درمانگری که حرفه را از مادرش به ارث برده و رسالت انسانی‌اش را ادامه می‌دهد
شَمسه العلی همچنان به درمان کودکان با نسخه‌های گیاهی‌ای ادامه می‌دهد که از مادرش به ارث برده است؛ دانشی بر پایه تجربه‌های شخصی و سنتی.
زینب خلیـف
دیرالزور - در روستایی از ناحیه‌ی دیرالزور در شمال و شرق سوریه، شَمسه العلی با بهره‌گیری از نسخه‌های گیاهی سنتی که از مادر درگذشته‌اش آموخته، بیماری‌های کودکان را درمان می‌کند. آغاز مسیر او به دوران کودکی‌اش بازمی‌گردد؛ زمانی که در نبود یا بیماری مادر، خود مسئولیت درمان را بر عهده می‌گرفت.
شَمسه العلی، زنی در دهه‌ی چهارم زندگی‌اش، تنها کودکان را درمان می‌کند؛ به‌ویژه کودکانی که از مشکلاتی مانند «بادکشیدن سر»، «نرمی دندان‌ها»، یا نشانه‌هایی که او به زبان محلی‌شان توصیف می‌کند مانند «نافوخ خشک» یا «گرمازدگی» رنج می‌برند. او می‌گوید کودکان واکنش مثبتی به گیاهان دارویی نشان می‌دهند. در نسخه‌هایش از ترکیبات طبیعی همچون پوست انار، سیاه‌دانه، اسپند، رازیانه، سیر، زیره و گشنیز استفاده می‌کند.
شَمسه العلی، توضیح داد که قصد رقابت با پزشکان را ندارد، چرا که هر کدام روش خود را در درمان دارند، اما اشاره می‌کند که برخی کودکان با وجود دریافت درمان پزشکی بهبود نیافته‌اند و پس از ناکامی خانواده‌ها، به او مراجعه کرده‌اند: «پزشکان معمولاً بیماری را التهاب روده تشخیص می‌دهند، اما وقتی من برایشان نسخه‌های گیاهی به‌کار می‌برم، وضعیت سلامتی‌شان به‌طور چشمگیری بهتر می‌شود.»
شمسه العلی افزود: در تشخیص بیماری‌ها بر اساس نشانه‌هایی مانند رنگ‌پریدگی صورت، خشکی ناحیه‌ی «نافوخ»، و حتی بوی‌هایی که از سر کودک به مشام می‌رسد عمل می‌کند؛ او این موارد را نشانه‌هایی از مشکلاتی مانند «باد» یا اختلالات دندانی می‌داند. به گفته‌ی او، این علائم اغلب با اسهال یا بی‌حالی، به‌ویژه پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب، همراه است.
او تأکید کرد که درمان‌هایش بر پایه‌ی دانشی استوار است که مادران و مادربزرگان در طول نسل‌ها به یکدیگر منتقل کرده‌اند، و کودکان معمولاً واکنش مثبتی به این روش‌های درمانی نشان می‌دهند.
شمسه العلی در مورد تعداد مراجعه‌کنندگان روزانه‌ی خود گفت: «برخی روزها چهار یا پنج کودک به سراغم می‌آیند، روزهایی هم تعداد بیشتر است. گاهی هیچ‌کس نمی‌آید و گاهی خانواده‌ها گروه‌گروه سر می‌رسند.»
شمسه العلی گفت‌وگوی خود را با نگاهی به آینده به پایان می‌برد و بر تمایلش برای انتقال این دانش به دخترانش تأکید می‌کند تا این میراث ادامه یابد.
طب سنتی یا طب جایگزین، در جوامع عربی به‌ویژه در روستاها و مناطق دورافتاده که مراکز درمانی کمیاب‌اند یا خدمات بهداشتی محدود است، میراثی ارزشمند به شمار می‌رود. در این میان، زنان نقشی محوری در انتقال این دانش از نسلی به نسل دیگر دارند؛ دانشی که بر پایه‌ی مشاهده‌های دقیق و تجربه‌های انباشته شکل گرفته، هرچند فاقد پشتوانه‌ی آموزشی آکادمیک رسمی است.
اصطلاحاتی مانند «باد»، «گرمازدگی» یا «خشکی نافوخ» شاید در زبان پزشکی رسمی شناخته‌شده نباشند، اما بازتابی از درک اجتماعی نسبت به وضعیت‌های بیماری واقعی‌اند که با واژگان محلی بیان می‌شوند.
در حالی‌که طب سنتی همچنان موضوعی بحث‌برانگیز میان موافقان و مخالفان باقی مانده است، شمسه العلی کار خود را با اتکا بر دانشی به ارث‌رسیده و اعتماد روزافزون جامعه ادامه می‌دهد. این در شرایطی است که نیاز به ترکیب دانش سنتی با راهنمایی‌های پزشکی نوین همچنان احساس می‌شود، تا سلامت و امنیت کودکان در محیطی که هنوز با محدودیت دسترسی به خدمات بهداشتی تخصصی روبه‌رو است، تضمین شود.