حجاب اجباری نمی‌تواند مانع پویایی جنبش زنان در ایران شود
پروین آزاد، فعال حقوق زنان عوامل ترس و واهمەی رژیم جمهوری اسلامی ایران از جنبش زنان را مورد ارزیابی قرار دادە و معتقد است جنبش زنان ایران هموارە جنبشی پویا و زندە بودە است و همین عامل ترس رژیم از این جنبش است، وی جمهوری اسلامی را حکومتی ایدئولوژیک می‌داند که ماهیتش بر تبعیض بنا شده است و اگر حجاب اجباری، سرکوب و تبعیض و نابرابری از آن گرفتە شود چیزی از این سیستم باقی نمی‌ماند.
پروین آزاد، فعال حقوق زنان عوامل ترس و واهمەی رژیم جمهوری اسلامی ایران از جنبش زنان را مورد ارزیابی قرار دادە و معتقد است جنبش زنان ایران هموارە جنبشی پویا و زندە بودە است و همین عامل ترس رژیم از این جنبش است، وی جمهوری اسلامی را حکومتی ایدئولوژیک می‌داند که ماهیتش بر تبعیض بنا شده است و اگر حجاب اجباری، سرکوب و تبعیض و نابرابری از آن گرفتە شود چیزی از این سیستم باقی نمی‌ماند.
شیلا باباجانی
مرکز خبر- جنبش زنان ایران هموارە یکی از جنبش‌های زندە و پویای ایران بودە است، تاریخ این جنبش بە سال‌ها قبل از انقلاب ایران بازمی‌گردد و با وجود اینکە در دوران حکومت پهلوی، زنان تا حدودی بە خواستەهای اجتماعی و سیاسی خود دست یافتە بودند و دستاوردهای ارزشمندی داشتند، اما پس از روی کار آمدن رژیم جمهوری اسلامی دستاوردهای زنان کە حاصل سال‌ها مبارزە بود بە یکبارە نابود شد. رژیم جمهوری اسلامی پس از روی کار آمدن خود با هدف قرار دادن زنان و نابودی دستاوردهای آنان، اعمال قوانین زن‌ستیز و تبعیض‌آمیز در پی القای ذهنیت مردسالار دینی بە جامعە و نابودی همەی جنبش‌های پویا و زندەی ایران بود.
اکنون پس از چهل وچند سال حکومت رژیم ایران، این رژیم نە تنها بە خواست‌های خود دست نیافتە بلکە اعمال تبعیض‌آمیز و زن‌ستیز مسئولین و مقامات دولتی، ائمەی جمعە و همەی مراکز فرهنگی کە بە عنوان مراکز زنان کار می‌کنند نشان می‌دهند جنبش زنان جنبشی پویا است کە آزادی جامعەی ایران بە فعالیت‌های این جنبش گرە خوردە است و این بە واقعیتی انکارناپذیر در جامعەی کنونی ایران تبدیل شدە است، تا جایی کە با دستگیری فعالین زن، سیاست ازدیاد جمعیت، حجاب اجباری، خشونت‌های خیابانی کە از سوی بسیجیان و آتش بە اختیاران حکومتی اعـمال می‌شود و حتی با ممنوعیت وسایل پیشگیری از بارداری در پی اعمـال فشار بیشتر بر این بخش از جامعە یعنی زنان هستند.
اخیرا وزیر کشور عنوان کرده بود "انقلاب اگر آسیب ببیند از ناحیه‌ی زنان است" و این نشان از ترس و واهمەی این رژیم از زنان است، خبرگزاری زنان (ژنها) در رابطە با سیاست‌های رژیم جمهوری اسلامی در مقابلە با جنبش زنان، سخنان اخیر برخی از مقامات و همچنین اعمال فشاری کە در سال‌های اخیر شاهد آن بودەایم با پروین آزاد فعال حقوق زنان و کودکان بە گفت‌وگو پرداخت و با طرح پرسش‌هایی نظرات این فعال حقوق بشر را در مورد سیاست‌های رژیم ایران جویا شد.
