند و الزاما باید کت و شلوار رسمی بپوشند تا بتوانند در محل کار خود حاضر شوند.
هر چند چنین سختگیری‌هایی برای دانش‌آموزانی کە دهەهای ۶٠، ٧٠ و حتی دهەی ٨٠ در مدارس ایران تحصیل کردەاند موضوعی تازە نیست و با سختگیری‌هایی از این بدتر نیز مواجە بودەاند اما آنچە در مورد این سختگیری‌ها جلب توجە می‌کنند اجرای آن تنها در استان قم است. در حالی کە دستورالعمل‌های ادارات تنها محدود بە یک استان نیست و در همەی استانها بە یک صورت اجرا می‌شود اما این دستورالعمل‌ها تنها محدود بە استان قم است و تاکنون در استان‌های دیگر چنین دستورالعملی صادر نشدە است. هرچند آموزش و پرورش استان قم این موضوع را رد کرد و اعلام کرد این دستورالعمل‌ها در همەی استانها باید اجرا شود.
در همین رابطە مشاور امور زنان ادارەی آموزش و پرورش قم در مصاحبە با رسانەهای داخلی ضمن تایید این خبر اعلام کردە است: طبق جلسەای کە در کمیتە داشتیم، هر دستگاهی موظف است طبق جلسەی شمارە ٨٢٠ شورای انقلاب فرهنگی بە تمام دستگاەها ابلاغ کند، ادارەی آموزش و پرورش استان این کار را انجام دادە است ولی بقیەی دستگاەها بە ما ارتباطی ندارد.
علیرغم توضیح ادارەی آموزش و پرورش استان قم اما انتقادها همچنان ادامە دارد چرا کە در سال‌های اخیر استان‌های قم و مشهد در بسیاری از دستورالعمل‌های خود مستقل عمل کردە و حتی گاهی کاربران رسانەهای اجتماعی با طنز از آنها با عنوان ولایت قم و ولایت مشهد یاد می‌کنند، چرا کە آنچە در این استانها اجرا می‌شود مغایر با قوانین کلی ایران است. در حالی کە قوانین ایران زن‌ستیزترین و تبعیض‌آمیزترین قوانین هستند اما این دو استان با اجرای دستورالعمل‌های سختگیرانەتر در خصوص زنان، تلاش می‌کنند هر چە بیشتر تبعیض جنسیتی را در این استانها نهادینە کنند. بدون شک امامان جمعەی استانها کە بە عنوان نمایندەی خامنەای نیز شناختە می‌شوند از عاملین اصلی این طرح‌ها در این استانها هستند.
نە تنها امامان جمعە بلکە خود مدیران مدارس نیز می‌توانند مستقل عمل کنند و تغییراتی در دستورالعمل‌های مدارس ایجاد می‌کنند. مدیرانی کە مذهبی‌تر هستند مدرسە را برای دانش‌آموزان تبدیل بە زندانی می‌کنند کە نە تنها امید بە درس خواندن را در آنها از دست می‌دهند بلکە استعدادهایشان نیز در همان مدارس و در کلاس‌های درس مذهبی و ایدئولوژیک دفن می‌شود. این موضوع پس از امضای قرارداد نعیمە ظفر مربی تیم بسکتبال با تیم بسکتبال قطر بیشتر مورد توجە قرار گرفت. نعیمە ظفر از جملە بسکتبالیست‌های موفق ایران است کە دکترای تربیت بدنی دارد و سرمربی تیم بسکتبال را برعهدە داشت. او اکنون با تیم قطر و با حفظ سمت خود قرارداد بستە است. آنچە در مورد نعیمە ظفر از سوی کاربران شبکەهای اجتماعی مورد توجە قرار گرفت ظاهر شدن او بدون حجاب در رسانەها پس از مهاجرت بود. چرا کە مادر نعیمە از جملە مدیران سختگیر و مدیر مدرسەی شاهد در شهرستان بجنورد بودە است.
