خبرنگاران، قربانیان همیشگی در افغانستان
سوسن راحیل، خبرنگار از افغانستان که با سرکار آمدن دوبارهی طالبان بیکار شده است، میگوید: « کار کردن در رسانههای فعلی برای زنان بهمثابه خودکشی است چون که با تهدید مواجه هستند.»
بهاران لهیب
کابل - پس از قدرتگیری دوبارهی طالبان در افغانستان، افزون بر فروپاشی نظام نیمبند، ازدیاد فقر، بیکاری، گرانی مواد اولیهی غذایی، افزایش شمار گدایان، ازدیاد خشونت و قتل زنان، فرزندفروشی برای زنده نگهداشتن سایر اعضای خانواده، قتلهای زنجیری و دهها بدبختی دیگر که دامنگیر مردم ما شده است، رسانهها نیز در وضعیت مکدری قرار دارند. به گزارش «خبرگزاری دویچهوله دری» در ماه اکتوبر۲۰۲۱، یعنی دو ماه بعد از حاکمیت طالبان، ۷۰ در صد خبرنگاران وظایف خود را از دست دادند و فعالیت ۵۰ درصد رسانههای نوشتاری، گفتاری و شنیداری متوقف شدهاند. دغدغههای خبرنگاران نداشتن مصونیت جانی و شغلی میباشد و ۹۵ درصد خبرنگاران زن شغلشان را از دست دادهاند.
در سنبله«شهریور» ۱۴۰۰، «فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران» طی گزارش اعلام کرده که ۱۳۵ رسانه در ۲۰ ولایت بسته شده و اکثریت زنان خبرنگار کارشان را از دست دادهاند. نهاد مذبور همچنان در دلو«بهمن» ۱۴۰۰ اعلام داشت که بعد از قدرت گرفتن طالبان ۴۰ خبرنگار از سوی طالبان به طور موقت بازداشت شدهاند.
«اتحادیه ملی خبرنگاران افغانستان» در اعلامیهای نگاشته است که قبل از به قدرت رسیدن طالبان ۵۰۹۶ خبرنگار کار میکردند حالا تنها ۲۳۳۴ تن کار میکنند و میافزاید که ۷۲ در صد شغلشان را از دست دادهاند که اکثریت آنان خبرنگاران زن هستند. در حال حاضر، ۲۴۳ زن در رسانههای افغانستان کار میکنند.
«خبرگزاری زن» با سوسن راحیل، یک تن از خبرنگاران زن گفتوگویی را انجام داده که در یکی از رسانههای خصوصی کار میکرد و با آمدن طالبان، دفتر رسانهی این خبرنگار زن بهطور کامل مسدود شده است و اکنون نامبرده بیکار میباشد.
سوسن راحیل میگوید: «قبل از آمدن طالبان هم مشکلات در سر راه خبرنگاران وجود داشت، از جمله نداشتن دسترسی به اطلاعات دقیق و از طرف بعضی از اشخاصی که در قدرت بودند سانسور میشد.»
در کنار در اختیار نداشتن اطلاعات دقیق و سانسورشدن، ترور خبرنگاران، قتلهای زنجیری و هدفمند و زمانی که برای پوشش خبری میرفتند مورد حمله انتحاری قرار میگرفتند. به گونهی نمونه در ۱۰ ثور ۱۳۹۹، ۹ خبرنگاران یکجا طی انفجاری در کابل به قتل رسیدند.
سوسن میافزاید: «با به قدرت رسیدن دوبارهی طالبان اکثریت رسانهها بسته شدند که دلیل مالی و سیاسی داشت.
در این شرایط مشکلات زیادی سر راه خبرنگاران مخصوصا برای زنان وجود دارد، یکی از این مشکلات بیرون شدن زنان از خانه است چون طالبان خواستند به شکلی گشت و گذار زنان را منع قرار دهند. طالبان، شرایط بیرون شدن از خانه و تهیهی گزارش برای زنان را بسیار دشوار ساختهاند.
ولی زنان خبرنگاری هم هستند که با تمام مشکلات که سر راهشان وجود دارند، باز هم به کار خود ادامه میدهند. مشکل دیگری که وجود دارد، اتحادیههای حامی خبرنگاران، زنان خبرنگار را دیگر حمایت نمیکنند. زنان خبرنگار در برنامههای برگزارشده توسط طالبان مورد توهین و تحقیر این گروه قرار میگیرند.»