در آرایشگاه‌های زنانه تهران چه می‌گذرد؟
اگرچه آرایشگری شغلی پردرآمد، خلاقانه، اجتماعی و مستقل است اما عدم امنیت شغلی، ساعات کاری طولانی و استفاده از مواد شیمیایی از جمله معايبیی است که سلامت زنان را تهدید می‌کند.
رعنا حکیم
تهران- لوسترهای بلند آویزان لابلای تابلوها نورپاشی می‌کند. تابلوهای زیبایی بر دیوارهای سالن، کلوزآپ از مکاپ نوعروسان، عکس تمام قد زنان و پرتره‌های شیک در گوشه و کنار سالن جا خوش کرده است؛ سالنی نسبتا بزرگ است که ردیفی را ناخن کاران و مشتریان تشکیل می‌دهند، از یک ردیف وژوژ صدای سشوار به گوش می‌رسد و در ردیفی دیگر چند نفر از آرایشگران با دقت روی صورت مشتریان خود نخ می‌اندازند...
چند نفر از مشتریان با لباس فرم اداری روی صندلی‌ها نشسته‌اند؛ پیداست که بعد از تعطیلی ساعات کاری به سالن آمده‌اند.
من اما؛ در میانه این تصاویر و ذوق مشتریان برای خودآرایی؛ فکرم به یک سال و نیم قبل پر می‌کشد به روزهای شلوغ خیزش انقلابی «زن زندگی آزادی» ... یادم می‌آید همین سالن از ساعت شش به بعد تعطیل می‌شد تا کارکنان زودتر خودشان را به محل تجمعات برسانند. آنان بعد از کار منتظر همسر ، برادر و یا پارتنر خود می‌ماندند تا دنبال‌شان بیایند و با ماشین یا در ترک موتور آنها خود را به مکان تجمعات برسانند...!
آن روزها حس یاری و همدلی میان زن و مرد موج می‌زد...
اکنون اما؛ انگار سرها در گریبان و امید رنگ‌باخته است اما در میانه این ناامیدی و بی خیالی همه به نوعی و به گونه‌ای در دل امید دارند و منتظر یک حرکت، یک تلنگر، یک خط مشی شاید و ... و البته آن حرکت انتخاب رییس جمهور جدید نمی‌تواند باشد چرا که زنان با عدم مشارکت‌شون در انتخابات اخیر ریاست جمهوری نشان دادند به دنبال اهداف بزرگتر و تغییرات اساسی‌تری هستند.
در ردیف ناخن کاران با یکی از آنها وارد گفت‌وگو می‌شوم.
عدم امنیت شغلی آرایشگران
خودش را فروزان.ق معرفی می‌کند که از سال ۱۳۹۱ برای کسب درآمد و استقلال مالی وارد این رشته شده است.
فروزان می‌گوید: من قبلا خانه‌دار بودم و برای کسب یک منبع درآمد و استقلال مالی بدون زمینه قبلی و با آزمون و خطا پیش رفتم و کار ناخن یاد گرفتم.
او از اینکه اکنون به عنوان یک زن خانه‌دار خودش درآمد دارد و به حرفه‌اش هم علاقه‌مند شده است، احساس خرسندی می‌کند اما از عدم امنیت شغلی نیز انتقاد می‌کند و می‌گوید: اغلب کارفرمایان صنف ما نیروهای خود را بیمه نمی‌کنند و ما همیشه دغدغه بیمه را داریم و از طرفی در یکی دو سال آینده بازار ناخن کاری اشباع می‌شود، چون بر اساس آمارهای غیررسمی اکنون به ازای هر دو نفر یک ناخن کار وجود دارد!
فروزان همچنین تهیه مواد اولیه ناخن را از مشکلاتی می‌داند که همواره با آن مواجهه است چون به گفته او مواد تقلبی بسیاری در بازار وجود دارد و اصولا تهیه مواد وابسته به دلار است و خیلی گران‌تر از قبل شده است.
او درباره عوارض و مشکلات شغل‌اش می‌گوید: ناخن کاران در معرض مشکلات ریوی، دیسک گردن و آسیب ستون فقرات هستند و ما باید ببينم که در ازای درآمدی که کسب می‌کنیم چقدر از وقت و جسم‌مون هزینه کنیم که ارزش داشته باشد.
مزایای اندک بیمه تأمین اجتماعی
راضیه.الف ۳۶ ساله دانش‌آموخته رشته مهندسی نرم افزار است. او پیش تر کارمند بوده است و به دلیل نارضایتی از زندگی کارمندی به شغل آرایشگری روی آورده و اکنون رنگ کار است.
راضیه می‌گوید: چون علاقه‌ای به زندگی کارمندی ندارم از کارم استعفا دادم و از سال ۱۳۸۸ وارد این حرفه شدم.
او در تمام سال‌هایی که کار کرده هنوز بیمه نشده است، می‌گوید: کارفرمایان باید ما را بیمه کنند که نمی‌کنند و در اغلب سالن‌های آرایشی وضعیت همین است من خودم شخصا ترجیح می‌دهم به جای بیمه تأمین اجتماعی که مزایای چندانی ندارم و پولمو بدهم، طلا پس‌انداز کنم بیشتر به دردم می‌خورد!
او درباره سختی‌ها و عوارض شغل‌اش می‌گوید: چون باید ساعت‌های طولانی سرپا باشیم، به عنوان مثال برای لایت موهای یک مشتری با توجه به نوع مو و رنگ آن حداقل ۴ تا ۱۲ ساعت زمان لازم است و زمان بسیار طولانی و خسته کننده و با استراحت خیلی کوتاه است ما در معرض واریس پا، دردهای سیاتیک، درد گردن و کتف، مچ دست و ...هستیم.