باتوجه به سخنانی از مقامات ایران که اخیرا در رسانه‌ها ایراد کرده‌اند، علت ترس و واهمه آنها از فعالیت‌های زنان چه هست؟
پروین آزاد: اگر در این چهل‌وچند سال یک بار حرف درستی زده باشند همین جا است و ریشه در مطالبات و اعتراضات زنان در مدت عمر این حکومت دارد، بعد از حادثه‌ی ۵۷ زنان اولین قشری بودند که مورد ظلم و تبعیض قرار گرفتند، اولین قانون اجرایی که آغاز‌گر تبعیض در جامعه بود اجباری کردن حجاب بود و به مرور زمان تمام آزادی‌های نیم‌بند مانند قانون حمایت از خانواده که زنان بدست آورده بودند و تا حدودی آزادی‌هایی به آنان می‌داد را نقض کردند، امروزه با فراگیر شدن میدیاهای اجتماعی زنان آگاهتر شده‌اند و می‌دانند که یکی از فاکتورهای مهم کشورهای پیشرفته حضور زنان در کنار مردان است و اولین تظاهرات به ماهیت جمهوری اسلامی هم در ۸ مارس (۱۷ اسفند ۵۷) توسط زنان و در اعتراض به تحمیل حجاب اجباری بود و این نقطه‌ی شروع جنبش زنان برای بدست آوردن آزادی و برابری بوده که تا به امروز در اشکال مختلف ادامه دارد بخاطر همین حکومت سعی می‌کند مانع زنان شود.
ما جنبش مادران پارک لاله را داریم، "جنبش مادران خاوران، مادران آبان ۹۸ و همینطور جنبش مادران دادخواه" و همه‌ی این‌ها نشانگر اینست که جنبش زنان همواره پویا و زنده بوده و خواهان برابری، رفع تبعیض و حکومت انسانی با استانداردهای روز هستند.
دلیل حکومت برای سرکوب جنبش‌های زنان را در چه می‌بینید؟
پروین آزاد: جمهوری اسلامی یک حکومت ایدئولوژیک هست که ماهیتش بر تبعیض بنا شده، اگر ما حجاب تحمیلی، سرکوب و تبعیض و نابرابری را از آنها بگیریم چیزی از این سیستم باقی نمی‌ماند.
برای همین جمهوری اسلامی از تمام پتانسیل خود برای تحمیل حجاب به زنان و حفظ نابرابری‌ها استفاده می‌کند و در برنامه‌هایی با محتوای کمدیک زنان را به شکلات و گوجه سبز تشبیه می‌کنند تا استدلالی برای لزوم حجاب بیاورد و اینطور نشان می‌دهند که اگر زنی بی‌حجاب باشد حتما مورد آزارجنسی قرار می‌گیرد و همه‌ی این‌ها ترفندهایی هست که به جامعه القا می‌کند زن نصف مرد هست، جای زن در خانه است و وظیفه‌ی او بچه‌آوری، بچه‌داری و خانه‌داری است.
با توجه به چنین وضعیتی که می‌خواهند از طریق حجاب، زنان را تحت فشار قرار بدهند و رسانه‌ها با تمام قدرت حجاب را تبلیغ می‌کنند تا جایی که اخیرا سفیر استرالیا با حجاب به زیارت حرم معصومه و جامعه‌ی المصطفی رفته، آیا حجاب می‌تواند نیاز جامعه، یا ابزاری برای جلوگیری از پیشرفت بحران‌ها باشد؟
پروین آزاد: قطعا نخواهد توانست ما با مقوله‌ی اجباری بودن روبرو هستیم و هیچ حکومتی نمی‌تواند با تکیه بر زور و قدرت امری را در دراز مدت به مردم تحمیل کند، اسیدپاشی و قتل‌های ناموسی نمونه‌هایی هستند از ایجاد رعب و وحشت برای زنده نگه داشتن حجاب اجباری. ما می‌گوییم آزادی زن معیار آزادی جامعه است پس وقتی زن آزاد نباشد جامعه آزاد نیست و نیمه دیگر جامعه هم آزاد نخواهد بود. ما شاهد مصداق‌های آن در جامعه ایران هستیم از فقر سیستماتیک، شکنجه، اعدام و سرکوب همه ریشه در سیاست‌های مداخله‌گر حکومتی دارد که می‌خواهد آزادی زنان را محدود کند چون می‌داند عقب نگه‌داشتن زنان یعنی عدم رشد و پیشرفت جامعه. وقتی در جامعه‌ای زنان محدود به فرهنگ سنتی باشند، نقش آنها در خانه تعریف شود و وقتی از حضور در اجتماع و نقش‌آفرینی در کنار مرد محروم باشند طبعا نخواهند توانست نسلی مطالبه‌گر و برابری‌خواه را تربیت و تحویل جامعه دهند. برای همین لازم است برای تشکیل یک جامعه‌ی ایده‌آل و موفق زنان و مردان در کنار هم باشند و این امر بدون حضور زنان امکان‌پذیر نخواهد بود.
