بهار علی: سال ۲۰۲۲ سالی پر از چالش برای زنان بود
سازمان های زنان در سال ۲۰۲۲ از کار و فعالیت آنها قدردانی می کنند، ضمن ارائه کاستی‌های خود در جهت بهبود وضعیت زنان در سال آینده، تلاش خواهند کرد.
شنیار بایز
سلیمانی – سال۲۰۲۲سالی پر از مبارزه و خشونت برای زنان بود، اگرچه موانع و خشونت برای زنان بیشتر بودند اما فعالان زن توانستند خود را در سطحی سازمان‌دهی کنند و در مقابل حملات جامعه بایستند، اما کافی نبود. برای جامعه‌ای که با ذهنیت مردسالارانه و یک حکومت حاکم راکد اداره می‌شود، بخشی از زنان در طول سال اشاره کرده‌اند که باید در سال آینده کار و فعالیت بیشتری را سازمان‌دهی کنند و بتوانند انقلاب زنان را سازمان‌دهی کنند همانند باکور و روژاوا، صدای «زن، زندگی، آزادی» در هر گوشه‌ای از باشور شنیده شود.
«سال ۲۰۲۲ برخی حوادث ناگوار برای زنان رخ داد»
بهار علی، رئیس سازمان ما در مورد وضعیت زنان و فعالیت سازمان‌های زنان در سال ۲۰۲۲و بخصوص «نو ژن‌ها» توضیح داد که وضعیت زنان در سال ۲۰۲۲دو طرف مثبت و منفی دارد جنبه منفی افزایش تعداد کشته‌شدگان زنان نسبت به سال‌های گذشته و همچنین حمله افراد اسلامی و محافظه‌کار به زنان و مدافعان حقوق زنان مانعی برای مبارزه زنان بود.
یکی دیگر از موانع، تلاش مجلس برای اصلاح قانون مبارزه با خشونت خانگی بود که دو طرف داشت، یک‌طرف ایجاد حملات به زنان و سازمان‌های زنان و برنامه‌ها و فعالیت‌های آنها بود طرف دیگر باعث شد در جامعه در مورد مسائل زنان در بحث و گفتگو باز شود. او گفت: «خشونت علیه زنان نه‌تنها زنان را تحت تأثیر قرار خواهد داد، بلکه تأثیر منفی بر کل جامعه و در زمینه‌های مختلف خواهد داشت.»
بهارعلی در خصوص تصمیم دادگاه فدرال عراق مبنی بر مغایرت اجرای قانون در اقلیم کردستان گفت: این تصمیم مجدداً در جامعه بحث‌هایی را به همراه داشت که اکثر جنبه‌های منفی آن را به همراه داشت، اما فعالان و تشکل‌های زن مخالف این تصمیم هستند موضع گرفته‌اند و با نهادهای اقلیم تماس گرفته‌اند که این تصمیم در اقلیم کوردستان اجرا نشود.
«دستاوردهای زنان در سال ۲۰۲۲«
طرف مثبت زنان در سال جاری این است که سازمان‌های زنان کارهای جمعی بیشتری انجام می‌دهند. بهار علی می‌گوید: «البته این برنامه‌ی سال‌ها تلاش سازمان‌های زنان است که به‌صورت متحد در سراسر کوردستان کار کنند. آنها از راه تشکیل اتحاد زنان کوردستان کار کردند، از اظهارات متعدد و شعارهای ویژه استفاده کردند، از احزاب سیاسی دیدن کردند و در سطح استان‌ها هم به فعالیت خود ادامه دادند. برای اولین بار، حکومت اقلیم برنامه‌ریزی کرد تا قطعنامه ۱۳۲۵ با سازمان ملل متحد تدوین شد را اجرا کند؛ که در آن زنان نقش مهمی را ایفا کردند. برای اولین بار دولت، سازمان‌های جامعه مدنی و سازمان‌های زنان در یک طرح استراتژی همکاری کردند و ثابت کردند که با اینکه خشونت علیه زنان صورت بگیرد و حقوقشان نقض شود، از سوی دیگر زنان توانستند با قدرت خود در مراکز تصمیم‌گیری شرکت کنند و نسبت به سال‌های گذشته بیشتر باشد. علاوه بر این، زنان باید در نهادهای دولتی شرکت کنند و به سطح رهبری برسند، همان‌طور که در برخی از نقاط، زنان رئیس دانشگاه هستند.»
«مسئله زنان در سطح حکومت یکی از اولویت‌های آن نبود»
بهار علی با اشاره به اینکه وضعیت زنان در سال ۲۰۲۲ در درگیری‌های بزرگی قرار داشت،اگرچه برخی از نهادهای حکومتی در زمینه‌های زنان به‌خوبی کار می‌کردند، اما مسئله زنان در سطح حکومت یکی از اولویت‌های کار آن نبود، به اعتقاد او، نمی‌توان یک‌نهاد فقط روی این موضوع کار کند، بلکه همه نهادها باید از مسائل زنان حمایت کنند و حملات محافظه‌کار‌ها باید از بین رود، چراکه هدف آنها از بین بردن دستاورد جنبش‌های زنان در طول سی سال گذشته بود.