او درباره دستمزد می‌گوید: من به صورت درصدی کار می کنم ۴۰ درصد از درآمدم متعلق به سالن دار است و ۶۰ درصد برای خودم که از این مبلغ هم باید متریال تهیه کنم و هم دستمزد دستیارم را بدهم و اینکه در کدام منطقه تهران کار کنیم در میزان دستمزد دریافتی هم تأثیر دارد در مناطق بالاتر متریال با کیفیت بهتر استفاده می‌کنند و مشتریان راحت هزینه می‌کنند.
معایب کاشت ناخن و رنگ مو
اگرچه بعضی افراد معتقدند که خودآرایی و رسیدگی به ظاهر و پوست و مو تأثیر زیادی در ایجاد نشاط در زندگی و افزایش اعتماد به نفس زنان دارد، اما از طرفی عوارض و مشکلاتی هم ممکن است پیش بیاید و سلامتی آنان را تهدید کند.
چنانچه در کلیپ‌هایی اخیرا از خطرات کاشت ناخن و مژه و سولار و ... می‌گویند. در همین رابطه با دکتر زهره نیکراه، متخصص پوست و مو و زیبایی وارد گفت‌وگو شدیم.
زهره نیکراه با اشاره به مراجعه زنان برای درمان قارچ ناخن می‌گوید: کاشت مداوم ناخن به مرور زمان ناخن‌های طبیعی را ضعیف می‌کند و باعث ایجاد عفونت‌های باکتریایی و قارچ یا بروز عوارضی مانند ناخن فرورفته می‌شود چون پودر و مواد استفاده شده روی ناخن اجازه تنفس و رشد ناخن را نمی‌دهد و ناخن‌ها را خشک و شکننده می‌کند.
وی با اشاره به تأثیرات اشعه "یووی" برای خشک کردن لاک ناخن می‌گوید: موج الکترومغناطیسی یووی دارای اثرات زیان‌آوری است و استفاده مکرر از آن موجب عوارضی مانند چین و چروک و حتی سرطان پوست شود که در زنان باردار خطرات بیشتری دارد از طرفی در لاک ناخن مواد شیمیایی مانند تولوئن، فرمالدهید، دی بوتیل فتالات و نیتروسلولز استفاده می‌شود که هر کدام می تواند برای سلامتی ما خطر داشته باشد.
وی توصیه می‌کند: افرادی که اصرار به کاشت ناخن دارند بهتر است هنگام استفاده از دستگاه خشک کننده لاک نخ از ضدآفتاب و یا دستکش‌های لاتکس استفاده کنند که خطرات کمتری داشته باشد.
این متخصص پوست، مو و زیبایی درباره رنگ و دکلره کردن موها و سلامت آن می‌گوید: رنگ مو مزیت‌های زیادی از جمله پنهان کردن موهای سفید، تغییر دادن رنگ و استایل طبیعی موها و ایجاد تنوع و افزایش اعتماد به نفس دارد اما جدای از بکارگیری مواد با کیفیت و استاندارد یک روتین منظم هم باید رعایت شود چون مو به مواد رنگ و نرم کننده و تقویت کننده عادت می‌کند و باید تکرار شود و این تکرار در فاصله زمانی مناسب و منظم باشد.
زهره نیکراه ایجاد حساسیت در افراد را یکی از اصلی‌ترین عارضه‌های شایع رنگ مو عنوان و توصیه می‌کند: قبل از اقدام به رنگ کردن مو لازم است تست حساسیت انجام شود در افرادی که بیماری‌هایی مانند پسوریازیس و اگزما دارند رنگ مو باعث ایجاد سوزش و خارش پوست سر و اطراف بیتنی و ... می‌شود. او شکننده شدن موها بر اثر آمونیاک موجود در رنگ مو، ریزش مو در افراد و مو خوره گرفتن موها و سفید شدن زودتر از موعد مقرر را از عوارض رنگ کردن غیراصولی و نامناسب موها عنوان می‌کند.
هر چند آرایشگری را جزو مشاغل پردرآمد و از حرفه‌های شاد در دنیا تعریف می‌کنند اما آرایشگاه‌های زنانه در ایران همواره با خط‌کشی، چالش‌ها و مرزبندی‌های مختلفی مواجه بوده‌اند به طوری که هر از گاهی محدودیت و ممنوعیت کار در برخی از رشته‌های آرایشگری مشکلاتی را برای آرایشگران به وجود می‌آورد و این موجب شده است جمعیت آرایشگران زیرزمینی بر اساس آمارهای غیررسمی ۲۰ برابر آرایشگران دارای مجوز باشد.
با این حال آرایشگری شغلی پردرآمد، خلاقانه، اجتماعی و مستقل است که زنان بسیاری را چه با مجوز و به صورت رسمی و چه بدون مجوز از لحاظ درآمد و استقلال مالی غنی کرده است اما ساعات کاری طولانی، استفاده از مواد شیمیایی و سرپا ایستادن‌های طولانی مدت و گذاشتن انرژی زیاد از مهم‌ترین عوارض این شغل است و بر این اساس آرایشگران باید علایق، مهارت‌ها و شرایط زندگی خود را در این حرفه در نظر بگیرند و از رژیم غذایی سالم و ورزش منظم غافل نشوند و از طرفی زنان مزایا و معایب لاین‌های مختلف خودآرایی و آرایشگری را بدانند و از خطرات احتمالی آن آگاه باشند تا با دید بازتر و با وسواس بیشتری کارهای زیبایی را انجام دهند که عواقب جبران ناپذیری برای آنان نداشته باشد.