اگر زنی بی‌حجاب باشد یا حجاب کامل نداشته باشد و مورد آزار قرار بگیرد مقصر خود زن است؟ آیا در این گذاره توهینی نسبت به مردها هم دیده می‌شود؟
پروین آزاد: این همان ادبیاتی است که جمهوری اسلامی تبلیغ می‌کند که موقعیت زن را از قربانی به مقصر تغییر بدهد و مرد را یک موجود تحریک‌شونده، غیرقابل کنترل درونی و فاقد قدرت تشخیص نشان بدهد، در حالیکه واقعیت بیرونی به این شکل نیست و خود مردان هم به این امر واقفند.
جمعیت زیادی از مردان هم به اجباری بودن حجاب و نابرابری زن و مرد معترض هستند و معتقدند که زن کالا نیست، انسان است و دارای قوه‌ی تشخیص و حق انتخاب، البته جمعیتی از مردان هم هستند که اغلب هم منافعی دارند و در بسیاری موارد مانند ناموس‌پرستی یا کودک‌همسری طرفدار قوانین ضدزن هستند چون این قوانین از آنها در موارد قتل ناموسی یا تعدد ازدواج حمایت می‌کند، از این قوانین سواستفاده می‌کنند و شست‌وشوی مغزی شده‌اند، پس نمی‌توانند برابری حقوقی زن و مرد را قبول کنند.
اخیرا وزیر کشور عنوان کرده "انقلاب اگر آسیب ببیند از ناحیه‌ی زنان است" و همینطور امام جمعه و نماینده‌ی ولی‌فقیه در مشهد گفته "زنان اگر حجاب نداشته باشند به حاشیه‌ی تاریخ رانده می‌شوند" نظر شما در اینباره چیست؟
پروین آزاد: هدف آنها ابدا دفاع از مقام زن نیست بلکه انکار زن است که بگویند زن نیمی از جامعه نیست بلکه در تملک مرد است و این مفهوم را در قالب نظرات مختلف و متفاوت اما با انسجام محتوا تکرار می‌کنند. برای مثال با سیاست‌های افزایش جمعیت زنان مجبور می‌شوند بیشتر در خانه بمانند و کمتر امکان حضور در جامعه را می‌یابند و مردان سکاندار جامعه، تصویب‌کننده‌ی قانون و تصمیم‌گیرنده خواهند بود و از طرفی زنان نتوانند در اعتراضات، اعتصابات، کمپین‌ها و کلاس‌ها حضور داشته باشند اما امروزه بخار توسعه‌ی انفجاری ابزار رسانه و باز شدن پنجره‌های جهانی زنان در تمام اعتراضات نقش برجسته و حتی پیشرو دارند.
_به نظر شما در مقابل این سیاست‌ها زنان باید چگونە خود را سازماندهی کنند و چه جوابی به این مواضع بدهند؟
پروین آزاد: زنان باید متحد باشند و در کمپین‌ها و اتحادیه‌ها حضور داشته باشند تا بتوانند پیام خود را به جمهوری اسلامی برسانند که خواهان برچیده شدن حکومت مردسالاری و تبعیض و جایگزین شدن حکومت انسانی هستند. همین امروز هم در تجمعات و اعتراضات سراسری معلمان این زنان هستند که لیدر و سخنگو هستند و همینطور مادران آبان یا یک نمونه‌ی در دسترس سپیده قلیان هست که با افشاگری‌های خود تاثیر بسزایی در اعتراضات کارگران و زنان زندانی داشت یا زن‌هایی که به اجباری بودن حجاب اعتراض کردند و سه زن مجموعا ۵۵ سال حکم زندان گرفتند. این دلایل و نمونه‌ها نشان‌دهنده‌‌ی شکست سیاست‌های جمهوری اسلامی در عقب نگه داشتن زنان و راندن به کنج خانه‌ها است. خوشبختانه امروز می‌بینیم که زنان در همه‌ی اعتراضات و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی نقش اول را دارند.