وی تصریح کرد: اگرچه نهادهای ویژه‌ای در دولت برای مقابله و ریشه‌کن کردن خشونت و مطرح کردن موضوع زنان وجود دارد، اما احزاب سکولار و ملی‌گرای باشور سکوت کرده‌اند و از احزاب محافظه‌کار حمایت می‌کنند علاوه بر این، چندحزبی در باشور باعث شده است که به مسئله زنان اهمیت داده نشود و همه به یک شیوه در آن کار نمی‌کنند.
«نبود رسانه‌ها برای جنبش زنان کار سازمان‌ها را کم‌اهمیت جلوه می‌دهد»
او گفت: «سازمان‌های زنان مدام در جامعه تلاش کنند تا وضعیت زنان را بهبود بخشند. آنها مدام در جامعه تهدید می‌شوند، مردم سازمان‌های زنان را زیر سؤال می‌رود؛ که چه‌کاری اندام داده‌اند؟ در این رابطه بهار علی می‌گوید: «کاستی‌هایی در سازمان‌های زنان و جنبش‌های زنان وجود دارد که منجر به ایجاد این طرز تفکر برای شهروندان شود ازجمله نبود رسانه‌های مخصوص به خودشان، این رسانه‌هایی که برای زنان هم کار می‌کنند با ذهنیت مردسالارانه کار می‌کنند.»
او گفت: «درست است که سازمان‌ها به‌طور مداوم کمپین‌های آگاهی دهی را منتشر می‌کنند، اما این کمپین ممکن است به هر گوشه‌ای نرسیده باشد، به دلیل کمبود منابع مالی و بشردوستانه و اهمیت در نظر گرفتن مسائل زنان است احزابی هم که به سازمان‌ها و زنان حمله می‌کنند، توضیح دادند که آنها نقش مهمی در گمراه کردن مسائل زنان دارند تا خانواده‌ها و مردان و زنانی را که ایده‌های مردسالارانه دارند گمراه شوند.»
«مبارزات زنان و پیدایش فعالیت‌های زنان دارای چند سازوکار ویژه است، مانند کسانی که به خیابان‌ها ریختند، اما در باشور، این راه به اصل کار فعالان زن تبدیل نشده است.»
بهار علی گفت: «مبارزات زنان و پیدایش فعالیت‌های زنان دارای چند سازوکار ویژه است، مانند کسانی که به خیابان‌ها ریختند، اما در باشور، این راه به اصل کار فعالان زن تبدیل نشده است، زیرا نیرویی برای اتحاد کامل نیست. بلکه زنان در گروه‌های مختلف کار می‌کنند، او همچنین می‌گوید: باشور مانند باکور کوردستان نیست وقتی حزب دموکراتیک خلق و جنبش زنان فعال هستند، همه زنان از آنها حمایت می‌کنند، اما سازمان‌ها به‌گونه‌ای کار می‌کنند که دولت را مجبور به تأسیس چندین نهاد دفاع از حقوق زنان کرده است.
اگرچه این نیروی بزرگ وجود ندارد، اما سازمان‌های زنان از خودسازمان‌دهی محروم نشده‌اند، اما توانسته‌اند از طریق کار جمعی سازمان‌های زنان، خود را به‌عنوان حزب و نیروهای حاکمیتی سازمان‌دهی کنند و اکنون در چهار استان اقلیم، اتحاد زنان را تشکیل داده‌اند که دلیلی برای بررسی کاستی‌های سازمان‌های زنان خواهد بود.»
«دولت عراق و اقلیم در تلاش برای کاهش نقش زنان هستند»
بهار علی در بخش دیگری از سخنرانی خود در مورد تصمیم اصلاح قانون مبارزه با خشونت علیه زنان خاطرنشان کرد که این اصلاحیه به درخواست سازمان‌های زنان نیست، اما آنها معتقد بودند که وضعیت کوردستان و درگیری‌های سیاسی در باشور به نفع زنان نیست. «وضعیت برای اصلاح قانون مناسب نیست، زیرا آنها می‌دانستند که بحث‌های منفی در این باره می‌شود.»
وی گفت: «این قانون یازده سال است که تصویب‌شده است، اگرچه برخی از مواد آن اجرا نمی‌شود، اما نظام خاص خود را گرفته است. اگر اصلاح شود، می‌ترسیم که برخی اصول اساسی در امان نمانند محتوای قانون دیگر مبتنی بر مخالفت با خشونت نباشد.» او همچنین گفت: «دولت عراق از افزایش آگاهی زنان در مورد خشونت علیه زنان می‌ترسد. از سوی دیگر، مقامات عراقی معتقدند که زنان فقط باید مورداستفاده قرار گیرند و نباید به‌عنوان یک انسان رفتار کنند زیرا آنها یک قدرت بسته و عقب‌ماندگی مردانه دارند، بهره‌وری زنان را احساس نمی‌کنند، بنابراین مدام سعی می‌کنند نقش زنان را کاهش دهند.»
«سازمان‌های زنان هدف ساختن یک جامعه را دارند»
درنهایت بهار علی ترجیح می‌دهد سازمان‌های زنان در سال ۲۰۲۳ متحدتر باشند، فعالیت‌های بیشتری داشته باشند، در کار خود همکاری بیشتری داشته باشند و نتایج کاری خود را نشان دهند، زیرا حتی اگر کار کنند، اگر دستاوردهای خود را به جامعه نشان ندهند، نمی‌توانند پیام خود را برسانند.