دانش‌آموزان او با دیدن عکس دخترش خاطرات تکان دهندەای را بازگو کردند کە حاکی از سختگیری‌های بی‌مورد این مدیر بود. مدیری کە حتی عقایدش را بر دختر با استعداد و توانمند خودش نیز تحمیل کرد و دخترش نتوانست در برابر تفتیقش عقایدی کە از سوی قوانین زن‌ستیز با اجرای مادرش اجرا می‌شد تاب بیاورد و همانند بسیاری دیگر از ورزشکاران مهاجرت را بە ماندن در برزخ بی‌پایان ترجیح داد. برزخی کە باید بین شکوفایی استعدادهایش و در حاشیە راندن و پایبندی بە تفتیش عقاید و مورد تحسین قرار گرفتن یکی را انتخاب می‌کرد.
یکی از دانش‌آموزان مدرسەی شاهد بجنورد نوشتە بود: عکس شهدای لای کفن پوشیدە اولین عکسی بود کە صبح موقع ورود بە راهروی مدرسە می‌دیدیم. ما بە جرم دانش‌آموز بودن در مدرسەای با مدیریت این خانم، محکوم بە پوشیدن چادر، لباس سیاە و شرکت در نماز جماعت و جلسەی قرآن روز جمعە بودیم.
این تنها موضوعی نیست در مورد مدیریت مدارس مورد توجە قرار می‌گیرد. زمستان سال ١٣٩٧ اولیای دانش‌آموزان مدارس کرمان در اعتراض بە سختگیری مدیران دست بە دامن رسانەهای محلی شدند و با رسانەای کردن موضوع تلاش کردند مانع دلزدگی بچەهایشان از مدرسە شوند. مادر این دانش‌آموزان از قوانین من درآوردی مدیران مدرسە گفتە بودند کە دانش‌آموزان را از درس و مدرسە بیزار کردە است.
مادر یکی از این دانش‌آموزان با اشارە بە اینکە همەی دانش‌آموزانی کە در مدرسەی دخترم درس می‌خوانند چادری شدەاند گفتە بود: «بعضی از بچه‌ها از ترس چادر را همراه‌شان برمی‌دارند، یا دست‌شان می‌گیرند یا توی کیف‌شان می‌گذارند. تا قبل از اینکه خبر این موضوع منتشر شود بچه‌ها خیلی می‌ترسیدند که از مدیر مدرسه تذکر بگیرند ولی حالا چند روزی است مدیر از دفتر هم بیرون نمی‌آید و کاری به بچه‌ها ندارد.»
چنین عملکردهایی در مدارس نە تنها نتوانستە است دانش‌آموزان را بە مسائل دینی جلب کند بلکە براساس تصاویری کە در رسانەهای اجتماعی منتشر می‌شود، دانش‌آموزان با رقص و پایکوبی و خواندن آواز اعتراض خود را بە قوانین زن‌ستیز و تبعیض‌های جنسیتی حاکم بر مدارس اعلام می‌کنند. آنها با خواندن آواز و رقص و پایکوبی آموزش سیستماتیک و ایدئولوژیک آموزش و پرورش را بە چالش می‌کشند.
حتی خود رسانەهای داخلی ایران نیز بە این واقعیت کە چنین سختگیری‌هایی منجر بە فاصلە گرفتن دانش‌آموزان از مسائل دین شدە است اعتراف کردەاند و در گزارشی کە سال ١٣٩٧ یکی از سایت‌های رسمی ایران منتشر کردە بود مادر یکی از دانش‌آموزان در واکنش بە سختگیری‌های مدارس گفتە بود «دخترم دیگر دارد از مسائل مذهب زده می‌شود. همه‌ی کار‌ها را در یک محیط خشک انجام می‌دهند، برای بچه‌ها فضای شاد فراهم نمی‌کنند و همه‌ی این‌ها کنار هم نتیجه‌ی عکس روی بچه‌ها می‌گذارد.»