کاهش پدیده کودک همسری؛ دگرگونی در جوامع نتیجە تلاش زنان
پدیدهی «کودک همسری» به دلیل وجود فرهنگ مرتجع در جامعه و عدم آگاهی از عواقب این ازدواج، از قدیم الایام در بسیاری از جوامع گسترش یافته است.
نورشان عبدی
کوبانی- پس از انقلاب روژآوای کوردستان که به انقلاب زنان معروف شد، زنان توانستند با مقاومت و مبارزهی خود به سطحی از آگاهی دست یابند، مسیر جامعه را تغییر دهند و برخی از پدیدههایی مانند کودک همسری را که بر زندگی آنان تأثیر منفی داشت، حذف کنند.
کودک همسری یک معضل ابدی است که به اعماق جامعه نفوذ میکند، پیامدهای این ازدواج بر زنان و کودکان نیز تاثیرگذار است کە میتوان بە جدایی اجبار و آسیب شدید روانی بر فرزندان حاصل از این ازدواج اشارە کرد. گاهی کودک همسری در شرایطی انجام میشود کە خانوادەها نوزادان را پیشکش همدیگر میکنند یعنی خواهر یا یکی از اعضای خانوادە یک مرد در عوض ازدواج او پیشکش میشود کە گاهی حتی گاهی ممکن است نوزاد باشد. این ازدواج بدون مهریە و در نظر گرفتن حقوق کودکان انجام میشود و اغلب با اجبار یکی از طرفین به طلاق پایان مییابد که نتیجهی اجتناب ناپذیر شکست ازدواج طرف مقابل بدون توجه به احساسات همسران و یا تاثیر منفی طلاق بر فرزندان است.
سمیره محمدعلی، سخنگوی خانهی زن در کانتون کوبانی در منطقهی فرات در شمال و شرق سوریه، در خصوص پدیدهی کودک همسری به ویژه در خاورمیانه، گفت: «ما در خانهی زن، بر این موضوعات توجه داریم و در نتیجهی سنتهای مرتجع، جامعهی ما در خاورمیانه به طور کلی از چندین روش ازدواج پیروی میکند، از جمله کودک همسری و یا ازدواج مشروط(توافق دو مرد مبنی بر اینکه هر یک از آنها دختر یا خواهر خود را بدون مهریه به دیگری بدهند) که یکی از اهداف اصلی این نهاد است. وقتی که به گذشته بر میگردیم و در مورد آن تحقیق میکنیم، میبینیم که در طول سالها در جوامع این نوع ازدواج پذیرفته نمیشود و این نوع ازدواج نە شرعی و نە قانون است.»
وی تصریح کرد: این نوع ازدواج باعث افت سطح فکری زنان و گسترش مشکلات خانوادگی در زندگی مشترک میشود و در نهایت منجر به تخریب و از هم پاشیدگی جامعه میشود.
سمیره محمدعلی خاطرنشان کرد: در مناطق شمال و شرق سوریه پس از انقلاب روژآوا، زنان فرصت حضور در تمامی عرصهها را پیدا کردند و رهبری جامعە را برعهدە گرفتند و در همهی نهادها حضور یافتە و توانستند سطح آگاهی جامعە را افزایش دهند و برای از بین بردن این پدیده تلاش کردند. زیرا یکی از پایههای تعادل در جوامع، تشکیل خانوادهی سالم است که به ساختن جامعهای پیشرفته و آگاه از لحاظ فکری، فرهنگی و سیاسی و رهایی از سنتهای منسوخ همانند کودک همسری که هدفشان زوال عقلی در جامعه است، کمک میکند.
وی در خصوص مشکلات ناشی از کودک همسری اظهار داشت: «پدیدهی ازدواج «شغار» مشکلات زیادی را در جامعه ایجاد کرده است که از جملهی آنها میتوان به عدم تساوی بین دو خانواده، ناتوانی در درک یکدیگر، تفاوت فرهنگها و بیثباتی در درون خانوادهها اشاره کرد.»
سمیره محمدعلی توضیح داد: «در تمام مناطق شمال و شرق سوریه زنان با مبارزه، مقاومت و وضع قوانین مرتبط با زنان و مسائل آنها، توانستند در کاهش این پدیده تلاش کنند و دیدیم که با شروع انقلاب ازدواج مشروط فراگیر و رایج بود و خانوادهها به این شکل زنان را مجبور به ازدواج میکردند اما با بحث و گفتوگو و تصویب قوانین مربوط به زنان و آگاهیرسانی در مورد آثار منفی ناشی از این ازدواج و دلایل روی آوردن جامعه به این نوع ازدواج، زنان توانستند این پدیده را محدود کنند و از شر آن خلاص شوند و اگر هم وجود داشته باشد از ١ درصد فراتر نمیرود.»
وی با تاکید بر اینکە زنان برای ارتقای سطح عملی جامعه قدمهای خوبی را برداشتهاند، خاطرنشان کرد: «زنان از طریق مقاومت و مبارزه برای ساختن جامعهای آزاد و آگاه تلاش کردند و توانستند پدیدههایی را که مانع پیشرفت آنها میشد را محدود کنند و به دنبال ساختن خانوادههایی برآمدند که بر پایههای سالمی برای پرورش نسلی آگاه و توانا در ایجاد استقلال و پیشرفت جامعه باشد.»
وی در پایان صحبتهای خود گفت: «ما به عنوان زنان روژآوای کوردستان باید سرعت مبارزه و تلاش خود را برای دستیابی به آزادی تمامی زنان افزایش دهیم و ایدئولوژی ارتجاعی را که زنان را زیر چتر آداب و سنن منسوخ محصور میکند، از بین ببریم، زیرا زنان نیروی تغییر در جامعه هستند.»